Say xỉn, hát hò gây mất trật tự, coi chừng bị phạt nặng

Thực tế, chuyện ăn nhậu say xỉn, hát hò gây ồn ào không còn xa lạ tại các khu dân cư. Tuy nhiên, nhiều người vẫn mơ hồ về hành vi "gây mất trật tự công cộng".

Dưới góc độ pháp lý, đặc biệt là các quy định mới tại Nghị định 282/2025/NĐ-CP, luật sư Trần Thị Kiều Hạnh (Đoàn luật sư TP. Hồ Chí Minh) cho biết, hiện pháp luật chưa có quy định cụ thể về khái niệm "gây mất trật tự công cộng".

Tuy nhiên, có thể hiểu "gây mất trật tự công cộng" là hành vi gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, xâm phạm đến quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân. Luật sư Hạnh chỉ ra nhiều lầm tưởng của người dân về hành vi này:

Lầm tưởng 1: Chỉ khi đánh nhau mới là gây mất trật tự. Thực tế, các hành vi như la hét, mở loa lớn, đập phá đồ đạc, chửi bới, hay thậm chí là thả rông gia súc, gia cầm… nơi công cộng đều đã được xem là hành vi gây mất trật tự công cộng.

Lầm tưởng 2: Uống rượu bia trong nhà thì không bị phạt. Luật sư khẳng định, dù nhậu nhẹt trong nhà nhưng nếu từ nhà mà gây ồn ào, la hét, cãi vã, lăng mạ hàng xóm thì vẫn bị xem là gây mất trật tự công cộng và bị xử lý.

Lầm tưởng 3: Không có video quay lại thì không xử phạt được. Đây là hiểu lầm tai hại. Nếu tại thời điểm thực hiện hành vi vi phạm mà người có thẩm quyền phát hiện, chứng kiến thì vẫn có thể bị xử phạt mà không nhất thiết phải có video do người dân cung cấp.

Lầm tưởng 4: Chỉ vi phạm tiếng ồn vào ban đêm mới bị xử lý. Thực tế, hành vi vi phạm gây ồn ào, mất trật tự tại mọi thời điểm đều có thể bị xử phạt, không riêng khung giờ đêm.

Phân biệt rõ: Gây ồn - Gây mất trật tự - Gây rối trật tự công cộng

Để người dân dễ hình dung ranh giới giữa hành vi bình thường và vi phạm, luật sư Hạnh đưa ra ví dụ rất cụ thể về việc nuôi thú cưng, ví dụ: hành vi thả chó dắt dây, có rọ mõm là hành vi bình thường; nhưng thả rông chó chạy lung tung là hành vi vi phạm có thể bị phạt 500.000 - 1 triệu đồng; nếu để chó thả rông cắn người thì mức phạt tăng lên 2 - 3 triệu đồng.

Luật sư cũng phân biệt rõ 3 cấp độ hành vi mà người dân thường nhầm lẫn:

Gây ồn: Là hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật. Ví dụ, khu vực nhà thờ sau 22 giờ đêm đến 6 giờ sáng giới hạn ở mức 40 dBA; còn khu vực nhà ga, bãi xe trong khung giờ này thì quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn giới hạn ở mức 60 dBA.

Gây mất trật tự công cộng: Là những hành vi ảnh hưởng chung đến trật tự tại các khu vực công cộng (lòng lề đường, vỉa hè, công viên...). Ví dụ: thả rông vật nuôi, vứt rác lên rào, sử dụng rượu bia trên lòng lề đường, vô ý gây thương tích chưa đến mức hình sự.

Gây rối trật tự công cộng: Đây là mức độ nghiêm trọng hơn, được quy định tại khoản 4, 5 điều 8 Nghị định 282/2025. Các hành vi này bao gồm: dụ dỗ, kích động người khác gây rối; mang theo hung khí; cản trở hoạt động cơ quan tổ chức; ném chất bẩn vào nhà người khác... Đặc biệt, hành vi này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điều 318 Bộ luật Hình sự nếu đã bị xử phạt hành chính mà còn tái phạm.

Nghị định 282: Tăng mạnh mức phạt với "ma men" gây rối

Theo luật sư Hạnh, điểm đáng chú ý nhất trong Nghị định 282/2025/NĐ-CP là tăng mức chế tài xử phạt.

Về hành vi gây ồn ào: Từ ngày 15/12/2025, hành vi này sẽ bị tách bạch xử lý theo 2 lĩnh vực:

Nếu gây mất trật tự (không thực hiện quy định giữ yên tĩnh chung): Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 - 1 triệu đồng theo Nghị định 282/2025.

Nếu vi phạm tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật (đo bằng máy): Sẽ xử phạt theo Nghị định 45/2022 về bảo vệ môi trường. Cụ thể, phạt cảnh cáo đối với hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn (dưới 02 dBA). Và phạt tiền từ 1 - 160 triệu đồng đối với hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn (từ 02 dBA trở lên).

Về hành vi uống rượu bia gây mất trật tự:

Trước đây, hành vi sử dụng rượu, bia, chất kích thích gây mất trật tự công cộng bị phạt tiền từ 1- 2 triệu đồng. Từ 15/12/2025, mức phạt cho hành vi này tăng lên từ 2 - 3 triệu đồng.

Quy trình xử phạt: Có cần lập biên bản không?

Nhiều người dân thắc mắc, khi công an đến, họ có lập biên bản ngay hay chỉ nhắc nhở? Theo luật sư Hạnh, thông thường, với các hành vi chưa nghiêm trọng, lực lượng chức năng sẽ nhắc nhở. Tuy nhiên, nếu đã nhắc nhở nhiều lần mà vẫn tái phạm, hoặc người dân quay video gửi cơ quan chức năng, yêu cầu lập biên bản thì lực lượng chức năng sẽ xử lý nghiêm.

Về thủ tục lập biên bản, luật sư Hạnh viện dẫn luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi 2025, cụ thể: trường hợp phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 500.000 đồng (với cá nhân). Có thể xử phạt tại chỗ, không cần lập biên bản. Trường hợp phạt tiền trên 500.000 đồng, người có thẩm quyền phải lập biên bản vi phạm hành chính, xác minh tình tiết rồi mới ra quyết định xử phạt.

Người dân có quyền được giải thích lỗi, trình bày ý kiến, cung cấp bằng chứng để bảo vệ mình hoặc khiếu nại nếu thấy quyết định xử phạt không đúng.

Nguồn: Thanh niên

>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9