(HTV) - Thời gian hơn 1 năm rưỡi trước mắt chính là giai đoạn mấu chốt để đánh giá tác động của dự thảo Quyết định 02 quy định bảng giá đất lên đời sống kinh tế - xã hội.
Dù Luật đất đai mới được đưa vào áp dụng sớm từ ngày 1/8/2024 nhưng để tạo lộ trình chuyển đổi an toàn, Bộ Tài Chính quy định, riêng bảng giá đất cũ sẽ được áp dụng đến hết năm 2025.
Khi so sánh giá đất theo dự thảo Quyết định 02 hiện hành, nhiều chuyên gia vẫn lo ngại việc giá đất tăng đột biến với biên độ lớn sẽ tác động xấu đến tình hình kinh tế - xã hội, điển hình nhất là tăng gánh nặng tài chính cho người sở hữu bất động sản và giảm cơ hội an cư của người chưa có nhà đất.
Luật sư Hà Hải - Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết hồi xưa giá đất vùng ven nhà nước áp vào cách xa 5-7 lần nhưng khi áp bảng giá mới không gấp 5-7 lần mà gấp mấy chục lần thì như vậy cần xem xét lại chúng ta có duy ý chí hay không?
Luật sư Nguyễn Văn Hậu - Đoàn Luật sư TP.HCM nói thêm khu vực Quận 4 ví dụ giá đất đường Bến Vân Đồn từ Cầu Dừa đến đường Nguyễn Tất Thành hiện 24 triệu đồng, dự kiến tăng lên 271,2 triệu đồng/m2, tăng lên 10 lần so với hiện tại, nghĩa vụ tài chính với người dân sẽ tăng mạnh, vượt quá khả năng nhiều người dân.
Những ngày qua, nhiều hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất ở TP.HCM bị treo do cơ quan thuế chờ hướng dẫn tính tiền thuế đất. Cục Thuế thành phố vẫn tiếp nhận hồ sơ phát sinh sau ngày 1/8/2024 nhưng để xử lý phải xin ý kiến của UBND TP HCM về việc xác định giá đất. Trong khi đó, có nhiều doanh nghiệp bất động sản gặp vướng mắc kéo dài ở khâu tính tiền sử dụng đất dù đã được miễn.
Hơn lúc nào hết, người dân và doanh nghiệp rất mong ngóng văn bản hướng dẫn tính tiền sử dụng đất và sửa đổi thủ tục hành chính cho phù hợp thực tế.
Ông Lê Hữu Nghĩa - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Lê Thành nói trong cuộc họp: "Ghi là miễn tiền sử dụng đất theo quy định nếu có dẫn đến câu chuyện từ 2019 đến nay chúng tôi không được quyết định miễn tiền sử dụng đất vì phải tính được thì mới miễn. Muốn tính tiền sử dụng đất căn hộ hình thành trong tương lai thì không tìm được đơn vị tư vấn tính để chuyển qua các sở ngành thẩm định".
Có thể thấy, vấn đề nóng được quan tâm nhất lúc này là đưa Luật vào đời sống cho sát thực tế và hài hòa lợi ích các bên. Theo Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM, khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực thi hành, UBND TP.HCM đã ban hành Quyết định 51 quy định khung giá đất, dựa theo khung giá đất chung của Chính phủ. Đến 2019 Thành phố ban hành bảng giá đất cho 5 năm tiếp theo cũng dựa theo Quyết định 51. Do đó về bản chất, bảng giá đất đã có từ 10 năm nay.
Ông Đào Quang Dương - Phó Phòng Kinh tế Đất, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM nhận định rằng Luật Đất đai 2024 bỏ phương án hệ số điều chỉnh giá đất, áp dụng bảng giá. Từ cơ sở dữ liệu hiện có, từ chuyển nhượng thực tế trên thị trường qua văn phòng đăng ký đất đai và cục thuế, khi tổng hợp ra thì giá đất thực tế theo Quyết định 02 khá thấp so với tình hình thực tế. Thấp như vậy khi áp dụng không đảm bảo được nguyên tắc hài hòa lợi ích ngừi sử dụng đất và chủ đầu tư
Theo Luật Đất đai hiện hành, từ năm 2026, bảng giá đất sẽ được UBND các tỉnh thành ban hành mỗi năm một lần để sát thị trường, thay vì 5 năm 1 lần như luật cũ. Khi đó, Luật Đất đai 2024 kết hợp với Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản được kỳ vọng sẽ minh bạch giao dịch, chấm dứt tình trạng đầu cơ thổi giá. Tuy nhiên, để phương án này phát huy hiệu quả, cần đánh giá cẩn thận hơn tác động dây chuyền đến đời sống - xã hội, đặc biệt là khi diễn biến kinh tế ngày càng khó lường.
>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9