Trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội mới cho TP Hồ Chí Minh

Lập tổ chức kinh tế trong FTZ không phải thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư

Theo dự thảo nghị quyết, hai lĩnh vực có nhiều cơ chế, chính sách đặc thù đột phá là khu thương mại tự do (FTZ) và mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông (TOD).

Theo dự thảo, FTZ là khu vực có ranh giới địa lý xác định, được thành lập nhằm thực hiện thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội, mang tính đột phá. Mục tiêu là thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, dịch vụ chất lượng cao, thúc đẩy xuất khẩu, công nghiệp, hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D), và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. UBND thành phố quyết định thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới FTZ, gắn với cảng biển khu vực Cái Mép Hạ. Quyết định này có thể coi là quyết định điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung thành phố.

Trong lĩnh vực thuế và tài chính, nhiều ưu đãi cũng được áp dụng cho các dự án đầu tư mới trong các ngành nghề, lĩnh vực ưu tiên. Chẳng hạn, các dự án về công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, trung tâm R&D, công nghiệp vật liệu mới, hạ tầng số, thiết bị điện gió tại FTZ được áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 20 năm, miễn thuế 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo.

Cùng với đó, giảm 50% thuế thu nhập cá nhân trong 10 năm cho chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng, nhà quản lý, người lao động có trình độ cao làm việc tại FTZ. Doanh nghiệp có thể niêm yết, báo giá, định giá, ghi giá trong hợp đồng bằng ngoại tệ và thanh toán, nhận thanh toán với nhau bằng ngoại tệ chuyển khoản trong phạm vi FTZ. Riêng thu nhập của nhà đầu tư chiến lược từ thực hiện dự án đầu tư nâng cấp, mở rộng cảng hàng không tại Côn Đảo và các dự án đầu tư mới khác tại Côn Đảo được áp dụng thuế suất 10% trong suốt thời gian thực hiện dự án, miễn thuế 6 năm, giảm 50% trong 13 năm tiếp theo.

Các thủ tục hành chính cũng được đơn giản hóa đáng kể, chẳng hạn nhà đầu tư nước ngoài thành lập tổ chức kinh tế trong FTZ không phải thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trước khi thành lập tổ chức kinh tế. Chủ tịch UBND TP.HCM được giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án có sử dụng đất đối với dự án đầu tư trong FTZ (trừ nhà ở thương mại).

TP.HCM được giữ lại 100% số tiền thu được từ khai thác quỹ đất khu vực TOD

Dự thảo tăng cường quyền tự chủ và khả năng huy động vốn của TP.HCM thông qua cơ chế TOD. Theo đó, TP.HCM được giữ lại 100% số tiền thu được từ khai thác quỹ đất khu vực TOD đối với dự án đường sắt địa phương sử dụng toàn bộ ngân sách thành phố hoặc vốn ứng trước của nhà đầu tư. Số tiền này được ưu tiên đầu tư các dự án đường sắt địa phương và các dự án giao thông thuộc tuyến TOD.

UBND thành phố được quyết định các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật, chỉ tiêu sử dụng đất quy hoạch khác với quy định tại quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch đô thị và nông thôn đối với khu vực nhà ga đường sắt, đề-pô, và vùng phụ cận các nút giao thông dọc tuyến đường vành đai 3 được xác định phát triển theo mô hình TOD…

Nhằm tháo gỡ những vướng mắc về thanh toán dự án BT đã ký trước khi Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) có hiệu lực, dự thảo quy định nhà đầu tư được thanh toán bằng quỹ đất, tài sản công được quản lý theo Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, hoặc quỹ đất thuộc trường hợp thu hồi đất, hoặc quỹ đất do cơ quan Nhà nước quản lý, hoặc kết hợp các quỹ đất này.

Để thu hút mạnh mẽ hơn các nhà đầu tư chiến lược, dự thảo đã quy định cụ thể trình tự, thủ tục lựa chọn nhà đầu tư chiến lược nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch và rút gọn thủ tục hành chính. Trường hợp chỉ có 1 nhà đầu tư, cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư. Trường hợp có 2 nhà đầu tư trở lên, cơ quan đăng ký đầu tư báo cáo UBND Thành phố ban hành tiêu chí chấm điểm và thành lập hội đồng xét duyệt để công khai và công bằng trong lựa chọn nhà đầu tư.

Thẩm tra dự thảo nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban Kinh tế và Tài chính và thường trực các cơ quan của Quốc hội nhất trí với đề xuất của Chính phủ về sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15.

Để kịp thời ban hành các chính sách mới, tận dụng thời gian, cơ hội của thành phố và trường hợp cơ quan có thẩm quyền của Đảng đồng ý các đề xuất sửa đổi, bổ sung theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban Kinh tế và Tài chính và thường trực các cơ quan của Quốc hội nhất trí trình Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo nghị quyết tại kỳ họp thứ 10.

Về các nội dung cụ thể, đáng chú ý, ủy ban nhất trí quy định bổ sung nội dung “thành lập và hoạt động của Khu thương mại tự do TP.HCM” phù hợp với chủ trương xây dựng khu thương mại tự do (TMTD) gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ. Về các chính sách áp dụng trong khu TMTD, ủy ban nhận thấy, chủ trương ban hành chính sách đặc thù áp dụng tại khu TMTD tương tự như các quy định của khu TMTD Hải Phòng. Do đó, ủy ban cơ bản nhất trí với các cơ chế, chính sách đã được quy định áp dụng trong khu TMTD TP Hải Phòng

Về quy định cho phép xây dựng công trình phục vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng đặc dụng, rừng phòng hộ với diện tích dưới 10.000 m ² ” tại Côn Đảo, đa số ý kiến Ủy ban Kinh tế và Tài chính không đồng ý bổ sung quy định này tại dự thảo nghị quyết do không phù hợp với quy định của Luật Lâm nghiệp; đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan tiếp thu, nghiên cứu, đánh giá kỹ sự cần thiết phải sửa đổi các cơ chế, chính sách này.

Dự thảo nghị quyết bổ sung 11 nhóm danh mục dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược vào thành phố, trong đó có các dự án động lực quy mô lớn thuộc các lĩnh vực: du lịch – nghỉ dưỡng cao cấp, văn hóa - thể thao, y tế chuyên sâu, năng lượng sạch, công nghiệp công nghệ cao, hạ tầng đô thị - môi trường, hạ tầng số, giao thông và dự án ưu tiên thu hút đầu tư tại Côn Đảo. Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo và thành phố làm rõ sự cần thiết bổ sung quá nhiều danh mục dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược nêu tại dự thảo; rà soát, chỉ đề xuất danh mục ưu tiên thu hút nhà đầu tư đối với các lĩnh vực thực sự cần thiết, cần nguồn vốn đầu tư lớn, sử dụng công nghệ cao, tiên tiến và có tác động lớn, tích cực đến sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố và giải quyết các vấn đề bức xúc của địa phương…

Về quy định phân cấp, đa số ý kiến nhất trí như đề xuất của Chính phủ phân cấp cho HĐND thành phố quyết định, điều chỉnh, bổ sung các dự án đường sắt mới trên địa bàn thành phố sẽ tạo chủ động cho thành phố trong việc huy động nguồn lực, bố trí kế hoạch vốn đầu tư trung hạn, hàng năm của địa phương, rút ngắn thời gian thực hiện, sớm hiện thực hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, của Quốc hội và của Thủ tướng Chính phủ trong vấn đề chống ùn tắc giao thông và phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.

Về hiệu lực thi hành, để bảo đảm thời gian rà soát và kịp thời gian chuẩn bị các văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện nghị quyết, ủy ban đề nghị hiệu lực thi hành nghị quyết này từ ngày 1/1/2026.