(HTV) - Khái niệm bình ổn giá, một trong những khía cạnh quan trọng trong hệ thống quản lý giá của một quốc gia, được đề cập và quy định cụ thể trong Khoản 9 Điều 4 của Luật Giá 2023.
Theo quy định này, bình ổn giá là quá trình mà cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiến hành các biện pháp, giải pháp nhằm đảm bảo sự ổn định của giá cả hàng hóa và dịch vụ, đặc biệt là trong những tình huống xuất hiện biến động không bình thường về giá cả trong một khoảng thời gian nhất định. Để cụ thể hóa và áp dụng quy định này, Luật Giá 2023 đã chỉ rõ về danh mục các hàng hóa và dịch vụ nằm trong phạm vi của bình ổn giá.
Nguyên tắc và các trường hợp bình ổn giá
Cụ thể đối với trường hợp giá thị trường của hàng hóa, dịch vụ quy định về hàng hóa, dịch vụ thực hiện bình ổn giá có biến động bất thường xảy ra trong các trường hợp như sau:
+ Giá mua hoặc giá bán trên thị trường tăng quá cao hoặc giảm quá thấp bất hợp lý so với mức tăng hoặc giảm giá do tác động của các yếu tố hình thành giá được tính theo các chế độ chính sách, định mức kinh tế - kỹ thuật hoặc phương pháp tính giá do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành;
+ Giá mua hoặc giá bán trên thị trường tăng hoặc giảm bất hợp lý trong các trường hợp xảy ra thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, địch họa, khủng hoảng kinh tế - tài chính, mất cân đối cung - cầu tạm thời.
Các biện pháp bình ổn giá bao gồm:
Điều hòa cung cầu bao gồm: điều hòa sản xuất hàng hóa trong nước, hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; điều hòa hàng hóa giữa các vùng, các địa phương trong nước thông qua việc tổ chức lưu thông hàng hóa; mua vào hoặc bán ra hàng dự trữ quốc gia, hàng dự trữ lưu thông;
Các biện pháp về tài chính, tiền tệ phù hợp với quy định của pháp luật;
Định giá cụ thể, giá tối đa, giá tối thiểu hoặc khung giá phù hợp với tính chất của từng loại hàng hóa, dịch vụ; việc định giá hàng hóa, dịch vụ được thực hiện theo các nguyên tắc, căn cứ, phương pháp quy định tại Mục 2 về Định giá Chương IV Luật giá 2023;
Áp dụng biện pháp hỗ trợ về giá phù hợp với quy định của pháp luật và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên;
Sử dụng quỹ bình ổn giá trong trường hợp hàng hóa, dịch vụ đã được lập quỹ bình ổn giá.
Quỹ bình ổn giá là quỹ tài chính không nằm trong cân đối ngân sách nhà nước, được trích lập từ giá hàng hóa, dịch vụ và các nguồn tài chính hợp pháp khác và chỉ được sử dụng cho mục đích bình ổn giá. Chính phủ quyết định việc lập quỹ bình ổn giá đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá; quy định về quản lý, trích lập, chi sử dụng quỹ bình ổn giá và chịu trách nhiệm bảo đảm tính công khai, minh bạch trong quản lý, sử dụng quỹ.
>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9