Thị trường chứng khoán Việt Nam đang đứng trước một thời khắc lịch sử với bước ngoặt mang tính chiến lược có thể định hình lại vị thế kinh tế quốc gia trong nhiều thập kỷ tới. Mục tiêu nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi đang trở thành lộ trình hành động quyết liệt, đồng bộ từ Chính phủ đến các cơ quan quản lý.
Đây là thời cơ đón dòng vốn quốc tế quy mô lớn, nâng cao chất lượng thị trường đồng thời khẳng định Việt Nam là một điểm đến đầu tư minh bạch, bền vững và đầy tiềm năng trên bản đồ tài chính toàn cầu.
Thông tin trên được đưa ra tại Hội thảo chuyên đề “Nâng hạng thị trường chứng khoán, mở rộng kênh huy động vốn cho nền kinh tế,” do Báo Lao Động phối hợp với Bộ Tài chính tổ chức ngày 30/7.
Cơ hội lịch sử giao thoa với áp lực cải cách
Việc nâng hạng thị trường được xác định là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Tại Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, đã nêu rõ quan điểm: “Khẩn trương nâng hạng, tái cơ cấu thị trường chứng khoán để nâng cao chất lượng và mở rộng kênh huy động vốn ổn định, chi phí thấp cho kinh tế tư nhân.”
Theo kế hoạch, tổ chức xếp hạng FTSE Russell sẽ công bố kết quả đánh giá thị trường Việt Nam trong kỳ xét duyệt tháng 9 tới đây. Đây là bước tiến có ý nghĩa chiến lược, mở ra khả năng thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế quy mô lớn, ổn định và dài hạn.
Trong tình hình thế giới đầy biến động với những dịch chuyển địa kinh tế mạnh mẽ, Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng chiến lược. (Ảnh: Vietnam+)
Trong tình hình thế giới đầy biến động với những dịch chuyển địa kinh tế mạnh mẽ, Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng chiến lược. Tại hội thảo, các chuyên gia nhận định Việt Nam đang bước vào một giai đoạn bản lề với năng lực chuyển đổi mô hình tăng trưởng và thị trường tài chính.
Phân tích về bối cảnh, tiến sỹ Chu Tuấn Linh, giảng viên Khoa sau đại học, Đại học Hùng Vương cho rằng Việt Nam đang trong điểm giao thoa lịch sử, một thời kỳ bản lề của phát triển, khơi thông các nguồn lực trong dân và doanh nghiệp. Đây là một thời điểm để cải cách - Một giai đoạn hiếm hoi với cơ hội lịch sử và áp lực cải cách hội tụ.
Theo ông Linh, sự tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu cùng với chu kỳ lãi suất đang có xu hướng giảm, đang tạo điều kiện lý tưởng để dòng vốn quốc tế dịch chuyển vào các thị trường mới nổi có nền tảng vĩ mô ổn định như Việt Nam. Cùng lúc đó, các xu hướng về cách mạng số, chuyển đổi xanh và tiêu chuẩn ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) đã trở thành yêu cầu bắt buộc, tạo áp lực nhưng cũng là động lực để thị trường vốn Việt Nam phải chủ động tiến lên, giữ vai trò trụ cột trong việc dẫn vốn cho nền kinh tế.
Hành động quyết liệt
Nắm bắt thời này, các cơ quan quản lý Nhà nước, đứng đầu là Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã triển khai nhiều giải pháp toàn diện và quyết liệt để đáp ứng các tiêu chí nâng hạng của các tổ chức quốc tế, đặc biệt là FTSE Russell.
Chia sẻ về lộ trình cụ thể, bà Phạm Thị Thùy Linh, Trưởng Ban phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã khẳng định quyết tâm của cơ quan quản lý: Với mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam nêu tại Quyết định số 1726/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã và đang khẩn trương rà soát và kiến nghị sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp lý để từng bước gỡ các nút thắt trong việc xem xét nâng hạng.
Bà Linh cho biết theo thông lệ, kỳ đánh giá tháng 9 của FTSE Russell là kỳ đánh giá chính thức. Nếu được đánh giá tốt, Việt Nam có thể được đưa vào danh sách các thị trường mới nổi thứ cấp.
“Tính tới thời điểm hiện tại, về mặt pháp lý, Bộ Tài chính đã ban hành các giải pháp để đáp ứng đầy đủ 9 tiêu chí của tổ chức xếp hạng FTSE Russell. Tuy nhiên, việc các nhà đầu tư nước ngoài có trải nghiệm và phản hồi tích cực vẫn là một căn cứ quan trọng,” bà Linh nhấn mạnh.
Để hiện thực hóa mục tiêu, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang tập trung vào các giải pháp trọng tâm. Cụ thể là gỡ nút thắt về tỷ lệ sở hữu nước ngoài (room ngoại). Hiện, dự thảo sửa đổi Nghị định 155/2020/NĐ-CP đang được trình Chính phủ, hướng tới việc minh bạch hóa thông tin về tỷ lệ sở hữu nước ngoài và đơn giản hóa thủ tục cho doanh nghiệp. BÀ Linh cho hay Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành để rà soát, giảm thiểu các ngành nghề kinh doanh có giới hạn sở hữu nước ngoài đồng thời khuyến khích doanh nghiệp chủ động tinh gọn ngành nghề đăng ký để mở rộng "room" cho nhà đầu tư ngoại.
Về triển khai cơ chế đối tác bù trừ trung tâm, bà Linh nhấn mạnh đây là một yếu tố then chốt cho thị trường hiện đại. Theo đó, cơ sở pháp lý và hạ tầng kỹ thuật trên hệ thống KRX đã cơ bản sẵn sàng. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã công bố lộ trình triển khai cụ thể cơ chế đối tác bù trừ trung tâm vào đầu năm 2027 và đang khẩn trương hoàn thiện các quy định liên quan.
Bên cạnh đó, bà Linh chia sẻ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước để sửa đổi quy định về việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán, nhằm đơn giản hóa thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia thị trường.
“Trong thời gian tới, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tập trung phát triển các sản phẩm mới như trái phiếu xanh, sản phẩm theo xu hướng ESG; thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước, gắn IPO với niêm yết để thu hút doanh nghiệp. Đặc biệt là đưa các công ty có vốn FDI lên sàn và nghiên cứu triển khai các thị trường mới như sàn giao dịch tín chỉ carbon và thị trường vốn cho doanh nghiệp khởi nghiệp,” bà Linh chia sẻ.
Một trong những cột mốc quan trọng nhất, tạo nền tảng vững chắc cho quá trình nâng hạng, chính là việc đưa vào vận hành hệ thống công nghệ thông tin KRX. Đây không chỉ là một bản nâng cấp kỹ thuật mà là sự thay đổi toàn diện về hạ tầng, cho phép triển khai các sản phẩm, dịch vụ mới theo chuẩn quốc tế.
Ông Nguyễn Sơn nhấn mạnh hệ thống KRX đã vận hành ổn định, không phát sinh lỗi nghiêm trọng ảnh hưởng đến hoạt động của thị trường. (Ảnh: Vietnam+)
Theo ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) nhấn mạnh hệ thống KRX đã chính thức hoạt động từ ngày 5/5/2025. Sau gần ba tháng đi vào hoạt động, hệ thống KRX bước đầu đã vận hành ổn định, không phát sinh lỗi nghiêm trọng ảnh hưởng đến hoạt động của thị trường.
“Đây có thể nói là thành công bước đầu hết sức quan trọng, tạo tiền đề để VSDC và 2 Sở Giao dịch Chứng khoán tiếp tục nghiên cứu triển khai các sản phẩm dịch mới đã được tích hợp trên hệ thống KRX,” ông Sơn nói
Bên cạnh đó, ông Sơn khẳng định sự vận hành ổn định của KRX sẽ là cơ sở để triển khai cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (cho thị trường cơ sở) cũng như các giao dịch hiện đại, như giao dịch trong ngày (T+0) và bán chứng khoán chờ về (covered short-selling), đáp ứng các yêu cầu khắt khe của các tổ chức xếp hạng.
Email:
Mã xác nhận: