(HTV) - Sản lượng gạo toàn cầu niên vụ 2023 - 2024 thấp hơn so với mức tiêu thụ khiến thế giới thiếu hụt khoảng 7 triệu tấn gạo, tạo cơ hội cho các nước xuất khẩu gạo, trong đó có Việt Nam.
Theo đó, năm 2024, diện tích gieo trồng lúa của Việt Nam khoảng 7,1 triệu hecta với sản lượng lúa trên 43 triệu tấn. Như vậy sẽ đáp ứng xuất khẩu trên 8 triệu tấn, nếu không có bất thường về thời tiết, thiên tai, dịch bệnh.
Hiện Việt Nam đang chủ động sản xuất theo nhu cầu thị trường và sẽ đáp ứng được lượng gạo mà thế giới cần. Do đó, ngành gạo Việt Nam sẵn sàng xuất khẩu cũng như đảm bảo an ninh lương thực trong nước.
Theo đuổi dòng sản phẩm chủ lực là gạo ST25, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cho biết sẽ tận dụng cơ hội này để mở rộng thị trường, đặc biệt là chú trọng nâng cao giá trị cho hạt gạo để cạnh tranh với các quốc gia khác..
Đại công ty cổ phần Eco cho biết, đơn vị hiện mỗi tháng xuất khẩu 3.000 tấn gạo. Ngoài thị trường Châu Âu thì đang nhắm tới Úc, Singapore. Vùng nguyên liệu ở ĐBSCL, đơn vị cũng định hướng nông dân sản xuất theo hướng hữu cơ...
Về vấn đề này, ông Nguyễn Lưu Tường - Chủ tịch HĐQT - Tổng Giám đốc công ty TNHH Gạo Ngon Nhất cho rằng, hiện công ty tập trung phát triển nhà xưởng, có xử lý công nghệ làm hạt gạo ngon hơn. Tháng 6 phấn đấu đạt từ 300-500 tấn/ tháng... Hiện đơn vị cũng đang muốn mở rộng thêm các thị trường như: Philippin, Các tiểu vương quốc Ả rập Thống Nhất, Malaysia. Sản phẩm của đơn vị đã đạt chuẩn Halal nên sẽ có cơ hội vào các thị trường trên.
Theo ước tính trong 4 tháng đầu năm 2024, Việt Nam xuất khẩu 3,23 triệu tấn gạo, trị giá 2,08 tỷ USD, tăng 9,5% về lượng nhưng kim ngạch ghi nhận tăng 33,6% phản ánh mặt bằng giá có lợi trên thị trường, khi giá xuất khẩu gạo bình quân từ đầu năm đạt 644 USD/tấn, tăng hơn 22% so với cùng kỳ năm 2023.
Thế giới đang có nhu cầu cao nhưng Việt Nam cũng không thể tăng diện tích gieo trồng lúa gạo mà chỉ gia tăng sản xuất, điều chỉnh mùa vụ để có sản lượng tốt, thu hoạch vào thời điểm mà thế giới khan hiếm, từ đó nâng cao giá trị sản phẩm mà vẫn đảm bảo an ninh lương thực.
Bà Lý Kim Chi - Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TP.HCM cho rằng, dù khí hậu biến đổi, ngành lúa gạo có tác động nhất định nhưng việc xuất khẩu không giảm sản lượng và vẫn đảm bảo an ninh lương thực trong nước. Các đơn vị đã đầu tư thiết bị máy móc, giống để tạo hàng hóa chất lượng cao, nên xuất ra thế giới đạt được giá như mong muốn.
Bà Lý Kim Chi - Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TP.HCM
Tuy lạc quan với tiềm năng xuất khẩu gạo của Việt Nam nhưng các chuyên gia nhấn mạnh, ngành lúa gạo đang phải đối mặt nhiều thách thức như: Tình trạng xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long mùa khô năm 2023 - 2024 ở mức cao hơn trung bình nhiều năm, có khả năng ảnh hưởng đến sản xuất lúa, gạo vụ hè - thu năm 2024. Do đó, Việt Nam phải đảm bảo quy trình trồng lúa chất lượng.
Bà Lý Kim Chi nhấn mạnh, về lâu dài, nói riêng về gạo, Việt Nam đang đi theo tiêu chuẩn xanh. Hiện các doanh nghiệp cũng đang phối hợp đưa ra sản phẩm gạo hữu cơ.. đã có thương hiệu gạo chất lượng đạt thị hiếu tiêu dùng trên thế giới.
Tiến sĩ Trần Minh Hải - Phó Chủ tịch Hiệp hội ngành hàng lúa gạo Việt Nam khẳng định thêm, năm nay cơ hội cho gạo Việt là rất lớn, như ĐBSCL có đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, giúp giảm phát thải, tăng trưởng xanh. Mục tiêu chính thay đổi phương thức sản xuất của người dân, tạo ra diện tích lúa lớn cùng giống, quy mô sản xuất rõ ràng. Với quy trình này sẽ tạo ra sản lượng lúa chất lượng cao, có thể thâm nhập vào thị trường khó tính.
Theo Bộ Công Thương, trong điều kiện bình thường, với mức sản lượng dự kiến, sau khi đã để tiêu dùng nội địa thì Việt Nam có thể xuất khẩu được khoảng 8 triệu tấn gạo với kỳ vọng đạt giá trị 5 tỷ USD trong năm nay. Tuy vậy, các doanh nghiệp, cùng các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo, phải bảo đảm duy trì mức dự trữ và thu mua lương thực theo quy định của Nhà nước để bảo đảm an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống.
>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9