Ngẫu hứng sáng tác nhạc có thể “ập” tới bất cứ lúc nào và khi đó bạn đã có những ứng dụng trên điện thoại thông minh hỗ trợ.
Kể từ khi ra đời vào một thập kỷ trước, điện thoại thông minh đã giảm thiểu rất nhiều trở ngại trên con đường đến với các lĩnh vực nghệ thuật. Một bằng chứng rõ ràng là trong việc sáng tác âm nhạc và thu âm: một thứ từng yêu cầu những trang thiết bị và phần mềm đắt tiền giờ đây có thể được hoàn thành chỉ với vài cọng dây điện và một ứng dụng điện thoại giá rẻ, hoặc thậm chí là miễn phí, như Animoog, Loopy, NanoStudio, Word Palette, Rhymer’s Block, Songspace, Song-Writer Lite, Hum dùng cho thiết bị iOS và Androi. Các ứng dụng này không chỉ cung cấp những công cụ tổ chức ca từ và các bản thu âm, mà còn hỗ trợ nhiều mẹo khác trong việc viết bài hát và chọn lựa nhịp điệu cho ca khúc.
Sáng tác nhạc trên điện thoại
Tuy sự can thiệp của điện thoại vào lĩnh vực đầy nghệ thuật như âm nhạc khiến giới nhạc sĩ thế hệ trước không hài lòng, thậm chí nhiều người từ chối sử dụng các phần mềm hay ứng dụng hỗ trợ, trung thành với các phương pháp sáng tác cổ điển, đó là giấy, bút và nhạc cụ… nhưng không thể phủ nhận rằng, các ứng dụng đã trở nên cần thiết đối với khá nhiều nhạc sĩ cả nghiệp dư lẫn chuyên nghiệp.
Chẳng hạn như Steve Lacy (nghệ sĩ guitar, bassist, ca sĩ, nhạc sĩ, kỹ sư âm thanh) - thành viên ban nhạc The Internet (từng được đề cử Grammy 2015) và là nhà sản xuất thu âm của nhiều nghệ sĩ hip-hop tên tuổi (Kendrick Lamar và J. Cole. Steve) từng gây “sốc” khi tiết lộ Pride - một bài hát trong album DAMN. của Kendrick Lamar (đề cử giải Grammy 2017) và tất cả nhịp điệu trong album solo Steve Lacy’s Demo (đề cử giải Grammy 2017) được sản xuất trên iPhone. Theo tờ Wired, điện thoại thông minh cá nhân đã trở thành studio kể từ khi Steve Lacy mới bắt đầu sáng tác nhạc. Đến bây giờ, dù đã có đầy đủ những trang thiết bị sáng tác và thu âm chuyên nghiệp, Steve vẫn không thể bỏ được thói quen sáng tác trên điện thoại.
Patrick Noecker – nghệ sĩ chuyên về nhạc bass của ban nhạc These Are Powers, Liars – kể rằng vào năm 2012, khi được mời tham gia một buổi diễn ở Zebulon (California, Mỹ), vì không có nhạc cụ nên anh đã cắm điện thoại vào pedal (bàn đạp của piano) và tạo ra một bản nhạc cắt ghép bởi các đoạn thư thoại, âm thanh điện thoại, cùng nhiều loại âm thanh khác. Thật bất ngờ, chúng đã tạo được hiệu quả tuyệt vời. Năm 2018, Patrick đã dùng điện thoại để tạo ra nhịp điệu và chơi đàn synthesizer (nhạc cụ điện tử tạo ra tín hiệu điện, sau đó chuyển đổi thành âm thanh thông qua amplifiers và loa hoặc tai nghe) trong khi hát.
Một studio chuyên nghiệp
Điều gì đã khiến những chiếc điện thoại thông minh, hay cụ thể là các phần mềm tồn tại như những kẻ ngoại lai trong việc sáng tác và sản xuất âm nhạc? Nick Sylvester - nhà sản xuất, soạn nhạc và giám đốc của hãng Godmode Records, nhận định : “Sáng tác trên điện thoại là một lý do tại sao rap lại vượt qua pop và EDM để trở thành âm nhạc phổ biến nhất”.
Tính đại chúng và công nghệ đã khiến điện thoại trở thành một lựa chọn hấp dẫn trong việc tạo ra các bài hát, khi nguồn cảm hứng chợt nảy ra trong đầu. Nghệ sĩ Avalon Lurks (Los Angeles, Mỹ) chia sẻ: “Khi mới bắt đầu sáng tác nhạc, tôi không có cơ hội tiếp cận các phòng thu, micro tốt và các công nghệ thu âm. Tôi đã phải sáng tác nhạc trong phòng của mình và dùng cái micro gắn với tai nghe nhạc Apple. Tôi đã thu âm hai bài hát mới bằng cách này”
Nghệ sĩ Jeffrey Dalessandro đưa ra triết lý: “Trang thiết bị và không gian thu âm từng trở thành những vật cản cho việc bạn sáng tác nhạc. Nhưng khi sự sáng tạo chuyển từ “cái gì” sang “như thế nào” thì bạn có thể sáng tác ở tại mọi nơi, với những gì đang có, và bất cứ khi nào muốn. Bởi vậy, tôi sẽ luôn cầm theo điện thoại vì nó giúp chia sẻ và truyền đi một biểu hiện tự nhiên và tức thời về ý tưởng âm nhạc ngay khi chúng vừa nảy ra trong suy nghĩ. Với điện thoại, âm thanh có thể phát tán nhanh hơn cả ánh sáng.”
Còn Nick Sylvester so sánh: “Chúng ta dành ra rất nhiều thời gian cho điện thoại, vì vậy khi đến lúc tận dụng nó để hát hay thu âm gì đó. Sự thoải mái với thiết bị sẽ tạo ra một tâm lý đặc biệt thư giãn, không như áp lực phải hát thật hoàn hảo trong phòng thu.”
Studio chuyên nghiệp không còn là rào cản cho những nhà soạn nhạc thiếu kinh phí
King Britt – một DJ và nhà sản xuất ở Philadelphia (Mỹ) đã miêu tả sự thay đổi lớn khi anh khám phá ra những ứng dụng sáng tác nhạc như Animoog, Loopy và Nano Studio vài năm trước: “Với những ứng dụng này, tôi có thể tạo ra những ý tưởng chất lượng cao khi đang ở bất kỳ đâu kể cả máy bay, tàu hỏa hoặc xe ô tô. Nó thực sự rất thú vị. Tôi thích sự tức thời và các tính năng của những ứng dụng này. Sáng tác trong một không gian công cộng đem đến những nguồn năng lượng hoàn toàn khác so với trong studio.”
Chúng ta không thực sự biết có bao nhiêu người đang sử dụng các ứng dụng và điện thoại để sáng tạo nghệ thuật và âm nhạc. Nhưng ngay cả đã có những thành công thì việc dùng ứng dụng để sáng tác nhạc trên điện thoại cũng không đạt được một sự đồng tình chung. Tuy nhiên, điện thoại hay máy tính, thậm chí cả trí tuệ nhân tạo không phải là công cụ thay thế và hạn chế óc tưởng tượng của con người, mà là cánh tay nối dài giúp con người vươn tới những giới hạn chưa từng vượt qua.
Ở thời đại công nghệ số, tương lai của âm nhạc sẽ là sự phát triển mạnh mẽ của những ý tưởng tươi mới hay sự lụi tàn do cảm hứng đã cạn kiệt của con người? Câu trả lời hồi sau sẽ rõ!
Phúc Như Thủy (Theo www.vulture.com)