Cần xem kinh tế hàng không là động lực mới cho TP.HCM “cất cánh”

Sáng 15/8, Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM tổ chức Hội nghị lấy ý kiến dự thảo Báo cáo Chính trị Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM, nhiệm kỳ 2025-2030. Đồng chí Nguyễn Văn Lợi, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM, chủ trì.

Tham dự hội nghị có các đồng chí: Phạm Phương Thảo, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TP.HCM; Nguyễn Thị Lệ, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TP.HCM; Nguyễn Trường Nhật Phượng, Phó Chủ tịch HĐND TP.HCM…

Dân cần cam kết xóa ngập cụ thể

Tham gia góp ý, đại biểu Trương Trọng Nghĩa bày tỏ băn khoăn khi nội dung của dự thảo chỉ dừng lại ở việc nêu tỷ lệ thu gom nước thải đô thị. Theo ông, điều người dân thật sự quan tâm không phải là các con số kỹ thuật, mà là câu hỏi “xóa ngập được không?” Suốt 20 năm qua, thành phố vẫn lặp lại chỉ tiêu “thu gom nước thải”, nhưng không giải đáp được mong mỏi cốt lõi của người dân.

Vì vậy, đại biểu Trương Trọng Nghĩa đề nghị phải nêu rõ chương trình xóa ngập trong 5 năm tới sẽ làm được gì, xóa được bao nhiêu điểm ngập, dù không thể hết hoàn toàn, nhưng ít nhất phải cụ thể hóa.

Liên quan nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế, đại biểu Trương Trọng Nghĩa nhận xét, dự thảo chưa thể hiện đúng vị thế của TP.HCM, nên đại biểu đề nghị có một cách tiếp cận mới, xác định rõ TP.HCM cần phát triển cả kinh tế hàng không, không chỉ giới hạn ở kinh tế biển.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa phân tích, TP.HCM là một đô thị lớn, có điều kiện thuận lợi để phát triển mạnh kinh tế hàng không. Các đô thị lớn trên thế giới đều rất coi trọng lĩnh vực này.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa dẫn chứng như New York (Hoa Kỳ) có dân số chưa tới 10 triệu người, diện tích nhỏ hơn TP.HCM nhưng đã có 3 sân bay quốc tế và đang xây thêm sân bay thứ 4. Trong khi đó, sân bay Long Thành đang xây dựng, nhưng không thể vì vậy mà thu hẹp Tân Sơn Nhất. Đại biểu đề nghị phải hiện đại hóa sân bay Tân Sơn Nhất và phát triển thêm mạng lưới sân bay quốc tế, nội địa để đáp ứng nhu cầu và định hướng phát triển đô thị hiện đại.

Đại biểu cũng nhấn mạnh, nghị quyết cần bổ sung yếu tố hàng không vào các mục tiêu phát triển kinh tế hạ tầng, đặc biệt là khu vực hành lang ven biển. Đại biểu lấy ví dụ thực tế: một người dân sử dụng thiết bị bay không người lái vốn để tưới tiêu đã cứu sống những đứa trẻ bị đuối nước. Điều đó cho thấy, nếu không phát triển lĩnh vực hàng không, thành phố sẽ rơi vào điểm nghẽn giao thông và bỏ lỡ một tiềm năng kinh tế rất lớn.

Cần giải bài toán ngân sách và nguồn lực thực tế

Góp ý về mục tiêu phát triển, đại biểu Mai Quốc Bình đánh giá nội dung đưa ra trong dự thảo là rất hay và rất cao. Tuy nhiên, điều khiến ông băn khoăn là câu chuyện nguồn lực.

Theo đại biểu Mai Quốc Bình, tỷ lệ ngân sách để lại cho TP.HCM không đủ để đầu tư phát triển để tạo ra đột phá phát triển. Đại biểu nhận định, nếu thiếu nguồn lực, thì sẽ dẫn đến mâu thuẫn giữa mong muốn và thực tiễn. Việc hình thành TP.HCM như hiện nay có thể giúp tăng thu ngân sách, nhưng nếu tỷ lệ điều tiết không thay đổi, thì thành phố vẫn phải đối mặt với bài toán cũ.

Đại biểu bày tỏ, Nghị quyết 98 của Quốc hội như là “cây gậy” chính sách, là công cụ quan trọng giúp thành phố xử lý tình trạng thâm hụt ngân sách. Vì vậy, thành phố cần biến Nghị quyết 98 thành nguồn lực thật sự và đưa nội dung này thành nhiệm vụ trọng tâm trong nghị quyết Đại hội sắp tới.

Ngoài ra, đại biểu đề nghị cần tính toán lại toàn bộ khối lượng tài sản, nguồn lực vật chất hiện hữu của thành phố để xem xét khả năng huy động, chuyển đổi thành dòng tiền mới. Cụ thể, nếu điều chỉnh quy hoạch, chuyển đổi mục đích sử dụng đất một cách hợp lý, thì giá trị đất sẽ tăng mạnh, từ đó có thể thu phần chênh lệch để tái đầu tư. Từ đó, đại biểu đề nghị cần khơi dậy toàn bộ các nguồn lực đang bị “nằm im” cả tài nguyên vật chất lẫn con người để chuyển hóa thành nguồn lực đầu tư phát triển.

Thí điểm 2 khu thương mại tự do, tránh đầu tư dàn trải

Phát biểu về vấn đề xây dựng khu thương mại tự do, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cho biết Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, TPHCM sau sáp nhập được quy hoạch tổng cộng 5 khu thương mại tự do: TPHCM (trước đây) có 1 khu ở Cần Giờ, Bà Rịa - Vũng Tàu (trước đây) có 1 khu tại Cái Mép Hạ và Bình Dương (trước đây) có 3 khu ở An Bình, Bàu Bàng và Tân Uyên.

Tuy nhiên, dự thảo báo cáo chính trị chưa đề cập đầy đủ và đề án đưa ra mục tiêu còn quá lớn. Việc TPHCM sau sáp nhập gánh toàn bộ 5 khu trong một nhiệm kỳ là quá dàn trải, vượt quá khả năng ngân sách. Do đó, trong nhiệm kỳ tới, thành phố chỉ cần xem xét chọn 2 khu để thí điểm. Đồng thời sớm xác định rõ nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, có lộ trình thực hiện hiệu quả, gắn với liên kết vùng, logistics, giải quyết việc làm và xây dựng chuỗi cung ứng liên quan.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cũng lưu ý về vấn đề tài sản công, trụ sở dôi dư sau sáp nhập. Cả nước có hơn 4.600 trụ sở công bị dôi dư sau sáp nhập. Nếu không có giải pháp khai thác, tận dụng hiệu quả, các trụ sở này sẽ xuống cấp nhanh chóng, gây lãng phí rất lớn, đồng thời ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị.