HTV và bản quyền các kỳ World Cup

Ngày 13/6/2018, Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA) đã chính thức cấp bản quyền phát sóng World Cup 2018 cho Đài Truyền hình TP.HCM trên cơ sở hợp đồng chia sẻ bản quyền với Đài Truyền hình Việt Nam.

Lần đầu tiên Đài Truyền hình TP.HCM (HTV) tham gia phát sóng World Cup là tháng 8/1978 cúp bóng đá thế giới Argentina 1978. Lúc này người dân thành phố dù rất đam mê bóng đá, nhưng không hề nghĩ đến World Cup, vì ai cũng lo toan nhiều việc.

Giải bóng đá thế giới kết thúc tháng 7/1978, đội chủ nhà Argentina thắng đương kim vô địch Tây Đức, đoạt cúp thế giới và Vua phá lưới là cầu thủ Argentina M .Kempes.

Đầu tháng 8/1978, Đài Truyền hình Tiệp Khắc tặng cho HTV hơn 20 tape Ampex các trận vòng chung kết World Cup và xe ghi hình lưu động. Đài có 2 máy đọc tape  Ampex nên đã đọc được các tape này và tất cả các trận đều ra hình màu đẹp. HTV khai thác, tường thuật lại vào các buổi phát sóng lúc 15g mỗi ngày. Tuy xem chậm, nhưng khán giả rất thích.

World Cup tại Tây Ba Nha năm 1982 (Espana82), HTV vẫn phát sóng trắng đen theo hệ OIRT của Liên xô, nên việc nhận sóng từ vệ tinh xuống đều thông qua Đài Hoa sen mặt đất của Liên Xô phối hợp với viễn thông Việt Nam đặt tại công viên Mạc Đĩnh Chi (nay là công viên Lê Văn Tám). HTV đã phối hợp với Đài Hoa sen đưa cáp từ Mạc Đĩnh Chi về đến Đài. Công trình kéo cáp ngầm lúc bấy giờ rất vất vả. 

Thời điểm đó, khán giả rất hâm mộ, chờ đợi theo dõi. Mặc dù số lần phát trực tiếp không đều (khoảng 20 trận), nhưng các trận bán kết, chung kết đều được phát sóng. Kỳ Espana82 đã để lại sự mến mộ khó quên trong lòng khán giả.

Mehico năm 1986 diễn ra 4 năm sau đó, HTV tiếp tục hợp tác xin sóng Đài Hoa sen và đã mang lại cho khán giả hầu hết 52 trận đấu vòng chung kết. Lúc bấy giờ biên tập viên Nguyễn Hồng và Tuấn Lâm của Tổ Thể thao - Thời sự chịu trách nhiệm tường thuật và làm chương trình bình luận trước, trong và sau trận đấu.

Mehico 1986 là kỳ World Cup đầy ấn tượng và phải nói là đỉnh cao của bóng đá thế giới vì thời điểm này đã sản sinh ra những anh tài bóng đá thế giới như Maradona, Burruchaga..của Achentina; Platini, Tigana, Guyrest, Roucherto...bộ tư huyền ảo của Pháp; Zico, Falcao, Socratet…của Braxin; Rummeniger, Brainer, Schumacher...của Tây Đức; Lato, Booniek....của Ba Lan: Ruud Gullit của Hà Lan.

Italia năm 1990, HTV tiếp tục phát sóng World Cup và lúc bấy giờ có thêm 2 bình luận viên Hoà Bình, Nhật Tỉnh của Đài tham gia. Các BLV này đã dần chiếm được cảm tình khán giả với những lời bình sắc sảo và vô cùng dí dỏm.

Tại Los Angeles 1994, tuy chưa có vấn đề bản quyền đối với Việt Nam nhưng Pepsi Cola đã thương thảo với FIFA cho Việt Nam phát miễn phí World Cup. HTV đã làm nhiều chương tình kèm theo World Cup để bình luận thêm về giải.

Đến France 1998, HTV cùng VTV bắt đầu liên lạc FIFA mua bản quyền World Cup. Lúc bấy giờ FIFA muốn phát triển về khu vực và được sự hỗ trợ của nước chủ nhà Pháp (Việt Nam là thành viên nói tiếng Pháp) nên giá không đáng kể. HTV có đầy đủ 52 trận và các chương trình phụ kèm theo. Cả hai Đài cũng bắt đầu thỏa thuận sẽ chia sẻ bản quyền từ các giải thể thao quốc tế kể cả Olympic.

Kỳ World Cup tại Japan- Korea năm 2002, thông qua tập đoàn truyền Thông Đất Việt, cả hai Đài mua bản quyền và nhận được sóng đầy đủ của 52 trận.

Đến kỳ World Cup tại Đức năm 2006, với công thức cũ, hai Đài tiếp tục mua bản quyền đầy đủ các trận World Cup diễn ra trên toàn nước Đức. Giá bản quyền cũng bắt đầu tăng cao, nhưng vì mục đích phục vụ khán giả, HTV và VTV đều chấp nhận bù lỗ.

Nam Phi năm 2010, thông qua đại lý khu vực Châu Á Thái Bình Dương, giá bản quyền lúc đó rất cao. Lúc bầy giờ công ty Dentsu Nhật Bản đã đứng ra cam kết bán một phần quảng cáo và hỗ trợ đứng ra mua từ FIFA. Do đó, cả hai Đài đều có sóng sạch phát World Cup và còn cử phóng viên tác nghiệp trên các sân cỏ Nam Phi.

Sau giải năm 2010, giá bản quyền Euro và World Cup ngày càng cao, trong khi đó HTV gặp khó khăn về nguồn thu nên chỉ còn mỗi VTV mua bản quyền.

Năm nay 2018  Ban Tổng Giám đốc mới của HTV quyết tâm trở lại sự kiện thể thao Vua này, nên thỏa thuận lại công thức cũ, trong khi VTV đang ngã giá với đại lý FIFA. Kết quả, việc ngã giá của VTV kéo dài gần hai tháng và chỉ cách 1 tuần khai mạc thì các thỏa thuận đã hoàn thành và HTV chính thức trở lại World Cup.

Nếu tính từ thời sơ khai về công nghệ truyền dẫn, cách thể hiện và biên tập nội dung thì ngày nay chỉ cần 3 ngày trước khi ký kết, HTV và cả VTV đều thể hiện kịp.

Và như các bạn thấy ngày khai mạc và tới thời điểm hiện nay HTV đã và đang làm rất tốt các chương trình để phục vụ khán giả và tiếp tục cả tháng ăn ngủ cùng Russian 2018.
Sỹ Thành ( Ghi theo chia sẻ từ những nhà báo cựu trào HTV)