NewZgraphic: Chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 8/2025

Luật Quản lý và Đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp 2025

Ngày 14/6/2025 Quốc hội thông qua Luật Quản lý và Đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (Luật số 68/2025/QH15) có hiệu lực từ ngày 1/8/2025.

Cụ thể, Luật số 68/2025/QH15 quy định việc đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp; quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp và giám sát việc đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Trong đó, nguyên tắc quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp được quy định như sau:

- Tuân thủ quy định của pháp luật về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, pháp luật về doanh nghiệp và pháp luật khác có liên quan; phù hợp với điều ước quốc tế mà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

- Cơ quan đại diện chủ sở hữu, cơ quan quản lý nhà nước không can thiệp trực tiếp vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, đầu tư của doanh nghiệp, hoạt động quản lý, điều hành của người đại diện chủ sở hữu trực tiếp và các chức danh quản lý khác theo quy định tại Điều lệ công ty.

- Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp phải thông qua người đại diện chủ sở hữu trực tiếp hoặc người đại diện phần vốn nhà nước; bảo đảm doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh theo cơ chế thị trường, bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh theo pháp luật.

- Cơ quan đại diện chủ sở hữu, người đại diện chủ sở hữu trực tiếp, người đại diện phần vốn nhà nước chịu trách nhiệm quản lý, theo dõi, giám sát vốn nhà nước tại doanh nghiệp, bảo đảm hiệu quả, bảo toàn và phát triển vốn nhà nước tại doanh nghiệp theo quy định của Luật số 68/2025/QH15; phòng, chống dàn trải, lãng phí, thất thoát vốn, tài sản của Nhà nước và doanh nghiệp.

- Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, giám sát, kiểm tra, thanh tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và trách nhiệm giải trình.

Quy định mới về thị trường các-bon

Ngày 9/6/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 119/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 06/2022/NĐ-CP quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn.

Theo đó, Nghị định 119/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 06/2022/NĐ-CP quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn, trong đó có các quy định về thị trường các-bon, đơn cử như sau:

Sửa đổi lộ trình phát triển, thời điểm triển khai thị trường các-bon trong nước

Nghị định 119/2025/NĐ-CP đã sửa đổi Điều 17 Nghị định 06/2022/NĐ-CP về lộ trình phát triển, thời điểm triển khai thị trường các-bon trong nước như sau:

- Giai đoạn đến hết năm 2028

+ Thiết lập Hệ thống đăng ký quốc gia;

+ Xây dựng, tổ chức vận hành thí điểm Sàn giao dịch các-bon trong nước;

+ Triển khai cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ các-bon trong nước;

+ Triển khai các hoạt động tăng cường năng lực, nâng cao nhận thức về phát triển thị trường các-bon.

- Giai đoạn từ năm 2029

+ Xây dựng và thực hiện cơ chế đấu giá hạn ngạch phát thải khí nhà kính;

+ Hoàn thiện quy định quản lý tín chỉ các-bon, hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ các-bon; quy định pháp luật về tổ chức, quản lý, vận hành thị trường các-bon trong nước và tham gia thị trường các-bon thế giới.

Các giấy tờ, tài liệu được miễn hợp pháp hóa lãnh sự

Ngày 04/7/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 196/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 111/2011/NĐ-CP về chứng nhận lãnh sự, hợp pháp hóa lãnh sự, trong đó có quy định các giấy tờ, tài liệu được miễn hợp pháp hóa lãnh sự, có hiệu lực từ ngày 03/8/2025. 

Theo đó, các giấy tờ, tài liệu được miễn hợp pháp hóa lãnh sự gồm có:

- Giấy tờ, tài liệu được miễn hợp pháp hóa lãnh sự theo điều ước quốc tế mà Việt Nam và nước ngoài liên quan đều là thành viên, hoặc theo nguyên tắc có đi có lại.

- Giấy tờ, tài liệu được chuyển giao trực tiếp hoặc qua đường ngoại giao giữa cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam và cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài.

- Giấy tờ, tài liệu được miễn hợp pháp hóa lãnh sự theo quy định của pháp luật Việt Nam.

- Giấy tờ, tài liệu của nước ngoài mà cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam không yêu cầu phải hợp pháp hóa lãnh sự trên cơ sở cơ quan đó tự xác định được tỉnh xác thực của giấy tờ, tài liệu đó.

Thủ tục giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế với hàng hóa xuất nhập khẩu

Ngày 24/6/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành Thông tư 51/2025/TT-BTC quy định thủ tục về giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh và phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh.

Thông tư 51/2025 quy định thủ tục về giao dịch điện từ trong lĩnh vực thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh và phương tiện xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh bao gồm:

- Thủ tục thu, nộp ngân sách nhà nước bằng phương thức điện tử đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quả cảnh và phương tiện xuất cảnh, nhập cảnh, quả cảnh do cơ quan hải quan quản lý theo quy định của pháp luật;

- Thủ tục bảo lãnh khoản nộp ngân sách nhà nước theo quy định đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bằng phương thức điện tử.

Các thủ tục giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh và phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh không thuộc quy định tại khoản 1 Điều 1 Thông tư 51/2025, được thực hiện theo quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thuế, pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và pháp luật khác có liên quan.

Thông tư 51/2025/TT-BTC có hiệu lực từ ngày 7/8/2025.

Ba nghị quyết về đầu tư dự án giao thông trọng điểm có hiệu lực từ 11/8/2025

Ngày 27/6/2025, Quốc hội thông qua 3 nghị quyết về quyết định, điều chỉnh chủ trương đầu tư các dự án hạ tầng giao thông quan trọng, cùng có hiệu lực từ ngày 11/8/2025.

Nghị quyết 220/2025/QH15 thông qua chủ trương đầu tư Dự án xây dựng đường Vành đai 4 TP.HCM, với tổng chiều dài khoảng 159,31 km, chia thành 10 dự án thành phần. Tổng vốn đầu tư sơ bộ ước tính 120.413 tỷ đồng, gồm: ngân sách trung ương 29.688 tỷ đồng, ngân sách địa phương 40.093 tỷ đồng và 50.632 tỷ đồng do nhà đầu tư huy động. Dự án khởi công từ năm 2025, hoàn thành và đưa vào vận hành trong năm 2029.

Nghị quyết 219/2025/QH15 phê duyệt Dự án cao tốc Quy Nhơn – Pleiku dài khoảng 125 km, chia làm 3 dự án thành phần. Tổng vốn đầu tư khoảng 43.734 tỷ đồng từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách nhà nước năm 2024, ngân sách trung ương và địa phương giai đoạn 2021–2030. Dự án cũng dự kiến hoàn thành trong năm 2029.

Nghị quyết 221/2025/QH15 điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu giai đoạn 1, với tổng vốn đầu tư điều chỉnh là 21.551 tỷ đồng, bao gồm 17.124 tỷ đồng trong giai đoạn 2021–2025 và 4.427 tỷ đồng giai đoạn 2026–2030. Việc điều chỉnh phù hợp với yêu cầu thực tiễn và đảm bảo tiến độ dự án theo Nghị quyết 59/2022/QH15.

Ban hành quy định mới về quản lý vốn, tài sản tại tổ chức tín dụng

Ngày 12/6/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 135/2025/NĐ-CP quy định chế độ tài chính đối với tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và công tác giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn Nhà nước tại các tổ chức tín dụng có vốn Nhà nước. Nghị định có hiệu lực từ ngày 1/8/2025 và thay thế Nghị định số 93/2017/NĐ-CP.

Nghị định 135/2025/NĐ-CP quy định rõ các nội dung liên quan đến cơ cấu vốn, sử dụng tài sản, phân phối lợi nhuận, đầu tư tài sản cố định, mua bán cổ phần và đảm bảo an toàn vốn tại tổ chức tín dụng. Trong đó, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép sử dụng vốn để kinh doanh, thay đổi cơ cấu vốn, đầu tư tài sản phục vụ hoạt động và chuyển nhượng tài sản theo quy định của pháp luật. Riêng các tổ chức tín dụng do Nhà nước nắm giữ 100% hoặc có vốn Nhà nước, việc sử dụng và đầu tư phải tuân thủ quy định về quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Nghị định cũng yêu cầu các tổ chức tín dụng đảm bảo an toàn vốn, tham gia bảo hiểm tiền gửi, lập dự phòng rủi ro và thực hiện đầy đủ chế độ kế toán, tài chính theo quy định hiện hành.

Ban hành nghị định hỗ trợ người làm công tác chuyển đổi số, an toàn và an ninh mạng

Ngày 1/7/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 179/2025/NĐ-CP quy định mức hỗ trợ đối với người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, an toàn thông tin mạng và an ninh mạng tại các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, lực lượng vũ trang từ Trung ương đến cấp xã. Nghị định có hiệu lực từ ngày 15/8/2025.

Theo đó, đối tượng được hưởng hỗ trợ gồm cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang đang đảm nhiệm các vị trí chuyên trách về công nghệ thông tin, an toàn, an ninh mạng và chuyển đổi số. Mức hỗ trợ là 5.000.000 đồng/người/tháng, được chi trả cùng kỳ lương hằng tháng, không dùng để tính đóng – hưởng bảo hiểm xã hội, y tế, và được áp dụng cho đến khi có chính sách tiền lương mới.

Một số khoảng thời gian không được tính để hưởng mức hỗ trợ như: nghỉ không lương từ một tháng trở lên, nghỉ theo chế độ bảo hiểm xã hội, bị đình chỉ công tác, hoặc không đảm nhiệm công việc chuyên môn liên quan…

Quy định mới về đối tượng, mức đóng, mức hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế

Chính phủ ban hành Nghị định số 188/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế. Trong đó, Nghị định quy định rõ đối tượng, mức đóng, mức hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế.

Nghị định này có một số điểm mới như: Bổ sung các trường hợp không bị coi là trốn đóng bảo hiểm y tế; bổ sung quy định mức hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế cho một số đối tượng; sửa đổi, bổ sung trách nhiệm cơ quan thực hiện chuyển kinh phí đóng bảo hiểm y tế và cơ quan lập danh sách cấp thẻ bảo hiểm y tế của các nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế; bổ sung quy định về thủ tục cấp thẻ bảo hiểm y tế.

Nhằm đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và đáp ứng nhu cầu, điều kiện tiếp cận của mọi người dân, Nghị định hướng dẫn cụ thể việc thực hiện thủ tục cấp thẻ bảo hiểm y tế bản điện tử, bản giấy cho người tham gia bảo hiểm y tế trên Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc qua ứng dụng của cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc trực tiếp tại bộ phận một cửa của cơ quan bảo hiểm xã hội, hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính công ích đến cơ quan bảo hiểm xã hội...

Thời điểm thẻ bảo hiểm y tế của trẻ em có giá trị sử dụng được Nghị định quy định như sau: Trẻ sinh từ 30/9 trở về trước: Từ ngày sinh đến hết 30/9 của năm trẻ đủ 72 tháng tuổi; Trẻ sinh sau ngày 30/9: Từ ngày sinh đến hết ngày cuối của tháng trẻ đủ 72 tháng tuổi.

Với học sinh đóng bảo hiểm y tế hằng năm thì giá trị sử dụng của thẻ bảo hiểm y tế như sau: Học sinh lớp 1: Từ ngày 01/10 năm đầu tiên cấp tiểu học; từ ngày cuối của tháng trẻ đủ 72 tháng tuổi nếu trẻ sinh sau ngày 30/9; Học sinh lớp 12: Từ ngày 01/01 - hết ngày 30/9 của năm đó. Khuyến khích học sinh lớp 12 đóng bảo hiểm y tế và hưởng mức hỗ trợ đến hết 31/12 của năm học cuối để bảo đảm liên tục quyền lợi bảo hiểm y tế, không phải hoàn trả phần kinh phí hỗ trợ trong trường hợp thay đổi đối tượng.

Nghị định có hiệu lực từ ngày 15/8/2025.