Gõ cửa âm nhạc: Ngân nga âm điệu Saxophone

Nghệ sĩ Nguyễn Lê Hoàng Thi với tiết mục “This girl”

“Autumn leaves” – Thu hút hàng ngàn nghệ sĩ thể hiện

Autumn Leaves tiền thân là một bản nhạc bất hủ tiếng Pháp Les Feuilles Mortes được ra đời bởi sự kết hợp giữa một bên là bậc thầy viết nhạc Joseph Kosma và người còn lại là thi sĩ siêu thực hàng đầu mà những gì họ để lại đã được hậu thế xếp vào hàng di sản: Joseph Kosma và Jacques Prévert. Nhạc phẩm là bản tình ca buồn của mối tình tan vỡ, mang theo bao xót xa, luyến tiếc và thương nhớ. 

Không nhiều người biết đến nhạc sĩ người Hungary Joseph Kosma. Nhưng với những người quan tâm, ông được xếp vào hàng ngũ bậc thầy của nhạc phim, người góp phần đổi mới thể loại chanson Pháp, đồng thời là một trong những nhạc sĩ viết ca khúc và phổ thơ hàng đầu thế kỷ 20. Trong đó, thành tựu lớn nhất của ông nằm ở sự kết hợp với người bạn thân – thi sĩ Jacques Prévert. 

Bước ngoặt để Les Feuilles Mortes trở nên nổi tiếng chính là khi nó được viết lời tiếng Anh với tên gọi Autumn Leaves bởi “huyền thoại” Johnny Mercer – một nhạc sĩ đứng sau nhiều ca khúc nhạc phim quen thuộc mà điển hình là Moon River.

“Autumn Leaves” nổi tiếng bởi “huyền thoại” Johnny Mercer

Johnny Mercer nhận yêu cầu làm việc này từ Michael Goldsen của hãng Capitol’s music. Mãi đến vài tháng sau, khi Michael gọi giục thì Johnny mới “sực nhớ” và hứa sẽ đi tàu đến tận nơi cùng với bản viết lời hoàn chỉnh. Cuối cùng chuyện cũng xong, nhưng điều thú vị là Johnny Mercer chỉ thực sự bắt tay vào viết trong đúng 15 phút đợi Michael ở ga tàu. “Nghe xong tôi xúc động muốn khóc. Đưa bất kỳ ai nghe, họ cũng đầy vẻ xúc động” - Michael Goldsen chia sẻ.

Johnny Mercer về sau đã tiết lộ với Goldsen rằng, Autumn Leaves đã mang về cho ông tiền tác quyền nhiều hơn mọi sáng tác khác. Phiên bản tiếng Anh của Johnny so với bản gốc có phần nhẹ nhàng hơn trong cách thể hiện nỗi buồn, từ “lá chết” trở thành “lá Thu”. Đặc biệt, chỉ phần điệp khúc 16 nhịp được giữ lại khiến ca khúc “gọn gàng” và dễ hát hơn rất nhiều dù phần nào mất đi tinh thần gốc.

Ước tính, Autumn Leaves và trước đó là Les Feuilles Mortes đã được thu âm tổng cộng gần 2.000 lần bởi cả các nghệ sĩ chính thống lẫn làng nhạc jazz. Tại Mỹ, đây còn được xem là bài học bắt buộc cho những ai muốn đến với jazz.

Tại Việt Nam, ca khúc nổi tiếng với nhiều phiên bản lời Việt, như: Lá úa (Y Vân), Lá rụng (Phạm Duy), Lá rụng (Nguyễn Đình Toàn) hay Mùa Thu lá úa (Phạm Ngọc Lân).

Trong chương trình, với tiếng kèn Tenor Saxophone, tác phẩm được trình bày với nền nhạc Smooth Jazz bởi nghệ sĩ Quách Tiến Dũng đã khiến người nghe đong đầy cảm xúc

“Sir Duke” thấm đẫm tuyên ngôn của Stevie Wonder

Ca khúc Sir Duke được sáng tác và thể hiện bởi nhạc sĩ da màu tài năng người Stevie Wonder, ông cũng sáng tác và thể hiện ca khúc nổi tiếng I just called to say i love you (1984). Sir Duke được ông sáng tác dành cho nhạc sĩ Duke Ellington, một trong các nhạc sĩ có tầm ảnh hưởng rất lớn trong thể loai nhạc Jazz.

Stevie Wonder là một ca sĩ-nhạc sĩ, nhà sản xuất âm nhạc và nghệ sĩ chơi đa nhạc cụ người Mỹ. Ông đã giành được 22 giải Grammy (nhiều nhất cho một nghệ sĩ solo) cũng như Giải Thành tựu trọn đời. Ông cũng đã giành được giải Oscar cho ca khúc trong phim hay nhất và được ghi danh vào cả Đại sảnh Danh vọng Rock & Roll lẫn Đại sảnh Danh vọng Nhạc sĩ. Ông cũng từng giành giải Âm nhạc Polar. Tạp chí âm nhạc Mỹ Rolling Stone bầu ông ở vị trí thứ 9 trong danh sách Những ca sĩ vĩ đại nhất mọi thời đại.

Nghệ sĩ tài năng da màu Stevie Wonder

Sir Duke là single thứ hai của Stevie Wonder và là ca khúc No.1 thứ hai trong album mang tính bước ngoặt của ông Songs in the key of life (1976). Ca khúc nói về âm nhạc, niềm vui mà âm nhạc mang lại. Wonder, một nghệ sĩ thiên tài bị mù, biết về điều đó hơn bất kỳ ai. Trong bài hát này, Wonder đã ngợi ca các huyền thoại nhạc jazz, như: Count Basie, Glenn Miller, Louis Armstrong, Ella Fitzgerald. Wonder đặt nhan đề bài hát theo tên Ellington, gọi ông là “Vua của muôn người”.

Sir Duke, vui tươi, có chút tinh ranh, có chút gì đó hơi tưng tửng trước các bậc tiền nhân nhưng vẫn thể hiện đầy đủ sự tôn trọng. Không chỉ là sản phẩm âm nhạc, ca khúc còn được xem là một tuyên ngôn.

“Sir Duke”đặc biệt được trình bày với hình thức ngũ tấu bởi nghệ sĩ Quách Tiến Dũng và các học trò của mình: Nguyễn Hữu Tài - Vũ Hoàng Bảo - Đặng Quốc Huy  - Nguyễn Lê Hoàng Thi như một bản giao hưởng hòa quyện làm cho người nghe có cảm giác chìm đắm trong không gian âm nhạc