TP. Hồ Chí Minh thí điểm làn đường riêng cho xe đạp

Thí điểm trên trục Mai Chí Thọ

Ông Đoàn Văn Tấn, Giám đốc Trung tâm Quản lý điều hành giao thông đô thị (Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh), cho biết đơn vị đã phát lệnh khởi công dự án làn đường riêng cho xe đạp trên đường Mai Chí Thọ, đoạn từ Nguyễn Cơ Thạch đến D1.

Làn đường riêng được bố trí trên vỉa hè, dài 5,8 kilomet, rộng 2 mét (riêng đoạn qua cầu rộng 1,5 mét), có vận tốc thiết kế 20 km/giờ. Mặt đường làm bằng bê tông nhựa, sơn màu riêng để phân biệt rõ ràng với làn xe cơ giới.

Tổng mức đầu tư 12,7 tỉ đồng, dự kiến hoàn thành trước ngày 31/12/2025 để đưa vào sử dụng đầu năm 2026, tạo diện mạo giao thông mới, thân thiện môi trường cho thành phố.

Theo ông Tấn, Mai Chí Thọ được chọn vì có hạ tầng đồng bộ, hành lang rộng phù hợp để làm làn riêng. Giai đoạn đầu, tuyến này sẽ kết nối 3 khu dân cư lớn gồm Sala, New City và The Sun Avenue, cùng các trung tâm thương mại lớn.

Trong năm 2026, trung tâm sẽ hoàn thiện đoạn từ Nguyễn Cơ Thạch ra công viên bờ sông Sài Gòn, sau đó kéo dài đến ga Rạch Chiếc (Võ Nguyên Giáp) khi dự án nút giao An Phú hoàn tất, hình thành mạng lưới làn xe đạp liên hoàn từ bờ sông Sài Gòn tới metro.

Dọc tuyến Mai Chí Thọ sẽ có 5 trạm xe đạp công cộng, giúp người dân có thể thuê – trả xe linh hoạt hoặc kết hợp di chuyển bằng xe buýt, metro, hướng đến bức tranh giao thông xanh, thông minh cho TP. Hồ Chí Minh.

Hướng đến đô thị ưu tiên xe đạp

Kiến trúc sư Nguyễn Trường Lưu, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP. Hồ Chí Minh, cho rằng mô hình này học hỏi từ các quốc gia Bắc Âu như Phần Lan, Đan Mạch, Thụy Điển, nơi làn xe đạp được tổ chức linh hoạt: có thể đi dưới lòng đường hoặc lên vỉa hè, được sơn màu riêng và ký hiệu rõ ràng.

Ông Lưu ủng hộ thí điểm trên Mai Chí Thọ vì vỉa hè rộng, ít người đi bộ, thuận lợi cho việc tổ chức làn riêng. “Đô thị cũ khó bố trí không gian, nhưng những khu vực mới cần mạnh dạn thí điểm và mở rộng dần”, ông nói.

Ông Nguyễn Kiên Giang, Phó trưởng phòng Quản lý bảo trì và khai thác công trình giao thông (Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh), cho biết ý tưởng làn xe đạp đã được nghiên cứu từ 10 năm trước, nhưng chưa triển khai do gặp nhiều ý kiến trái chiều.

Theo ông Giang, nay là thời điểm thuận lợi hơn, bởi kết nối metro và giao thông công cộng đã hình thành, người dân có xu hướng di chuyển quãng ngắn bằng xe đạp. “Khi xe máy giảm, lượng người đi xe đạp chắc chắn tăng lên”, ông nhận định.

Việc nhân rộng sang các tuyến khác cần nghiên cứu kỹ hạ tầng, lưu lượng giao thông và quy hoạch tổng thể, tránh ảnh hưởng đến luồng di chuyển hiện hữu. Sau khi dự án Mai Chí Thọ vận hành, Sở Xây dựng sẽ đánh giá, điều chỉnh và đề xuất mở rộng.

Kết nối metro – giải pháp cho giao thông xanh

Theo KTS Nguyễn Trường Lưu, làn xe đạp nếu thực hiện đồng bộ và bài bản sẽ là phương tiện kết nối hữu hiệu giữa các khu dân cư và nhà ga metro.

Thực tế, tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) chưa phát triển hoàn toàn theo định hướng giao thông công cộng TOD, khiến khoảng cách giữa nhà ga và khu dân cư thường từ 500 mét đến 2 kilomet, không thuận tiện cho người đi bộ. Khi đó, xe đạp trở thành phương án trung chuyển lý tưởng.

“Phương tiện cá nhân không thể bỏ hẳn, nhưng hoàn toàn có thể chuyển dần sang xe đạp nếu có hạ tầng an toàn”, ông Lưu nhấn mạnh.

Thượng tá Nguyễn Văn Bình, Phó trưởng phòng Cảnh sát giao thông (PC08) Công an TP. Hồ Chí Minh, cho biết việc tổ chức làn xe đạp riêng phải đảm bảo đồng thời hai yếu tố: hạ tầng và pháp lý.

Cụ thể, làn xe đạp cần phân tách rõ với làn xe cơ giới và vỉa hè, có biển báo, vạch kẻ riêng biệt, đồng thời tích hợp với hệ thống giao thông công cộng như ga metro, trạm xe buýt.

PC08 cũng lưu ý phải có biện pháp quản lý chặt, tránh tình trạng xe máy lấn làn xe đạp hoặc xe đạp đi vào khu vực người đi bộ. Việc thí điểm sẽ khả thi hơn nếu thành phố giảm dần số lượng xe máy trong nội đô, từ đó tạo không gian cho làn xe đạp an toàn mà không làm tăng ùn tắc.

Cảnh báo nguy hiểm: Xe đạp dàn hàng ngang

Theo PC08, tình trạng đi xe đạp tập thể dục dàn hàng ngang trên các trục đường lớn như Phạm Văn Đồng, Điện Biên Phủ, Võ Văn Kiệt, Mai Chí Thọ đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn nghiêm trọng.

Theo Nghị định 168/2024 của Chính phủ, hành vi đi xe đạp trên làn ô tô hoặc trên vỉa hè đều bị phạt từ 100.000 – 200.000 đồng. Tuy nhiên, đi vào làn ô tô nguy hiểm hơn nhiều, do chênh lệch về tốc độ và khối lượng phương tiện, dễ gây tai nạn nghiêm trọng.

Nguồn: Thanh Niên

>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9