(HTV) - Thời gian gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện tình trạng rao bán sinh vật ngoại lai như tôm hùm đất mà chưa được cấp phép.
Sinh vật ngoại lai thường xuất hiện lấn chiếm nơi sinh sống hoặc gây hại đối với các loài sinh vật bản địa, làm mất cân bằng sinh thái tại nơi chúng xuất hiện. Đây là lý do mà Việt Nam cấm mua bán dưới nhiều hình thức đối với các loài sinh vật ngoại lai. Tuy nhiên, thời gian gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện tình trạng rao bán sinh vật ngoại lai như tôm hùm đất mà chưa được cấp phép.
Trên mạng xã hội xuất hiện tình trạng rao bán sinh vật ngoại lai như tôm hùm đất mà chưa được cấp phép
Chỉ cần gõ lên mạng từ khóa mua tôm hùm đất ở TP.HCM thì có hàng trăm địa chỉ hiện ra. Giá cả đa dạng, giao hàng nhanh chóng, thị trường mua bán diễn ra khá sôi động.
Tiến sĩ Nguyễn Thanh Tùng - Viện trưởng Viện nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 2 cho rằng: “Theo Nghị định số 37-2024 của Chính phủ sửa đổi, tôm hùm đất không có tên trong danh mục thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam. Đây là loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại nguy hiểm đến môi trường, sinh sôi rất nhanh, ăn tạp và chứa nhiều mầm bệnh gây hại và không có giá trị kinh tế cao. Tôm hùm đất có nguồn gốc từ Bắc Mỹ. Là loài động vật ăn tạp, có khả năng thích nghi tốt với môi trường. Nó có càng rất cứng, có khả năng đào hang và phá hoại các công trình tưới tiêu nông nghiệp, đặc biệt là hệ thống thủy lợi. Nếu chúng ta lén lút nhập loài này vào Việt Nam thì nó có tác hại rất lớn, phá hoại hệ thực vật, động vật mà nơi chúng xuất hiện, làm phá vỡ hệ sinh thái nơi bản địa mà chúng xuất hiện”.
Như vậy, khi chưa được cấp phép tại Việt Nam, đồng nghĩa việc mua bán xem là bất hợp pháp. Luật sư Nguyễn Đăng Tư - Công ty Luật TNHH TriLaw thông tin: “Mọi hành vi mua bán tôm hùm đất là hành vi trái pháp luật. Chế tài xử phạt hành vi này thì theo quy định tại Nghị định 38/2024, Chính phủ quy định rõ là đối với hành vi nhập khẩu trái phép loài tôm hùm đất này có thể bị xử phạt từ 40-50 triệu đồng. Ngoài chế tài xử phạt hành chính, thì cũng có thể bị xử phạt hình sự nếu đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Thì theo quy định tại điều 246 Bộ luật Hình sự thì quy định rõ đối với hành vi nhập khẩu và phát tán trái phép các loài động vật ngoại lai thì có thể bị xử phạt tiền từ 100 triệu - 1 tỷ đồng, hoặc cải tạo không giam giữ, hoặc phạt tù từ 1 năm - 7 năm”.
Nguy cơ xâm hại và hậu quả pháp lý khi kinh doanh tôm hùm đất tại Việt Nam
Luật sư Phan Việt Thu - Chủ tịch Hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TP.HCM nhấn mạnh thêm: “Trong luật bảo vệ người tiêu dùng (Sửa đổi), có hiệu lực từ tháng 7/2024, tôi thấy người tiêu dùng có nghĩa vụ khi mua, chọn lựa sản phẩm thì phải được truy xuất nguồn gốc. Mà con tôm hùm đất này mình không biết rõ nguồn gốc của nó. Và người tiêu dùng có nghĩa vụ tiêu dùng là phải bảo vệ môi trường, mà con này lại có nguy cơ tàn phá môi trường, thì như vậy gián tiếp người tiêu dùng nếu vẫn sử dụng, vẫn mua, vẫn tiêu dùng, ăn loại tôm hùm đất này thì vô hình chung vi phạm nghĩa vụ của người tiêu dùng mà pháp luật đã quy định”.
Vừa qua, Tổng Cục hải quan đã có văn bản yêu cầu hải quan các địa phương phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước tăng cường các biện pháp kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu tôm hùm đất, ngăn chặn hành vi vận chuyển trái phép các mặt hàng này vào Việt Nam.
Ông Nguyễn Văn Long - Cục trưởng Cục thú y, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cho biết: “Cục sẽ phối hợp chặt chẽ với các cái cơ quan quản lý chuyên ngành thủy sản, đặc biệt là nông sản cũng như các thành viên Ban chỉ đạo 389 quốc gia và các địa phương để xem có đúng chủng loại hay không. Nếu không đúng quy định thì các biện pháp kỹ thuật xử lý như thế nào về chuyên môn thú y cũng như chuyên môn thủy sản".
Ngành nông nghiệp đang bị đe dọa bởi nạn buôn bán trái phép tôm hùm đất
Bài học trước đây của ốc bưu vàng - 1 sinh vật ngoại lai khác đã hoành hành phá hoại mùa màng nhiều năm mà đến giờ vẫn chưa tiêu diệt triệt để. Ngành nông nghiệp đang bị đe dọa bởi nạn buôn bán trái phép tôm hùm đất. Người bán thì bất chấp lệnh cấm, còn người tiêu dùng thì không nắm được thông tin. Và tôm hùm đất đã nhập lậu vào Việt Nam với nhiều hệ lụy khó lường.
>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9