Mỗi bộ phim khi bắt đầu sản xuất, ngoài kinh phí, bối cảnh, ê kíp… thì việc chọn diễn viên hợp vai luôn là điều “nhức óc” đối với đạo diễn.
Lão nghệ sĩ Mạc Can
Thuở mới lên dự án làm phim truyền hình Đất phương Nam (1997) có kịch bản chuyển thể từ tác phẩm văn học của nhà văn Đoàn Giỏi, dân trong nghề không lạ gì hình ảnh đạo diễn Vinh Sơn thường đóng đô quán nước ngay trước cửa đài truyền hình để chăm lo hàng trăm sự việc trước ngày bấm máy.
Ê kíp của ông gồm quay phim Trinh Hoan, họa sĩ thiết kế Lê Trường Tiếu, phó đạo diễn Nguyễn Hậu, trợ lý Khánh trắng… gần như ngày nào cũng tất bật với việc đã tìm được diễn viên cho nhân vật này, hay đã loại nhân vật của cô gái kia.
Và trong số này, tìm vai thằng An (Hùng Thuận đóng sau này) – cậu bé 12 tuổi mồ côi mẹ và đi tìm cha - gần như làm tổ đạo diễn rơi vào… bế tắc. Vì cứ “thằng nhóc” nào được gương mặt thì cái dáng trớt quớt, hoặc hợp cái dáng, đẹp gương mặt thì thiếu chiều sâu của tâm trạng thằng bé mồ côi mẹ…
Cứ thế, ngày nào trợ lý cũng nạp hình 4 – 5 “thằng nhóc” cho đạo diễn xem, ngày nào cũng 5 – 6 “thằng nhóc” đến trình diện để thử thời vận. Nhưng xem ra, em nào xuất hiện đạo diễn Vinh Sơn cũng lắc đầu vì chưa… hợp vai.
Diễn viên Hùng Thuận
Trong lúc trà dư tửu hậu về chuyện tìm thằng An, diễn viên kỳ cựu Mạc Can cùng ngồi chung quán cà phê nên ít nhiều hiểu được tâm trạng của đạo diễn. Một buổi đẹp trời, Mạc Can lân la đến gần đạo diễn phát biểu tỉnh bơ: “Cái này tại anh khó tính, chứ vai thằng nhóc này dễ ẹc, tìm kiếm hoài cũng vậy thôi, nhân tài đang ngồi trước mặt nè, cứ chọn tôi đi, tôi sẵn sàng hớt tóc, cạo râu, đi thẩm mỹ căng da mặt đóng vai thằng nhóc 12 tuổi là dư sức. Tìm kiếm chi cho phát mệt?”.
Nghe ông già xin vai, công khai bày tỏ ý định như thế, khiến ai cũng phì cười và lắc đầu.
Tình thế khá thoải mái hơn, khi trợ lý Nhâm Minh Hiền báo tin đã tìm được một thằng nhóc đang học ở quận 1 rất phù hợp với vai thằng An. Hình được đem ra, như một linh tính báo trước, đạo diễn cứ gật đầu lia lịa.
Và khi phó đạo diễn Nguyễn Hậu chìa tấm ảnh Hùng Thuận cho Mạc Can rồi hỏi: “ Ông nhìn thử thằng này với ông nó giống chỗ nào mà ông cứ nói là mình hợp vai. Ông nói tôi nghe, nếu trúng tôi bỏ nghề luôn!”. Lúc này, Mạc Can mới ỏn ẻn trả lời: “Tôi thấy mấy ông căng quá trong việc tìm vai, nên tôi tình nguyện giải nguy, nếu không hợp thì thôi, trả dép cho tui về”.
Khi Đất phương Nam phát sóng trên HTV, vai chính thằng An của Hùng Thuận đã ghi dấu trong lòng khán giả nhờ diễn xuất tự nhiên, trong sáng, mà mãi đến bây giờ nhiều người vẫn quen gọi chàng diễn viên này là “An”.
Còn bác Ba Phi là một trong những vai diễn gắn chặt với tên tuổi của nghệ sĩ Mạc Can. Qua tài diễn xuất của Mạc Can, hình ảnh một lão nông miền Nam được khắc họa sâu đậm với sở trường... nói dóc đã như một làn gió mát thổi vào bộ phim giữa những đau thương, mất mát của vùng đất Nam bộ thời chống Pháp.
Hùng Thuận vai bé An (bìa trái), Mạc Can vai Ba Phi (bìa phải) trong phim “Đất phương Nam”
Diệp Y Nhân