“Kẻ trộm sách”: Nghe Thần Chết kể về... sự sống

“Kẻ trộm sách” gây ấn tượng với lời dẫn của Thần Chết

Nguyên tác văn học của bộ phim Kẻ trộm sách (The book thief) - cuốn tiểu thuyết cùng tên được xuất bản lần đầu vào năm 2005. Không lâu sau khi ra mắt, Kẻ trộm sách đã chễm chệ nằm trên bảng xếp hạng những cuốn sách bán chạy nhất của The New York Times hơn 100 tuần liên tiếp, được đánh giá là một trong những tác phẩm kinh điển của văn học thế giới. 

Giữ nguyên toàn bộ câu chuyện được kể trong nguyên tác, Kẻ trộm sách được chuyển tải thành phim với mạch truyện diễn ra dưới lời kể của Thần Chết trong bối cảnh tại nước Đức khi bùng nổ Chiến tranh Thế giới thứ hai. Gia đình ly tán, em trai chết, Liesel Meminger, cô bé 12 tuổi - nhân vật chính của bộ phim - được giao làm con nuôi cho cặp vợ chồng nghèo hiếm muộn Hans Hubermann ở phố Thiên Đường, thành phố Munich. Thời gian đầu, Liesel luôn nung nấu ý định bỏ trốn để đi tìm mẹ ruột vì thường bị mẹ nuôi khó tính la mắng, bị bạn bè chê cười do không biết chữ.

Nét đẹp trong sáng và hết mực thơ ngây của cô bé Liesel Meminger

Thế nhưng, khi có được tình bạn thân thiết với Rudy - cậu bé sôi nổi, nhiệt tình và mê điền kinh; được cha nuôi dạy học chữ và thắp lên niềm đam mê đọc sách, Liesel dần thích nghi với môi trường mới và yên lòng với cuộc sống hiện tại. Cuộc sống gia đình Liesel bắt đầu xáo trộn khi vì mang ơn cứu mạng của một người bạn Do Thái, bố nuôi của cô bé là ông Hans Hubermann đã liều lĩnh chứa chấp Max - con trai ân nhân - người đang bị quân đội truy bắt. Gia đình nhỏ bắt đầu phải đối mặt với những nguy hiểm khó lường.

Không có cảnh chiến trường đẫm máu hay những cảnh giết chóc man rợ, Kẻ trộm sách lột tả sự khốc liệt của chiến tranh bằng những tình tiết đơn giản, nhưng không kém phần dữ dội qua những cảnh đốt sách, truy đuổi, bắt bớ người Do Thái của quân Hitler, các gia đình ly tan, sự mưu sinh vất vả của người dân và những cái chết đau lòng. Giữa hoàn cảnh u ám đó, tình bạn trong sáng giữa Liesel và Rudy, tình yêu thương của người cha nuôi và sự chở che, đùm bọc của gia đình Liesel với Max tỏa sáng như những ngọn lửa nhỏ sưởi ấm trái tim khán giả. 

Giữa khung cảnh khốc liệt của chiến tranh, sự ấm áp của tình người bừng sáng như những ngọn lửa

Đặc biệt, sự có mặt của Max đã mở ra một thế giới mới trong tâm hồn của Liesel, khi cả hai có chung niềm say mê đọc sách và anh là người truyền cảm hứng, giúp cô bé vận dụng linh hoạt ngôn từ để miêu tả thế giới bên ngoài, biểu đạt cảm xúc. Do đó, khi Max bị bệnh và rơi vào hôn mê lâu ngày, Liesel đã liều lĩnh nhiều lần đến Thư viện nhà Thị trưởng để trộm sách về đọc cho Max nghe. Những câu chuyện từ sách không chỉ giúp Max tỉnh lại mà còn được Liesel kể với mọi người khi trú bom trong hầm, giúp mọi người bớt lo lắng, sợ hãi và xích lại gần nhau hơn.

Mạch phim chậm rãi nhưng không buồn chán, dư thừa bởi đan xen trong tiếng nhạc réo rắt là những biến cố, những tình tiết được chọn lọc từ tiểu thuyết để làm nổi bật tinh thần của tác phẩm. Càng về cuối, kịch tích câu chuyện càng được đẩy lên cao khi những người bên cạnh Liesel lần lượt ra đi vì nhiều lý do. Đỉnh điểm của đau thương là lúc mọi người đang chìm trong giấc ngủ thì toàn bộ khu phố bị trúng bom, chỉ duy nhất Liesel sống sót do ngủ quên dưới hầm khi đang viết nhật ký.

Khai thác đề tài chiến tranh, bộ phim không hề né tránh đau thương mà ngược lại còn làm nổi bật đau thương để phê phán chiến tranh

Công bằng mà nhận xét, Kẻ trộm sách là một tác phẩm không hề dễ xem. Bộ phim có tiết tấu chậm, cao trào lên xuống dàn trải và lối kể chuyện thiên về văn chương. Tuy nhiên, đây vẫn là một tác phẩm xứng đáng được trải nghiệm trên màn ảnh rộng để người xem, đặc biệt là giới trẻ có thể hình dung rõ hơn về mức độ tàn khốc của cuộc Thế chiến II năm xưa. 

Quả thực, Hitler và quân Phát xít đã lấy đi của văn hóa - nghệ thuật những tổn thất chẳng thể bù đắp, với khung cảnh hàng chục nghìn cuốn sách bị đem ra đốt và hàng trăm nghìn tác phẩm nghệ thuật quý giá bị tàn phá nặng nề.

Kẻ trộm sách được quay tại nước Đức và câu chuyện đi theo cô bé Liesel xinh xắn. Phim nặng về yếu tố cảm xúc thông qua diễn xuất nội tâm của các diễn viên, từ hai ngôi sao gạo cội Geoffrey Rush, Emily Watson cho tới những cái tên còn rất trẻ như Sophie Nelisse, Nico Liersch. So với những phim khác có cùng đề tài, Kẻ trộm sách có nhiều yếu tố thu hút hơn như hình ảnh đẹp, xen lẫn giữa khói lửa - bom đạn chiến tranh là câu chuyện tình ngây thơ của hai đứa trẻ, câu chuyện cảm động về tình cảm gia đình. 

Bộ phim truyền tải nhiều thông điệp sâu sắc về ranh giới mong manh giữa sự sống - cái chết và nét đẹp của nghệ thuật đích thực

Câu chuyện về sự sống và cái chết đã được nhà làm phim thể hiện một cách nhẹ nhàng và thấm thía. Với lòng can đảm và sức mạnh tinh thần được hun đúc qua năm tháng, Liesel đã vươn lên sống như thể cô còn sống cho cả những người thương yêu đã khuất. Hơn thế, Liesel còn sống để trở thành một người mang sứ mệnh của người kể chuyện, về giống loài “vừa quá xấu xa vừa quá vĩ đại”. Bởi thế, đến Thần Chết cũng “bị ám ảnh bởi những con người”.

Xem phim, cùng sống ở phố Thiên Đường, đôi lúc chúng ta quên đi mối nguy chiến tranh rình rập không chỉ nhờ sức mạnh của ngôn từ và các câu chuyện kể mà còn của tiếng nhạc chậm đều, réo rắt. Chính phần âm nhạc giúp Kẻ trộm sách càng hút chặt người xem, giúp lan toả một cách cảm động và sâu sắc tinh thần bất khuất của con người. Lời kể chuyện và âm thanh của tiếng nhạc vượt lên trên sự tàn ác của thời đại. 

Trong sự xung đột giữa cái tốt đẹp và điều xấu xa, sự phân biệt giữa dân tộc này và chủng tộc khác ấy, còn ở lại là những giá trị thực sự vững bền. Câu chuyện về sự sống và cái chết đã được các nhà làm phim thể hiện một cách nhẹ nhàng và thấm thía, để lại những dư âm sâu sắc về nỗi đau chiến tranh, về tình người và sức mạnh của sách.

Bộ phim “Kẻ trộm sách” (The book thief) phát sóng lúc 15g50 thứ Bảy (29/8) trên kênh HBO thuộc hệ thống HTVC. Mời bạn đọc đón xem và theo dõi.