TP.HCM chuyển đổi các khu công nghiệp theo hướng xanh và bền vững

Tại hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về chuyển đổi công nghiệp xanh, đại diện Trung tâm Climateworks Centre (Đại học Monash, Úc) đã trình bày lộ trình nhằm đưa các khu công nghiệp (KCN) trọng điểm của TP.HCM trở thành các khu công nghiệp phát thải ròng bằng không (NZIPS).

Trong giai đoạn đầu, chương trình sẽ thí điểm tại các KCN có vai trò đặc biệt quan trọng như: Khu chế xuất Tân Thuận, KCN Tân Tạo, KCN Hiệp Phước, KCN Đông Nam và Khu Công nghệ cao TP.HCM. Các khu này hiện chiếm hơn 70% tổng lượng tiêu thụ năng lượng công nghiệp và hơn một nửa lực lượng lao động công nghiệp của thành phố.

Bà Trang Nguyễn – Giám đốc Chương trình và Hợp tác quốc tế, Trung tâm Climateworks Centre, cho biết: "Việc chuyển đổi này phụ thuộc vào sự tham gia của các doanh nghiệp trong khu công nghiệp, đồng thời cần đầu tư vào hạ tầng như điện mặt trời. Tuy nhiên, quan trọng nhất là doanh nghiệp cần có cái nhìn tổng thể để hiểu vì sao phải hành động từ hôm nay và vì sao nên đầu tư vào các giải pháp tiết kiệm năng lượng."

Hiện TP.HCM đang triển khai thử nghiệm mô hình khu công nghiệp sinh thái tại KCN Hiệp Phước; đồng thời chọn KCN Bình Chiểu làm nơi thí điểm chuyển đổi toàn diện theo mô hình khu công nghiệp xanh. Trong khi đó, Khu Công nghệ cao TP.HCM đang hướng tới chiến lược "chuyển đổi kép", kết hợp giữa chuyển đổi xanh và chuyển đổi số.

Tuy nhiên, lộ trình này vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Theo ông Trần Thanh Bình – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, các vướng mắc chủ yếu nằm ở hệ thống chính sách còn thiếu đồng bộ và bộ chỉ tiêu đánh giá chưa hoàn chỉnh.

Ông nhận định: "Việc chuyển đổi xanh cần chính sách nhà nước thúc đẩy, song doanh nghiệp trong khu công nghiệp cũng phải có trách nhiệm với môi trường: từ giảm phát thải trong sản xuất đến sử dụng năng lượng sạch. Hiện nay, bộ chỉ tiêu chuyển đổi xanh và hệ thống chính sách vẫn còn thiếu tính hệ thống, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc giám sát và đánh giá hiệu quả chuyển đổi."

Góp thêm góc nhìn từ phía nhà phát triển hạ tầng công nghiệp, ông Nguyễn Thế Duy – Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Becamex – cho biết hiện Becamex có 29 khu công nghiệp tại 16 tỉnh, thành trên cả nước, trong đó có 5 khu được định hướng trở thành KCN sinh thái.

Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của cộng sinh công nghiệp: "Trong quá trình xây dựng các KCN theo chuẩn quốc tế về KCN sinh thái (EIP), yếu tố cốt lõi là sự cộng hưởng giữa các doanh nghiệp FDI hiện hữu để hình thành chuỗi cung ứng bền vững. Ngoài ra, kết nối giữa nhà phát triển công nghiệp và chính quyền địa phương cũng đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ cộng sinh công nghiệp và phát triển nguồn năng lượng bền vững như điện gió, điện mặt trời."

Bà Anna Skarbek – Giám đốc Điều hành Trung tâm Climateworks Centre – chia sẻ kỳ vọng trong hợp tác giữa tổ chức và TP.HCM: "Chúng tôi tin tưởng vào sự hợp tác giữa Climateworks Centre và Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM sẽ giúp nâng cao vị thế của TP.HCM trong thu hút đầu tư và năng lực cạnh tranh. Chúng tôi đề xuất thành lập một nhóm điều phối chuyên trách để thúc đẩy chuyển đổi công nghiệp cấp thành phố, kết hợp giải pháp năng lượng, đào tạo kỹ thuật xanh, đẩy mạnh xuất khẩu và thu hút đầu tư xanh."

Theo thống kê, các khu công nghiệp của TP.HCM hiện đóng góp khoảng 7 tỷ USD vào kim ngạch xuất khẩu hàng năm, thu hút hàng tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, đồng thời là nơi sản xuất ra các sản phẩm chiến lược phục vụ quá trình giảm phát thải toàn cầu.

Các chuyên gia nhận định: nếu triển khai hiệu quả, lộ trình chuyển đổi xanh không chỉ giúp TP.HCM dẫn đầu trong nỗ lực sản xuất bền vững của Việt Nam mà còn tạo nền tảng cho một mô hình chuyển đổi công nghiệp cấp quốc gia.

>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9