Ra biển lớn: Một cách làm phim tài liệu đánh dấu bước chuyển mới

Chẳng biết từ khi nào, Sài Gòn – TP. Hồ Chí Minh không chỉ là tên gọi lịch sử - hiện tại của một thành phố, mà đã trở thành một niềm cảm xúc, một định danh hàm chứa sự thân thương, trìu mến trong tâm hồn.

Tổng đạo diễn - NSƯT Lý Quang Trung  

Thành phố Hồ Chí Minh….

Nơi gặp gỡ của những giá trị sống hiện đại cùng những chắt lọc kết tinh từ truyền thống lịch sử;

Nơi tinh hoa văn hóa quốc tế hội tụ cùng những đặc sản văn hóa bản địa và đa dạng của nhiều địa phương;

Nơi bắt đầu của một ý chí tự chủ mãnh liệt và khởi đầu cho những khát vọng “vươn mình ra biển lớn”…. 

Dạng thức mới của phim tài liệu

Chẳng biết từ khi nào, Sài Gòn – TP. Hồ Chí Minh không chỉ là tên gọi lịch sử - hiện tại của một thành phố, mà đã trở thành một niềm cảm xúc, một định danh hàm chứa sự thân thương, trìu mến trong tâm hồn.

Và, cảm xúc ấy trở thành một sự dẫn dắt, ngay khi chúng tôi nhận được lời đề nghị từ Ban Lãnh đạo Đài: “Hãy nghĩ về một bộ phim tài liệu có thể khơi gợi bức chân dung nghị lực của con người Sài Gòn – TPHCM  trong diễn trình hơn 320 năm – một bộ phim lịch sử nhưng phải thu hút được cả khán giả trẻ và truyền cảm hứng đến họ…”. 

Ý tưởng cho kịch bản chương trình phim tài liệu nghệ thuật “Ra biển lớn”, phát sóng vào dịp kỷ niệm 45 năm ngày vui lớn của Thành phố và của cả nước; cũng bắt đầu từ đó. 

“Ra biển lớn” là một dạng thức mới của phim tài liệu lần đầu tiên Hãng phim TFS thể nghiệm. Vốn có thế mạnh trong thực hiện phim tài liệu truyền thống, sự đổi mới này được xem là một thách thức lớn, song đổi lại, là những cảm xúc thú vị, thôi thúc chúng tôi – thế hệ những người làm phim trẻ của TFS sáng tạo và vượt lên những giới hạn của lối mòn.   

Câu chuyện phim trong “Ra biển lớn” tái hiện lại những cột mốc quan trọng, những dấu ấn mang tính lịch sử về kinh tế và văn hoá suốt diễn trình tạo lập đô thành Sài Gòn xưa – Thành phố Hồ Chí Minh ngày nay. Gắn liền với những cột mốc quan trọng ấy, đáng chú ý hơn cả, là nỗ lực của con người Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh. Câu chuyện chung được kể phần nào qua câu chuyện riêng của những cá nhân cụ thể, họ được sinh trưởng hoặc hội tụ từ nhiều nơi về mảnh đất này, và đã để lại những dấu ấn của mình trên những chặng đường của lịch sử mà họ đã đi qua, góp phần tạo nên diện mạo kinh tế - văn hoá sôi động của Thành phố Hồ Chí Minh hôm nay.  


Cảnh quay tái hiện và đồ họa VFX thương cảng Bến Bình Đông xưa

Bức tranh lịch sử trong phim tài liệu “Ra biển lớn” được tái hiện từ một Sài Gòn của hơn 320 năm trước, thấp thoáng từ huyền thoại buổi đầu là bước chân gian lao của bao thế hệ lưu dân người Việt trong công cuộc khai khẩn vùng đất phương Nam. 

Với tham vọng có thể mang đến cho khán giả những hình ảnh chân thực nhất về Chợ Lớn –  thương cảng sầm uất bậc nhất Nam kỳ Lục tỉnh đầu thế kỷ 20; Đoàn làm phim đã cố gắng phục dựng khung cảnh của một Bình Đông “trên bến dưới thuyền” được khắc hoạ trong lịch sử. Khó khăn rất nhiều cho ê-kíp trẻ trong việc chọn bối cảnh, phục dựng bến bãi và thiết kế lại những chiếc ghe bầu xưa… Song, tâm huyết và nỗ lực của cả Đoàn phim đã được đền đáp bằng những cảnh phim khá ấn tượng và thuyết phục; sáng tạo lại một hiện thực của vùng đất xưa đầy sinh động và giàu giá trị thực tiễn… Tất cả những nỗ lực này không nằm ngoài mục đích cuối cùng là làm sao, để khán giả được thưởng thức những thước phim giàu cảm xúc, nhằm khơi ngọn lửa tinh thần trong mỗi con người thành phố trẻ hôm nay, trước một lịch sử ban sơ khiêm tốn nhưng rất đáng tự hào của đất và người phương Nam; luôn biết vươn lên và đoàn kết, tạo sức mạnh để chiến thắng mọi khó khăn, nghịch cảnh.   


Đạo diễn Hồ Thanh Tuấn chỉ đạo cảnh quay tái hiện Bến Bình Đông xưa

Lời hiệu triệu từ trái tim

Trong suốt quá trình thực hiện bộ phim, những người làm phim trẻ chúng tôi cảm thấy thật sự xúc động, quyết tâm như được thôi thúc bởi lời hiệu triệu từ trái tim; về trách nhiệm của thế hệ hôm nay trước một lịch sử cần lao, gian khó nhưng đầy quả cảm và nghĩa tình, hào sảng của mảnh đất mình được trưởng thành, bảo bọc. Xuyên suốt chương trình, 5 câu chuyện phim tài liệu phản ánh 5 chân dung nhân vật với cách kể chuyện vừa thống nhất để tạo logic về cấu trúc tổng thể, vừa khác biệt về phong cách thể hiện để phù hợp với diễn biến câu chuyện của từng nhân vật, tạo được sức lôi cuốn với người xem. Với lần thử sức tạo bước đột phá mới, các đạo diễn trẻ của Hãng phim TFS đã bước đầu thành công trong cách kể chuyện mang dấu ấn phong cách riêng, góp phần tạo nên một bức tranh tổng thể cho bộ phim với nhiều gam màu thú vị. Họ đều là những đạo diễn trẻ nhiệt huyết, yêu nghề, có cá tính làm phim riêng và luôn tận tâm để thể hiện trọn vẹn nhất các tác phẩm của mình.


Nhóm đạo diễn: Trần Quốc Sơn, Trịnh Quốc Thái, Lê Thùy Trang, Mỹ Trang

5 chân dung nhân vật được kể trong phim tài liệu "Ra biển lớn" đều có phẩm chất biểu trưng cho ý chí, cho nghị lực và khát vọng chinh phục thử thách để vươn lên, để cống hiến của con người Việt Nam, của con người TP Hồ Chí Minh. Doanh nhân Trương Văn Bền, người sáng lập thương hiệu xà bông Việt Nam – mà dân gian hay gọi là xà bông cô Ba được yêu thích qua gần trăm năm, đã góp phần phác hoạ chân dung của thế hệ doanh nhân đầu tiên của Việt Nam. Những quyết định táo bạo, lội ngược dòng của Thành phố Hồ Chí Minh khi xây dựng Khu Chế xuất Tân Thuận trên vùng đất đầm lầy, kích hoạt diện mạo mới của cả khu đô thị phía Nam ngày nay. Câu chuyện về “người đi xây tổ” – bà Nguyễn Thị Nghĩa, nữ doanh nhân được trui rèn từ lửa đỏ đã dẫn dắt con tàu kinh thương của Liên hiệp hợp tác xã Thương Mại TPHCM trước thềm đổi mới. Vị Giáo sư đáng kính Đặng Lương Mô – người suốt 45 năm ôm giấc mộng được trở về quê hương để gầy dựng ngành vi mạch bán dẫn mang thương hiệu “Việt Nam”. Tiến sĩ – bác sĩ Trần Chí Cường, bàn tay vàng trong ngành can thiệp đột quỵ mạch máu não với y đức sâu thẳm từ con tim. Và cuối cùng là Tiến sĩ Lương Việt Quốc – CEO sáng lập Hãng máy bay không người lái phi quân sự đầu tiên của Việt Nam với câu chuyện lay động về nghị lực và ý chí chắp cánh cho những ước mơ đổi đời được bay cao….  

Nhóm thực hiện phim tài liệu về Tiến sĩ Lương Việt Quốc 

Góc nhìn trẻ trong cuộc chạy đua để thử sức cùng những điều mới lạ của nghệ thuật chế tác phim tài liệu, hi vọng, phim tài liệu “Ra biển lớn” của đội ngũ trẻ Hãng phim TFS sẽ mang đến cho quý khán giả những thông điệp cảm xúc gần gũi và giản dị nhất về thành phố mình đang sống, một thành phố giàu di sản kế thừa nhưng cũng đầy nội lực để sẵn sàng cho những bước tiến mới ở tương lai.

Tổng Đạo diễn chương trình Ra biển lớn, NSƯT Lý Quang Trung – Giám đốc Hãng phim TFS cho biết; ông rất kỳ vọng vào sự đổi mới mang tính bước ngoặt lần này của đội ngũ các đạo diễn trẻ của TFS; sẽ đem đến một bộ phim tài liệu hấp dẫn, đáng xem và lưu dấu lại trong lòng khán giả vốn đã có nhiều ký ức đẹp với những thước phim tài liệu của TFS.

Phim tài liệu "Ra biển lớn", thời lượng 76 phút, phát sóng vào lúc 20g45 ngày 26/04/2020 và phát lại lúc 13g45 ngày 30/04/2020 trên kênh HTV9. 

Thông tin ê-kíp thực hiện:

Chỉ đạo nội dung: Nhà báo Thái Thành Chung

Tổng Đạo diễn: NSƯT Lý Quang Trung

Biên kịch: Mỹ Trang

Đạo diễn: Hồ Thanh Tuấn – NSƯT Bùi Vi Nghi – Trần Quốc Sơn – Trịnh Quốc Thái – Lê Thuỳ Trang – Mỹ Trang. 

Đạo diễn hình ảnh: Bùi Vi Nghi – Nguyễn Đỗ Khoa – Nguyễn Hồng Chi.

Quay phim: NSƯT Đào Quang Tuệ - Nguyễn Vi Khâm – Huỳnh Lâm – Lý Ngọc Lộc – Lê Ngô Chí – Nguyễn Vĩnh Hưng – Nguyễn Lê Nam – Trương Ngọc Dũng – Nguyễn Hồng Long.

Dẫn chương trình: Đoàn Võ Nhật Trường.

Mỹ Trang