Bộ GD-ĐT: Không cắt giảm cơ học khi sắp xếp mạng lưới trường học

Việc sắp xếp mạng lưới trường học không phải là cắt giảm cơ học, không chạy theo số lượng giảm trường, giảm điểm trường. Mục tiêu cao nhất là nâng cao chất lượng giáo dục, bảo đảm quyền học tập của học sinh và điều kiện dạy học của giáo viên. Những nơi có điểm trường lẻ, quy mô nhỏ, không còn phù hợp thì cần sắp xếp, sáp nhập; ngược lại, những nơi học sinh đông, sỹ số vượt chuẩn thì phải tính đến phương án chia tách, xây dựng trường mới, bảo đảm các quy định về sĩ số lớp học, an toàn trường học và các nguyên lý giáo dục.

Đây là lưu ý được Thứ trưởng Thường trực Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh tại Hội nghị giao ban trực tuyến với các địa phương về sắp xếp, tổ chức các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên công lập do Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì diễn ra sáng nay, 19/12.

Có địa phương giảm hơn 40% cơ sở giáo dục

Theo ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Phổ thông (Bộ Giáo dục và Đào tạo), hiện cả nước có 11.559 trường tiểu học với gần 8,9 triệu học sinh và 8.403 trường trung học cơ sở với gầm 6,57 triệu học sinh. Mạng lưới trường, lớp học nhìn chung đã được phủ kín, đáp ứng yêu cầu phổ cập giáo dục.

Tuy nhiên, có chênh lệch rõ nét giữa các vùng. Tại các đô thị lớn và khu công nghiệp, sỹ số học sinh bình quân cao, cấp tiểu học đạt 37,8 học sinh/lớp, cấp trung học cơ sở đạt 44,5 học sinh/lớp; riêng tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, một số lớp có trên 55 học sinh. Ngược lại, ở miền núi phía Bắc và Tây Nguyên, nhiều trường có quy mô nhỏ, sỹ số chỉ khoảng 18 học sinh/lớp, thậm chí phải tổ chức dạy học ghép.

Theo Thông tư số 23/2024/TT-BGDĐT, quy mô trường tiểu học được điều chỉnh tối đa lên 40 lớp, tăng 10 lớp so với quy định trước đây.

Theo tổng hợp báo cáo của 23/34 tỉnh, thành phố gửi về Bộ Giáo dục và Đào tạo, tính đến 12 giờ ngày 18/12/2025, hầu hết địa phương giữ nguyên các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông trong năm 2025 và xây dựng lộ trình sắp xếp sau khi kết thúc năm học 2025–2026.

Đối với giáo dục mầm non, 6/23 tỉnh giữ nguyên hiện trạng, 15/23 tỉnh giảm dần từ 1,76% đến dưới 10%; 1 tỉnh đã hoàn thành sáp nhập, giảm 45,83% cơ sở giáo dục. Ở giáo dục phổ thông, 7/23 tỉnh giữ nguyên, 15/23 tỉnh giảm từ 0,2% đến dưới 10%, 1 tỉnh giảm 42,57%. Giáo dục thường xuyên có mức sáp nhập mạnh, nhiều địa phương giảm trên 30%.

Việc sắp xếp bước đầu đã góp phần tinh giản đầu mối, giảm biên chế quản lý, bố trí lại đội ngũ giáo viên, nhân viên, khắc phục tình trạng thiếu, thừa cục bộ.

Tuy nhiên, một số địa phương còn sáp nhập theo hướng cơ học, quy mô lớn trong thời gian ngắn, tiềm ẩn nguy cơ quá tải cơ sở vật chất, ảnh hưởng đến mô hình trường dân tộc nội trú, bán trú và quyền tiếp cận giáo dục của học sinh vùng khó khăn.

Thận trọng và có lộ trình

Phát biểu tại hội nghị, đại diện nhiều địa phương cho rằng việc sắp xếp cơ sở trường lớp cần thực hiện thận trọng và có lộ trình nhằm không làm xáo trộn hoạt động dạy và học.

Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Huế Nguyễn Vinh Hưng cho biết thành phố xác định chủ trương giữ ổn định các cơ sở giáo dục trực thuộc, chỉ xem xét sắp xếp ở cấp xã, phường khi thực sự cần thiết và bảo đảm điều kiện đi lại an toàn cho học sinh, nhất là ở vùng khó khăn và khu vực biên giới. Theo ông Hưng, việc sắp xếp mạng lưới trường học phải gắn với đầu tư trường bán trú, nội trú nhằm tạo điều kiện học tập ổn định, lâu dài cho học sinh vùng đặc thù.

Ông Phùng Quốc Lập, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Thọ cho rằng việc sáp nhập các cơ sở giáo dục cần tập trung vào những trường, điểm trường quy mô nhỏ, không còn phù hợp đồng thời không đặt nặng yêu cầu hoàn thành trong thời gian ngắn. Theo ông Lập, sắp xếp mạng lưới trường lớp là vấn đề nhạy cảm, cần có lộ trình phù hợp, gắn với công tác tuyên truyền, tạo sự đồng thuận của người dân và đội ngũ nhà giáo.

Tại Tuyên Quang, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Tuyên Quang Bùi Quang Trí cho biết tỉnh đã chỉ đạo các địa phương rà soát, xây dựng phương án sắp xếp trên cơ sở lấy ý kiến nhân dân và cấp ủy cơ sở. Việc triển khai được thực hiện theo lộ trình, trong đó các đơn vị đủ điều kiện sẽ hoàn thành sắp xếp trước, các cơ sở còn lại tiếp tục thực hiện trong giai đoạn tiếp theo.

Thứ trưởng Thường trực Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh, việc rà soát, sắp xếp mạng lưới cơ sở giáo dục là nhiệm vụ thường xuyên, đã được triển khai từ khi thực hiện Nghị quyết số 18 của Trung ương và càng trở nên cấp bách trong bối cảnh triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, sắp xếp địa giới hành chính theo các nghị quyết, kết luận của Trung ương.

Thứ trưởng Thường trực Phạm Ngọc Thưởng lưu ý, sắp xếp mạng lưới trường học không phải là cắt giảm cơ học, không chạy theo số lượng giảm trường, giảm điểm trường. Mục tiêu cao nhất là nâng cao chất lượng giáo dục, bảo đảm quyền học tập của học sinh và điều kiện dạy học của giáo viên. Những nơi có điểm trường lẻ, quy mô nhỏ, không còn phù hợp thì cần sắp xếp, sáp nhập; ngược lại, những nơi học sinh đông, sĩ số vượt chuẩn thì phải tính đến phương án chia tách, xây dựng trường mới, bảo đảm các quy định về sĩ số lớp học, an toàn trường học và các nguyên lý giáo dục.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo nhấn mạnh ba yêu cầu xuyên suốt trong rà soát, sắp xếp mạng lưới cơ sở giáo dục là đủ trường, đủ lớp, đủ giáo viên, nhưng phải đủ một cách hợp lý, phù hợp điều kiện thực tiễn từng địa phương. Việc sắp xếp phải đáp ứng các mục tiêu phổ cập giáo dục, nhất là phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi, giáo dục bắt buộc ở tiểu học và trung học cơ sở. Cùng với đó, việc tổ chức trường lớp phải tuân thủ các nguyên lý của giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng dạy học.

Thứ trưởng Thường trực Phạm Ngọc Thưởng cũng yêu cầu các đơn vị chuyên môn của Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục nghiên cứu, rà soát việc hoàn thiện các quy chuẩn về trường lớp, đội ngũ giáo viên, sỹ số học sinh theo điều kiện mới; tổng hợp nhu cầu đầu tư cơ sở vật chất của các địa phương, làm cơ sở tham mưu bố trí nguồn lực từ kế hoạch đầu tư công trung hạn và các chương trình mục tiêu quốc gia./.

Nguồn: TTXVN