Một con tem, một câu chuyện: Dấu ấn lịch sử còn in trên giấy

SỸ THÀNH - NHƯ Ý // TRUNG TÂM TIN TỨC HTV 20/4/2025, 13:00

(HTV) - Trong thời đại công nghệ số và tin nhắn tức thì, những con tem bưu chính tưởng chừng như đã lùi về quá khứ. Thế nhưng, đằng sau mỗi con tem nhỏ bé ấy là cả một kho tàng lịch sử, văn hóa và giá trị nghệ thuật đang chờ thế hệ trẻ khám phá.

Con tem thuộc bộ tem “Kỷ niệm 10 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam Việt Nam”. Nguồn ảnh: Vietstamp

Tem bưu chính không chỉ đơn thuần là phương tiện thanh toán cước phí gửi thư mà còn là những “sứ giả thầm lặng” kể lại câu chuyện của đất nước theo cách đặc biệt nhất.

Tem bưu chính là gì?

Tem bưu chính – hay còn gọi là tem thư – là những mẩu giấy nhỏ được dán trên phong bì thư hoặc bưu phẩm, đánh dấu rằng cước phí đã được thanh toán. Nhưng đừng để kích thước khiêm tốn đánh lừa bạn – bởi ẩn sau mỗi con tem là cả một hành trình dài của thông tin, cảm xúc và lịch sử.

Con tem đầu tiên "Penny Black". Nguồn ảnh: Wikipedia

Chiếc tem đầu tiên trên thế giới ra đời tại Anh vào năm 1840 với tên gọi “Penny Black”, loại tem này nhanh chóng lan rộng trên toàn thế giới. Từ đó, tem không chỉ đóng vai trò vận chuyển thư tín, mà còn trở thành vật phẩm lưu giữ hình ảnh, văn hóa và ký ức của từng quốc gia.

Tại Việt Nam, bộ tem đầu tiên mang quốc hiệu “Việt Nam Dân chủ Cộng hòa” ra đời vào ngày 2/9/1946, nhân dịp kỷ niệm một năm Quốc khánh. Bộ tem ấy mang hình Chủ tịch Hồ Chí Minh, thể hiện ý chí độc lập và niềm tự hào dân tộc.

Bộ tem đầu tiên của nước Việt Nam độc lập. Nguồn ảnh: Vietstamp

Tem – Tấm gương phản chiếu lịch sử dân tộc

Mỗi con tem là một lát cắt của lịch sử. Qua hình ảnh trên tem, ta có thể bắt gặp những khoảnh khắc hào hùng như Chiến thắng Điện Biên Phủ, Giải phóng miền Nam, hay chân dung những Anh hùng dân tộc như Võ Thị Sáu, Kim Đồng, Lý Tự Trọng.

 Bộ tem "Kỷ niệm những ngày lịch sử". Nguồn ảnh: Vietstamp

Tem cũng phản ánh sự phát triển của Đất nước, từ công cuộc đổi mới đến các thành tựu trong khoa học, y tế, giáo dục và văn hóa. Thậm chí, những con tem còn đưa người xem ngược dòng thời gian, tìm về truyền thống, phong tục và nét đẹp của từng vùng miền.

Phong trào sưu tập tem – Niềm đam mê lặng lẽ của những người yêu ký ức

Từng là một thú vui phổ biến trong giới trẻ Việt Nam, phong trào sưu tập tem ngày nay không còn rầm rộ như trước. Tuy nhiên, vẫn có không ít bạn trẻ âm thầm theo đuổi niềm đam mê này như một cách để kết nối với quá khứ. Một số cuộc thi như “Sưu tập và tìm hiểu tem bưu chính”, “Tem và tuổi thơ” hay “70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ qua con tem bưu chính” vẫn thu hút sự quan tâm từ học sinh, sinh viên yêu thích lịch sử và nghệ thuật.

Bộ tem “Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (1954 - 2024)”. Nguồn ảnh: Vietstamp

Việc sưu tập tem không chỉ rèn luyện sự tỉ mỉ và kiên nhẫn, mà còn là một cách đặc biệt để tiếp cận lịch sử – thông qua những hình ảnh giàu biểu tượng và thông điệp văn hóa. Mỗi con tem là một lát cắt thời gian, kể lại những câu chuyện về con người, đất nước và những giá trị đang dần phai nhạt trong nhịp sống số hóa hôm nay.

Bộ tem “Tổng tiến công 1975” . Nguồn ảnh: Vietstamp

Vì sao giới trẻ hôm nay nên quan tâm đến tem bưu chính?

Trong kỷ nguyên số, việc tìm về những giá trị truyền thống không phải là lạc hậu, mà là một cách để giữ gốc rễ. Sưu tập tem là một sở thích giàu tính giáo dục, giúp giới trẻ phát triển tư duy thẩm mỹ, tình yêu quê hương và sự hiểu biết về lịch sử đất nước.

Bộ tem "Kỷ niệm lần thứ 40 Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9". Nguồn ảnh: Vietstamp

Tem bưu chính là minh chứng sống động cho sự phát triển của Việt Nam qua từng thời kỳ. Đó là nơi lịch sử được thu nhỏ, lưu giữ, và trao truyền – từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Bộ tem "Kỷ niệm 50 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9". Nguồn ảnh: Vietstamp

Một con tem có thể nhỏ bé, nhưng giá trị mà nó mang lại thì không hề nhỏ. Hãy thử một lần cầm trên tay những con tem cổ, lật mở những câu chuyện nằm trong từng hình ảnh, và bạn sẽ thấy – sưu tập tem không chỉ là một thú chơi tao nhã, mà còn là hành trình khám phá văn hóa, lịch sử và bản sắc dân tộc Việt Nam.

Bộ tem giới thiệu vẻ đẹp của 3 công viên địa chất toàn cầu UNESCO tại Việt Nam. Nguồn ảnh: Vietstamp

Bộ tem "Ca trù - Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp". Nguồn ảnh: Vietstamp

Bộ tem Việt Nam lớn nhất “Cộng đồng các dân tộc Việt Nam”. Nguồn ảnh: Vietstamp

Bộ tem phổ thông “Kiến trúc, phong cảnh Việt Nam (bộ 2)” giới thiệu hình ảnh 3 công trình kiến trúc tiêu biểu của đất nước là Ngọ Môn Cố đô Huế, Nhà hát TP.HCM và Bưu điện TP.HCM. Nguồn ảnh: Vietstamp

Với những ai biết dừng lại giữa nhịp sống số hóa để ngắm nhìn một con tem, đó là lúc quá khứ bỗng trở nên gần gũi hơn bao giờ hết. Những mẩu giấy nhỏ ấy lặng lẽ nối kết thế hệ hôm nay với những ký ức của ngày hôm qua – như một chiếc cầu nối giữa thời đại.

Bộ tem "Kỷ niệm 50 năm ngày Toàn quốc kháng chiến (19-12-1946 – 19-12-1996)". Nguồn ảnh: Vietstamp

Con tem thuộc bộ tem "Kỷ niệm 30 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7-5-1954 – 7-5-1984)", với các nhân vật từ phải qua trái: Võ Nguyên Giáp, Trường Chinh, Hồ Chí Minh, Phạm Văn Đồng. Nguồn ảnh: Vietstamp

Trong thời đại công nghệ, khi thông tin được truyền đi chỉ trong vài giây, tem bưu chính vẫn âm thầm giữ vai trò là “người kể chuyện” không lời – lặng lẽ, bền bỉ và trung thực. Việc nhìn lại và trân trọng những giá trị mà tem mang lại không chỉ là cách kết nối với quá khứ, mà còn là một lời nhắc nhở: lịch sử không phải lúc nào cũng nằm trong sách, mà đôi khi, nó nằm ngay trong một góc phong bì, trên một mẩu giấy nhỏ – đang thì thầm kể chuyện.

>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9

   
Ý kiến của bạn: