"Room" tín dụng bị bãi bỏ: Kỳ vọng luồng vốn mới và tăng trưởng bền vững

Những ngày cuối năm, cuộc cạnh tranh huy động vốn giữa các ngân hàng trở nên gay gắt với mức lãi suất lên đến 8%/năm. Áp lực tìm kiếm nguồn vốn gia tăng, đặc biệt trong bối cảnh nhiều ngân hàng đã sớm chạm trần tín dụng ("room") được Ngân hàng Nhà nước phân bổ. Thực tế này cho thấy công cụ điều tiết quan trọng lâu nay đang trở thành "điểm nghẽn", không còn theo kịp nhịp vận động của nền kinh tế.

Trước tình hình đó, chỉ đạo của Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước sớm xây dựng lộ trình và thí điểm bỏ giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng từ năm 2026 được xem là bước ngoặt, mở ra kỳ vọng về một cơ chế linh hoạt, sát với tín hiệu cung - cầu thị trường hơn. Dù đến nay Ngân hàng Nhà nước chưa chính thức nới room, việc tín dụng toàn hệ thống đã tăng hơn 16% và hoàn thành mục tiêu cả năm ngay từ tháng 11 cho thấy động lực tăng trưởng mạnh mẽ, buộc các ngân hàng phải chủ động tăng lãi suất huy động để chuẩn bị nguồn vốn cho năm sau.

Theo TS. Ngô Minh Hải - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế - Tài chính TP. Hồ Chí Minh, việc bỏ room sẽ đẩy nhanh quá trình quản lý theo thị trường, giúp vốn quay về đúng với năng lực của từng ngân hàng. "Chúng ta sẽ thấy sự phân hóa rất rõ. Nhóm ngân hàng đã chuẩn bị sẵn hệ số an toàn vốn sẽ có cơ hội mở rộng cho vay, tiếp cận khách hàng tốt hơn. Tuy nhiên, sức ép sẽ đến với các ngân hàng còn lại, khi họ chưa chuẩn bị đủ và khó huy động nguồn vốn giá rẻ", TS.Ngô Minh Hải nhận định.

Bên cạnh cơ hội, nhiều chuyên gia cũng chỉ ra không ít thách thức và rủi ro tiềm ẩn. Trong bối cảnh nền kinh tế vẫn phụ thuộc nhiều vào vốn ngân hàng, việc nới lỏng kiểm soát có thể dẫn đến nguy cơ tăng trưởng tín dụng nóng, lặp lại bài học từ giai đoạn trước năm 2011. Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước khẳng định vẫn có nhiều "van an toàn" khi chuyển sang cơ chế mới.

Ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực 2, cho biết ngân hàng trung ương sẽ đảm bảo đáp ứng tốt nhất nhu cầu vốn cho nền kinh tế, thông qua hệ thống cảnh báo sớm, điều chỉnh hệ số an toàn và các công cụ lãi suất. Ông nhấn mạnh: "Để phát huy hiệu quả, nền kinh tế phải sửa đổi, phối hợp các công cụ, phát huy vai trò của thị trường chứng khoán,..., nhằm giảm bớt áp lực vốn đối với hệ thống ngân hàng, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn".

Để quản trị rủi ro trong cơ chế mới, các chuyên gia cho rằng Ngân hàng Nhà nước phải nâng cao năng lực điều hành thông qua các công cụ thị trường mở và lãi suất, đồng thời thiết lập hệ thống giám sát chặt chẽ. TS. Châu Đình Linh - Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh đề xuất: "Ngân hàng Nhà nước phải thúc đẩy mạnh quản trị rủi ro về vốn, giám sát dòng tiền, có chỉ số cảnh báo sớm và các kịch bản ứng phó kịp thời", TS. Ngô Minh Hải cũng nhấn mạnh yêu cầu tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế như Basel II, Basel III.

Có thể thấy, việc bỏ "room" tín dụng không chỉ là một điều chỉnh kỹ thuật, mà là bước ngoặt lớn của thị trường tài chính. Một cơ chế thông thoáng hơn có thể khơi thông dòng vốn, giảm chi phí vay và hỗ trợ doanh nghiệp. Tuy nhiên, để "cởi trói" mà vẫn đảm bảo an toàn, hệ thống ngân hàng buộc phải vận hành với kỷ luật và sự minh bạch cao hơn bao giờ hết - bởi chỉ khi quản trị rủi ro tốt, tăng trưởng mới thực sự bền vững.

>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9