Chuyến tàu mùa thu: Từ đại sứ đến điều phối tại Liên hoan phim khoa học 2025

Chuyến tàu mùa thu là một dự án do Book & Friend - Tổ chức chuyên nghiên cứu và phát triển các mô hình văn hóa đọc, hoạt động từ năm 2009 - khởi xướng chính thức vào tháng 4/2018, nhân kỷ niệm Ngày sách Việt Nam đầu tiên. 

Dự án chuyên kết nối các tổ chức văn hóa đọc, cá nhân, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp văn hóa, phát triển bền vững và giáo dục hòa bình ở khắp các tỉnh thành Việt Nam. 

Với hình thức ga tàu kết nối, từ 2018 đến nay, Chuyến tàu mùa thu đã tổ chức nhiều chuyến đi khắp các địa phương trên cả nước như: TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Ninh Bình, Đà Nẵng, Hội An, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đà Lạt, Đức Trọng, Lộc Ninh... Đan xen các buổi trò chuyện, tọa đàm kết nối tại các ga tàu khác nhau, hàng năm, Chuyến tàu mùa thu còn công bố một tủ sách chuyên đề làm nền tảng cho các hoạt động.

Năm 2019, Chuyến tàu mùa thu công bố 40 tựa sách chuyên đề "Tương lai nghề nghiệp của tôi" giúp các bạn trẻ tìm thấy nghề nghiệp yêu thích và đam mê. Năm 2019, Chuyến tàu mùa thu công bố 100 tựa sách chuyên đề "Hiểu về văn minh Việt Nam" tại Ga TP. Hồ Chí Minh, chủ đề "Khởi nghiệp từ văn hóa và điện ảnh". Năm 2021-2022, Chuyến tàu mùa thu công bố 40 tựa sách chuyên đề "Vì một Trái Đất xanh" nhân Chiến dịch "Tết lì xì sách"... 

Không chỉ công bố tủ sách, Chuyến tàu mùa thu còn trao tặng tủ sách chuyên đề cho các dự án/đơn vị tại các tỉnh thành cùng tổ chức chuỗi sự kiện. Đặc biệt năm 2022, Chuyến tàu mùa thu lần đầu tổ chức trao tặng 22 tủ sách "Vì một Trái Đất xanh" cho các tổ chức văn hóa đọc, thư viện trên khắp cả nước.

Tiếp nối tinh thần từ chuyên đề "Khởi nghiệp từ văn hóa và điện ảnh" tại Chuyến tàu mùa thu năm 2019, năm nay Chuyến tàu mùa thu trở lại với việc tham gia điều phối LHPKH (Science Film Festival) cùng Viện Goethe. 

Thạc sĩ Trương Lê Na, nhà sáng lập Chuyến tàu mùa thu, chia sẻ: "Ban đầu, Trương Lê Na chỉ đơn giản tham gia LHPKH 2025 với tư cách một đại sứ khoa học thôi. Vì Lê Na từ lâu đã rất thích mô hình "Giáo dục nghệ thuật qua phim ảnh". 

Tuy nhiên, trong quá trình kêu gọi đối tác đồng hành chiếu phim cùng Chuyến tàu mùa thu với ba điểm chiếu như yêu cầu của Ban tổ chức, bất ngờ Chuyến tàu mùa thu nhận được lời đề nghị lên tàu cùng tham gia của khoảng 30 cơ sở giáo dục trên toàn quốc. 

Và thế là từ ba điểm chiếu, Chuyến tàu mùa thu có gần 30 điểm chiếu trên toàn quốc và Chuyến tàu mùa thu trở thành điều phối của LPHKH cùng Ban tổ chức liên hoan phim". 

Thực tế, số đối tác cùng "lên tàu" chiếu phim không dừng lại ở con số 30 như thời điểm đầu mà vì "càng làm càng nở" nên sau hơn một tháng triển khai, Chuyến tàu mùa thu có gần 50 đối tác cùng tham gia chiếu phim và tổ chức các hoạt động giáo dục đi kèm.

Chia sẻ về những ngày đầu trong công tác điều phối cùng Ban tổ chức LHPKH, Thạc sĩ Trương Lê Na cho biết: "Những ngày đầu tháng 10, công tác điều phối với các cơ sở ở tám tỉnh thành khiến khối lượng công việc khá nhiều. 

Đặc biệt là đợt tổ chức Lễ khai mạc LHPKH 2025 giữa tháng 10, có thời điểm Lê Na cũng quá tải, nhưng may mắn có các anh chị em cùng làm, cùng hỗ trợ nhau. Dù bận rộn là vậy, Lê Na không có ý định "trốn chạy" vì thực ra, Chuyến tàu mùa thu mỗi năm một khác, luôn có những thách thức khác nhau. 

Năm 2025, Chuyến tàu mùa thu lần đầu tiên tổ chức các ga trực tuyến. Với Lê Na, đó là một trải nghiệm mới mẻ và thú vị, mình phải điều phối các đầu việc khác nhau, ở những địa phương khác nhau, tổ chức các buổi họp online để bàn luận, triển khai các hoạt động và luôn khích lệ tinh thần để giữ lửa cho hoạt động tại các "ga". Dù công việc nhiều nhưng một khi Lê Na đã nhận làm rồi thì sẽ làm tới cùng".

Điểm đặc biệt của Chuyến tàu mùa thu năm nay nằm ở quy mô và sự kết nối đa dạng các tổ chức, cơ sở giáo dục, từ các hệ thống trường học chính quy đến những mô hình giáo dục độc lập, từ thành thị đến vùng sâu vùng xa như: Hệ thống trường TH–THCS–THPT Pathway (Tuệ Đức); Dự án Cà phê thứ Bảy Sài Gòn, Hà Nội của Nhạc sĩ Dương Thụ hợp tác cùng Trung Nguyên Legend Café; Kidspire Việt Nam; trường mầm non, trường tiểu học, trung học chính quy, các trường đại học, trung cấp... ở các tỉnh thành như: Huế, Đăk Lăk, An Giang, TP. Hồ Chí Minh, Quảng Ngãi, Khánh Hoà; các câu lạc bộ, trung tâm giáo dục kĩ năng sống, giáo dục STEM... 

Nhờ có sự đa dạng này, thông điệp "Nghề xanh" của LHPKH trong 17 bộ phim thuộc danh mục trình chiếu tại Việt Nam có thể tiếp cận đến đông đảo các đối tượng ở các giới, độ tuổi, địa phương... khác nhau. 

Trong tháng 10, Chuyến tàu mùa thu đã tổ chức chiếu phim tại nhiều điểm ở An Giang, Đăk Lăk, TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội... Đầu tháng 11/2025, một số cơ sở tại Huế, Hội An theo kế hoạch sẽ chiếu phim song vì ảnh hưởng của bão lụt những ngày qua nên các hoạt động này chưa thể triển khai. 

Đi kèm với chiếu phim, Chuyến tàu mùa thu sẽ tổ chức các hoạt động đồng hành: thí nghiệm khoa học, trao tặng tủ sách, talkshow chuyên đề... Gần nhất, vào tối 14/11 sắp tới, Chuyến tàu mùa thu kết hợp cùng Book Hunter tổ chức talkshow trực tuyến với chủ đề "Nghề xanh trong kỷ nguyên hòa bình". 

Talkshow có sự hiện diện của nhiều chuyên gia, diễn giả hoạt động ở các lĩnh vực khác nhau, liên quan trực tiếp và gián tiếp đến nghề xanh: Tiến sĩ Phạm Thị Hồng Phượng - Cố vấn cao cấp Trung tâm Đổi mới Sáng tạo, Khởi nghiệp Chuyển giao công nghệ, Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh; Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Huyền - Cố vấn chuyên môn Hệ thống trường THCS - THPT Pathway; Thạc sĩ Hoàng Dương - Tổng Điều phối LHPKH Việt Nam 2025; Thạc sĩ Trương Lê Na - Nhà sáng lập Chuyến tàu mùa thu, tác giả dự án tủ sách "Nghề xanh"... 

Sự kiện sẽ cùng khám phá những trường hợp khởi nghiệp thành công trong lĩnh vực nghề xanh, trong đó có chia sẻ từ chị Cao Thị Cẩm Nhung - Nhà sáng lập Lemit Foods, chuyên phát triển thịt từ thực vật - với câu chuyện ấn tượng cùng nhiều giải thưởng lớn nhỏ trong suốt năm năm qua; anh Phạm Đông Huy - người đoạt giải Food Zero 2024 cùng nhiều giải thưởng về khởi nghiệp xanh thông qua các sản phẩm từ sa kê và rừng sa kê... và sự góp mặt của nhiều diễn giả, chuyên gia khác. Sự kiện dành cho các học sinh, sinh viên và những ai quan tâm đến cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực nghề xanh.

Một trong những "đặc sản" của Chuyến tàu mùa thu trong hành trình hoạt động suốt tám năm qua là các tủ sách chuyên đề chất lượng, có chiều sâu, giàu tính gợi mở, truyền cảm hứng và dẫn dắt người đọc dấn thân, hành động để tạo nên những thay đổi tích cực, bền vững. 

Năm 2025, nhân dịp tham gia điều phối LHPKH chủ đề "Nghề xanh", Chuyến tàu mùa thu công bố Tủ sách "Nghề xanh" và dự kiến sẽ tổ chức chuỗi talkshow về chủ đề "Nghề xanh" dựa trên nền tảng tủ sách "Nghề xanh", đồng thời trao tặng tủ sách đến những thư viện, trường học, cơ sở giáo dục có nhu cầu trên toàn quốc. 

Được biết, mới đây tại An Giang, Chuyến tàu mùa thu đã tổ chức chiếu phim "Thuộc địa tái chế" và trao tặng tủ sách "Nghề xanh" cho Thư viện Đại học Kiên Giang. Sự kiện có sự góp mặt của nhiều giảng viên, sinh viên, các chuyên gia hoạt động trong lĩnh vực nghề xanh.

Tiến sĩ Lê Hoàng Phượng, Giám đốc Thư viện trường Đại học Kiên Giang, cho biết: "Chúng tôi được nhận Tủ sách "Nghề xanh", thật quý và ý nghĩa! Tủ sách đã đến đúng thời điểm, ngay trong bối cảnh nhà trường đặt ra sứ mệnh: mọi hoạt động đều gắn liền với phục vụ cộng đồng. 

Do đó, tủ sách này không chỉ là nguồn tri thức quý báu về phát triển bền vững và kinh tế xanh, mà còn là sự gửi gắm tâm huyết của các cấp lãnh đạo, giảng viên, người làm giáo dục muốn lan tỏa tư duy sống xanh, học xanh và hành động xanh đến toàn trường". 

Nói về những kỳ vọng khi thư viện được nhận tủ sách, Tiến sĩ Lê Hoàng Phượng chia sẻ: "Mỗi đầu sách đều mang cho bạn đọc thông điệp ý nghĩa, kêu gọi những hành động đẹp ngay khi gấp sách lại. Một sự truyền cảm hứng rất mạnh mẽ! 

Vì vậy, khi được đón nhận tủ sách và phục vụ bạn đọc, tôi kỳ vọng Tủ sách "Nghề xanh" sẽ trở thành nguồn cảm hứng học tập và nghiên cứu cho giảng viên, sinh viên – giúp họ tiếp cận dễ dàng hơn với các kiến thức về kinh tế tuần hoàn, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp xanh. 

Chúng tôi sẽ tích cực tổ chức các hoạt động đọc, tọa đàm và trưng bày chuyên đề để lan tỏa tinh thần của Tủ sách đến cộng đồng học tập trong trường".

Cùng tham gia hoạt động chiếu phim và trao tặng tủ sách tại Đại học Kiên Giang vừa qua còn có Tiến sĩ Nguyễn Trí Nhân (giảng viên Khoa Khoa học thực phẩm & sức khỏe, trường Đại học Kiên Giang, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Sinh học - Công nghệ Sinh học TP. Hồ Chí Minh). Anh là một trong những gương mặt quen thuộc trong quá trình đồng hành, hỗ trợ Chuyến tàu mùa thu những năm qua. 

Với Tiến sĩ Nguyễn Trí Nhân cũng như các thành viên khác của Chuyến tàu mùa thu, mỗi chuyến tàu đều là một dịp được mở mang thêm tầm nhìn, cập nhật và đổi mới tư duy, thử thách lại kiến thức cũ và cập nhật thêm tri thức mới. 

Tiến sĩ Nguyễn Trí Nhân chia sẻ: "Chuyến tàu mùa thu cũng mang lại cho mình cơ hội được mở rộng các mối quan hệ, có thể đó là những chuyên gia để mình có thể học hỏi thêm nhiều kiến thức mới, hay những đầu mối để mình lại tiếp tục mở rộng mạng lưới công việc, đôi khi là những người bạn để cùng nhau lắng nghe và chia sẻ những vấn đế trong cuộc sống... 

Với mình, Chuyến tàu mùa thu có những đóng góp nói chung trong lĩnh vực văn hoá - giáo dục và phát triển bền vững, lan tỏa tinh thần học tập suốt đời, tinh thần hợp tác, lắng nghe, chia sẻ và chung tay góp sức hành động vì cộng đồng, vì lợi ích quốc gia và vì một hành tinh chung của loài người".

Đó cũng là tinh thần chung của Chuyến tàu mùa thu, của Liên hoan phim khoa học 2025 chủ đề "Nghề xanh", của các cá nhân, đơn vị đang âm thầm góp sức tạo nên những thay đổi tích cực trong nhận thức, tư duy, trong thói quen, hành động để góp phần cải thiện môi trường sống, để lại những di sản văn hóa tinh thần có giá trị cho thế hệ sau.