(HTV) - Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi). Các đại biểu đề xuất cho TP.HCM được nới trần nợ công và được giữ nguyên khoản thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để có nguồn lực triển khai loạt dự án lớn của TP.HCM.
Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Lệ - Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP.HCM cho rằng, đây là luật có tính nền tảng trong việc phân bổ, sử dụng hiệu quả nguồn lực quốc gia và thúc đẩy phát triển bền vững trong tình hình mới. Với vị trí là trung tâm kinh tế lớn nhất nước, đóng góp khoảng 25 - 27% ngân sách quốc gia mỗi năm, TP.HCM luôn mong muốn có cơ chế tài chính - ngân sách phù hợp để chủ động hơn trong đầu tư phát triển, nâng cao chất lượng sống cho người dân, đồng thời tiếp tục đóng góp nhiều hơn cho cả nước.
Đề xuất cho TP.HCM được nới trần nợ công và được giữ nguyên khoản thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất
“Trung ương giữ vai trò chủ đạo, nhưng địa phương phải được chủ động, sáng tạo, có quyền phân bổ nguồn lực phù hợp thực tiễn. Do đó, tôi đề nghị cần mở rộng quyền của HĐND trong quyết định tỉ lệ điều tiết nội địa, phân cấp nhiệm vụ chi, và sử dụng kết dư ngân sách. Về quy định bội chi và hạn mức dư nợ vay của ngân sách địa phương, cần linh hoạt theo năng lực tài khóa và khả năng trả nợ. Dự thảo hiện quy định trần nợ vay địa phương theo tỉ lệ phần trăm thu được hưởng theo phân cấp (80% hoặc 120%). Cách tính này chưa phản ánh đúng năng lực thực tế, không phù hợp với các địa phương có quy mô kinh tế lớn, có năng lực huy động vốn cao như TP.HCM. TP.HCM là địa phương có năng lực tài chính, uy tín tín dụng và khả năng huy động vốn cao, hoàn toàn có thể vay lại từ ODA, phát hành trái phiếu chính quyền để đầu tư các công trình trọng điểm. Tôi đề xuất, ngoài tiêu chí thu phân cấp, cần bổ sung tiêu chí định lượng như GRDP, năng lực trả nợ, xếp hạng tín nhiệm và khả năng huy động vốn trên thị trường tài chính - tín dụng. Việc Quốc hội cho phép địa phương bội chi để đầu tư các dự án trọng điểm, có tác động lan tỏa vùng, cũng cần được luật hóa rõ ràng hơn”, Đại biểu Nguyễn Thị Lệ - Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM cho biết.
Liên quan đến các khoản thu phân chia và tỉ lệ phần trăm giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, dự thảo quy định với tiền sử dụng đất, thuê đất, các địa phương không nhận bổ sung cân đối thì ngân sách trung ương hưởng 30%, địa phương hưởng 70%. Nhiều đại biểu đề nghị cân nhắc giữ nguyên mức địa phương hưởng 100% như hiện nay để có nguồn lực đầu tư phát triển.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân - Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM
Theo Đại biểu Trần Hoàng Ngân - Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM: “Theo kế hoạch đầu tư dự trù năm 2026 - 2030, TPHCM cần nguồn lực đầu tư công là 1,1 triệu tỷ đồng. Trong số này, nguồn thu từ đất khoảng 550.000 tỷ đồng. Nếu ngân sách trung ương điều tiết 30% tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì TPHCM sẽ hụt thu 165.000 tỷ đồng trong 5 năm, tức mỗi năm hụt thu là 33.000 tỷ đồng. Điều này sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch triển khai đầu tư công của thành phố trong giai đoạn 2026 - 2030, trong khi thành phố rất cần nguồn lực để triển khai hàng loạt dự án lớn như: Đề án đường sắt đô thị trong 10 năm sẽ cần khoảng 40 tỷ USD, trong 5 năm đầu là 16 tỷ USD; nguồn lực để kết nối với Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu; mở rộng các quốc lộ, xây các cầu quan trọng,… Cho nên đề nghị Trung ương xem xét, trước mắt có thể trong 10 năm, chúng ta chưa thu khoản này. Nếu thu thì chỉ thu ở mức 5 - 10% là tối đa”.
Giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho rằng, việc tăng trần nợ công của địa phương phải kiểm soát trong giới hạn cho phép và bảo đảm chất lượng vay, chất lượng dự án, tránh trường hợp sử dụng không hiệu quả dẫn đến gánh nặng cho ngân sách.
Về tỉ lệ phân chia các khoản thu, Bộ trưởng cho biết, Bộ Tài chính tiếp tục rà soát báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội tỉ lệ phân chia phù hợp giữa ngân sách trung ương và địa phương (sau khi trừ tiền thu từ đất) trong năm 2026. Trong năm 2026, khi Luật có hiệu lực, Bộ sẽ tham mưu Chính phủ trình Quốc hội có tỉ lệ phân chia phù hợp, đảm bảo ổn định lâu dài.
>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9