Công nghệ Thứ Hai 21/07/2025, 08:21

Bước tiến quan trọng trong nghiên cứu thiết kế vi mạch tại Việt Nam

Nhân Dân

Cục Sở hữu trí tuệ (NOIP) vừa cấp Bằng độc quyền sáng chế cho sáng chế mang tên: “Quy trình đánh giá mức độ bảo mật của phần cứng dựa trên lưu vết ước lượng công suất tiêu thụ” của Nhóm nghiên cứu thuộc Trung tâm Nghiên cứu thiết kế vi mạch và ứng dụng, Viện Công nghệ thông tin, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Bước tiến quan trọng trong nghiên cứu thiết kế vi mạch tại Việt Nam

Đây là kết quả nghiên cứu của Nhóm nghiên cứu Hệ thống tích hợp thông minh (SISLAB)–Trung tâm Nghiên cứu thiết kế vi mạch và ứng dụng, Viện Công nghệ thông tin, Đại học Quốc gia Hà Nội. Công trình mở ra một hướng tiếp cận hiệu quả trong việc kiểm tra mức độ bảo mật của các thiết kế vi mạch ngay từ giai đoạn thiết kế, trước khi sản xuất.

Giải pháp đột phá trong đánh giá bảo mật phần cứng

Sáng chế đề xuất một quy trình kỹ thuật có hệ thống, cho phép đánh giá mức độ bảo mật của thiết kế phần cứng mật mã (crypto-hardware), ngay trong giai đoạn thiết kế, thông qua phân tích lưu vết công suất tiêu thụ được ước lượng bằng mô phỏng, thay vì đợi đến khi sản xuất chip thực tế.

Thông thường, việc kiểm thử bảo mật phần cứng chỉ được thực hiện sau khi thiết kế đã được chế tạo thành vi mạch trên công nghệ ASIC hoặc FPGA, gây tốn kém chi phí và thời gian. Trong bối cảnh các cuộc tấn công kênh kề (Side-Channel Attacks) ngày càng tinh vi, việc phát hiện sớm các điểm rò rỉ thông tin trở nên cấp thiết.

Quy trình được bảo hộ sáng chế bao gồm các bước từ đặc tả thiết kế, mô tả kiến trúc RTL, mô phỏng chức năng, tổng hợp phần cứng, phân tích thời gian và ký sinh, đến ước lượng công suất tiêu thụ và phân tích bảo mật thông qua các kỹ thuật thống kê như T-test, phân tích vi sai (DPA) và phân tích tương quan (CPA). Toàn bộ quy trình được thực hiện trên mô hình thiết kế trước khi gửi đi chế tạo, giúp tiết kiệm đáng kể chi phí và phát hiện sớm các điểm yếu bảo mật có thể bị khai thác.

Ứng dụng thiết thực trong thiết kế các vi mạch bảo mật cao

Sáng chế đặc biệt hữu ích trong việc thiết kế và đánh giá các khối mã hóa phần cứng như AES (chuẩn mã hoá tiên tiến), RSA (mật mã hóa khóa công khai), ECC (mã hoá bảo mật theo đường cong)... phục vụ các ứng dụng yêu cầu bảo mật cao như thẻ ngân hàng, căn cước công dân điện tử, hệ thống quân sự, IoT an toàn và thiết bị nhúng bảo mật .

Chẳng hạn, các tấn công dựa trên lưu vết công suất tiêu thụ có thể phá giải khóa AES chỉ trong vài phút nếu thiết kế phần cứng không được bảo vệ đúng cách. Giải pháp sáng chế này cung cấp công cụ kỹ thuật mạnh mẽ để kiểm định và nâng cao khả năng chống rò rỉ khóa bí mật trong các thiết kế.

Việc được cấp Bằng độc quyền sáng chế cho giải pháp này khẳng định năng lực nghiên cứu–phát triển của đội ngũ các nhà khoa học Việt Nam trong lĩnh vực thiết kế vi mạch bán dẫn và an toàn thông tin – một lĩnh vực công nghệ cao đang được Chính phủ ưu tiên đầu tư và phát triển.

Đây cũng là minh chứng cho sự kết hợp hiệu quả giữa các hướng nghiên cứu trọng điểm hiện nay như mật mã phần cứng, phân tích bảo mật kênh kề, thiết kế vi mạch số (RTL/ASIC/FPGA) và kiểm thử thiết kế an toàn trước sản xuất.

Quy trình kỹ thuật được bảo hộ sáng chế

Quy trình đánh giá mức độ bảo mật của phần cứng dựa trên lưu vết ước lượng công suất tiêu thụ được thực hiện qua các bước sau: (i) xây dựng đặc tả thiết kế mật mã/bảo mật; (ii) thiết kế phần cứng dưới dạng chuyển dịch thanh ghi (RTL); (iii) mô phỏng và kiểm chứng chức năng của thiết kế; (iv) tổng hợp và thực thi phần cứng thiết kế; (v) trích xuất thông tin trở kháng và dung kháng ký sinh, phân tích thời gian tĩnh để kiểm tra đáp ứng thời gian của thiết kế; (vi) mô phỏng thiết kế với thông tin ký sinh và trích xuất dạng sóng tín hiệu; (vii) ước lượng công suất tiêu thụ và trích xuất lưu vết tương ứng; (viii) nội suy và bóc tách lưu vết công suất tiêu thụ; (ix) đánh giá bảo mật dựa trên lưu vết thu thập được; (x) tích hợp thiết kế vào hệ thống, sẵn sàng cho chế tạo vi mạch.

Tên sáng chế: Quy trình đánh giá mức độ bảo mật của phần cứng dựa trên lưu vết ước lượng công suất tiêu thụ

Lĩnh vực: Thiết kế vi mạch bán dẫn, bảo mật phần cứng

Cơ quan cấp bằng: Cục Sở hữu trí tuệ – Bộ Khoa học và Công nghệ

Ứng dụng: Kiểm thử bảo mật các thiết kế chip mật mã trên nền tảng ASIC/FPGA trước khi sản xuất

Đơn vị nghiên cứu: Trung tâm Nghiên cứu thiết kế vi mạch và ứng dụng (CICA), Viện Công nghệ thông tin, Đại học Quốc gia Hà Nội

Tác giả sáng chế: Tiến sĩ Bùi Duy Hiếu, Giáo sư, Tiến sĩ Trần Xuân Tú


Ý kiến của bạn
Bình luận
Xem thêm bình luận

Có thể bạn sẽ thích

Bạn muốn hẹn hò - Tập 85: Tìm chàng trai cao 1m70

Bạn muốn hẹn hò - Tập 85: Tìm chàng trai cao 1m70

Show nổi bật 19:26 29/10/2025

"Bạn muốn hẹn hò" tập 85 tiếp tục đem lại nhiều cảm xúc cho người xem. Chương trình mở đầu với cuộc gặp gỡ của hai nhân vật Thanh Đậm - Thảo Ly. Phần tiếp theo là sự kết nối của cặp đôi Tiến Bốn - Thanh Nhàn.

Thúc đẩy phát triển vi mạch, MEMS và AIoT cho thành phố thông minh

Thúc đẩy phát triển vi mạch, MEMS và AIoT cho thành phố thông minh

Công nghệ 16:16 29/10/2025

(HTV) - Ngày 29/10, tại Khu Công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh, Hội thảo quốc tế "Các lĩnh vực vi mạch bán dẫn, cảm biến MEMS và hệ thống AIoT tích hợp trí tuệ nhân tạo cho việc phát triển thành phố thông minh năm 2025" đã diễn ra, thu hút nhiều chuyên gia hàng đầu.

NewZgraphic: Công ước Hà Nội - Dấu mốc định hình trật tự pháp lý toàn cầu về an ninh mạng

NewZgraphic: Công ước Hà Nội - Dấu mốc định hình trật tự pháp lý toàn cầu về an ninh mạng

Thời sự 16:13 29/10/2025

(HTV) - Việc thông qua và mở ký Công ước Hà Nội không chỉ thiết lập khuôn khổ pháp lý quốc tế đầu tiên về phòng chống tội phạm mạng, mà còn tạo cơ sở để Việt Nam nâng cao vị thế ngoại giao, bảo vệ chủ quyền số và thúc đẩy phát triển kinh tế số.

“Tiếng trống Mê Linh” trở lại sân khấu trực tiếp trên HTV1

“Tiếng trống Mê Linh” trở lại sân khấu trực tiếp trên HTV1

Show nổi bật 13:44 29/10/2025

Sự kiện đặc biệt nằm trong chuỗi hoạt động “Những Ngày Văn học nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh” sẽ mang vở cải lương kinh điển “Tiếng trống Mê Linh” đến với khán giả, khẳng định sức sống bền bỉ của nghệ thuật truyền thống và tinh thần yêu nước.

Xem thêm