Dưới dòng nước đen ngòm, ngập ngụa rác từ thùng xốp, bọc ni-lông, kim tiêm, thủy tinh vỡ đến xác động vật… hàng chục bạn trẻ vẫn miệt mài dọn dẹp, thu gom rác thải, trả lại màu xanh cho dòng nước. Họ chính là những tình nguyện viên của nhóm Sài Gòn Xanh.
Từ những ý định “điên rồ”
Sài Gòn Xanh được “thai nghén” bởi hai bạn trẻ Nguyễn Lương Ngọc (27 tuổi) và Hồ Văn Vĩ (23 tuổi) với nguồn cảm hứng mạnh mẽ từ một nhóm tình nguyện vì môi trường có tên là Padawara tại Indonesia. Đồng thời, xuất phát từ thực tế ô nhiễm trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, hai bạn trẻ đã quyết tâm thực hiện hóa ý tưởng trả lại màu xanh và môi trường sống trong lành cho Thành phố mang tên Bác.
Thời gian đầu, nhóm dự định sẽ dọn dẹp những bãi rác sai quy định ở trên bờ, thế nhưng sau khi nhận thấy những dòng nước đen mới là tác nhân gây ô nhiễm trầm trọng và mất mỹ quan đô thị, Sài Gòn Xanh quyết định lên kế hoạch “giải cứu” những dòng kênh, rạch đang ngập ngụa rác thải.
Chia sẻ về lần đầu tiên thực hiện ý định của mình, anh Văn Vĩ vẫn nhớ như in thời điểm 24 Âm lịch Tết Quý Mão 2023 (tức 15/1/2023). Khi dòng người đang hối hả về quê đón Tết, dưới chân cầu An Phú Đông, anh cùng 4 thành viên khác trong nhóm vẫn hì hục dọn đống rác cao như núi dưới dòng kênh đen kịt, bốc mùi hôi thối. Đó cũng chính là xuất phát điểm đầu tiên tạo nên cộng đồng “Sài Gòn Xanh” lớn mạnh như hiện tại.
Thời gian đầu, số lượng thành viên tham gia còn hạn chế, từ hai bạn rồi tăng lên thành 5 bạn rủ rê nhau đi dọn rác. Ở mỗi địa điểm, cả nhóm đều quay lại quá trình lao động và đăng tải lên mạng xã hội Facebook, Tiktok… như một cách lưu giữ kỷ niệm đẹp của tuổi trẻ. Thế nhưng, chính hành động không giống ai của Sài Gòn Xanh đã thu hút hàng ngàn người xem video, hàng trăm lượt bình luận. Lượt theo dõi trên mạng xã hội của nhóm cũng tăng một cách “đột biến”. Từ đó, Sài Gòn Xanh được mọi người biết đến nhiều hơn.
Hành động ý nghĩa của nhóm dần thu hút nhiều tình nguyện viên tham gia. Số lượng người gia tăng buộc nhóm phải thay đổi quy mô từ những cuộc hẹn rủ rê thành các cuộc “ra quân” được tổ chức bài bản. Nguồn năng lượng tích cực tỏa ra từ nhóm bạn trẻ đã chạm đến trái tim của người dân cả nước.
“Lo chuyện bao đồng”
Trả lại màu xanh cho dòng nước là sứ mệnh mà Sài Gòn xanh theo đuổi
Để có được những dòng kênh xanh, sạch, đẹp những bạn trẻ không chỉ đánh đổi thời gian, công sức mà còn phải đứng trước những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Thời gian đầu, do mới thành lập nên nhóm chưa có điều kiện trang bị đồ bảo hộ kỹ lưỡng, chỉ có đôi ủng và bao tay chống nước. Vì vậy khi đắm mình dưới dòng nước ô nhiễm, ngập ngụa rác thải, ẩn chứa nhiều vi khuẩn có hại, nhiều thành viên đã bị sốt và dị ứng da.
Chia sẻ về sự cố đáng nhớ nhất, anh Nguyễn Lương Ngọc cho biết trong một lần ra quân dọn dẹp, một bạn nữ trong nhóm gặp phải chấn thương khi nhảy từ trên bờ xuống kênh: “Lúc đó cả nhóm ai cũng hoảng sợ, bản thân mình cảm thấy cắn rứt vô cùng khi chưa bảo vệ được các bạn. Thế nhưng sau khi đoạn video được đăng tải lên mạng xã hội, nhiều người vào động viên giúp mình và các bạn có thêm động lực để tiếp tục công việc của mình”. Hiện tại, sau một thời gian tự học hỏi và được nhiều chuyên gia hướng dẫn, Sài Gòn Xanh dần được trang bị những thiết bị bảo hộ đảm bảo an toàn và nắm rõ những biện pháp bảo vệ sức khỏe cho từng thành viên.
Chọn việc dọn rác, trả lại màu xanh cho dòng nước, cải thiện đời sống và sức khỏe của người dân là vậy, thế nhưng hàng ngày những bạn trẻ vẫn phải gánh chịu không ít những đánh giá tiêu cực. “Ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng”, “lo chuyện bao đồng”, “rỗi hơi” là những lời chỉ trích mà chúng ta dễ dàng nhìn thấy dưới phần bình luận của các video do nhóm đăng tải. Nhiều người cho rằng những địa điểm mà nhóm dọn dẹp chỉ sạch được tạm thời, ngày mai người dân xung quanh lại tiếp tục vứt rác.
Thế nhưng với quyết tâm và sức trẻ, những thành viên của Sài Gòn Xanh vẫn kiên trì với hành trình của mình. Nếu như thời gian đầu, những hoạt động của nhóm không mấy khả quan khi các kênh, rạch vẫn quay lại hiện trạng ô nhiễm thì đến nay, những nơi ra quân của nhóm không chỉ đẹp mà còn xanh hơn trước. Sau khi dọn dẹp, nhóm thường đặt một bảng nhắc nhở kèm lời nhắn “xin đừng xả rác” cũng như đăng tải những video truyền cảm hứng, góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của từng người dân.
Tự hào những “siêu nhân xanh”
Những hình ảnh, video trước và sau khi dọn dẹp được nhóm đăng tải lên các nền tảng mạng xã hội đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng
Hành trình bền bỉ của Sài Gòn Xanh đã chạm đến ý thức và truyền cảm hứng đến nhiều bạn trẻ. Đều đặn mỗi tuần 3 buổi, những “siêu nhân xanh” cùng nhau đến các quận, huyện trên địa bàn thành phố để dọn dẹp từng ngóc ngách. Hiện tại đã có hơn 100 kênh, rạch được “giải cứu”. Những video do nhóm đăng tải đã thu hút hơn 1 tỷ lượt xem trên các nền tảng mạng xã hội, góp phần lan tỏa những thông điệp ý nghĩa về bảo vệ môi trường.
Đặc biệt, từ khởi điểm chỉ có 2 thành viên, sau gần một năm hoạt động, đến nay Sài Gòn Xanh đã có sự chung tay của hàng chục thành viên thường trực và hàng trăm cộng tác viên trên cả nước. Trong đó có cả những người bạn nước ngoài và những người nổi tiếng, có sức ảnh hưởng như: MC Đại Nghĩa, Denis Đặng, Rapper Pháo, Dược sĩ Tiến, diễn viên Diệp Bảo Ngọc…
Với mong muốn biến Việt Nam trở thành quốc gia điển hình trong việc bảo vệ môi trường, các bạn trẻ đã không ngại khó khăn và luôn kiên định, tâm huyết với mục tiêu của mình. Bên cạnh duy trì việc dọn dẹp bằng sức lao động, Sài Gòn Xanh đã nghiên cứu thành công Bóng Vi Sinh giúp cải tạo nguồn nước ô nhiễm. Trong tương lai, nhóm hứa hẹn sẽ tiếp tục cho ra đời những phương pháp hiệu quả và tiện lợi hơn.
Không còn là những buổi rủ rê, nhỏ lẻ, đến nay Sài Gòn Xanh đã thực hiện nhiều buổi ra quân dọn dẹp quy mô lớn, kết hợp với nhiều trường học, hội nhóm yêu môi trường khác nhau trên địa bàn Thành phố
Chính hành trình bền bỉ của Sài Gòn Xanh đã truyền cảm hứng mạnh mẽ đến cộng đồng những người yêu môi trường trên cả nước. Từ đó Bình Dương Xanh, Biên Hòa Xanh, Đà Nẵng Xanh, Nghệ An Xanh… lần lượt ra đời, tiếp nối sứ mệnh trả lại màu xanh cho dòng nước, góp phần bảo vệ môi trường và cảnh quan đô thị.
Sáng lập và trực tiếp điều hành nhóm, anh Nguyễn Lương Ngọc hi vọng trong tương lai, Sài Gòn Xanh sẽ lớn mạnh hơn, trở thành một tổ chức phi lợi nhuận, phi Chính phủ để có thể thực hiện được nhiều hoạt động xã hội ý nghĩa, đóng góp tích cực vào việc bảo vệ môi trường.
Chính sức trẻ và tinh thần trách nhiệm với môi trường, với xã hội... vào ngày 8/2/2023 vừa qua, Sài Gòn Xanh đã nhận được bằng khen của Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh cho những đóng góp của mình.
“Gương mặt Việt Nam” mùa đầu tiên với chủ đề “Viết tiếp những điều dung dị” sẽ lên sóng vào lúc 21g ngày 7/1/2024 trên kênh HTV9.
An Nhiên