LongFORM: TP.HCM - Tâm điểm thu hút đầu tư

Một thành phố vốn là đầu tàu về nhiều mặt, nay diện tích tăng lên gấp 3 lần, TP.HCM đã nhanh chóng lọt vào mắt xanh của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Điểm hấp dẫn nhất chính là nhu cầu phát triển hạ tầng giao thông tăng cao với các phân vùng đô thị được quy hoạch rõ ràng và sẽ tiếp tục được điều chỉnh phù hợp.

Đồ án điều chỉnh quy hoạch TP.HCM đến năm 2040 tầm nhìn đến 2060 vừa được UBND TP.HCM công bố. Theo đó, Thành phố sẽ phát triển theo mô hình 6 phân vùng đô thị đa chức năng. Đây là cơ sở để Thành phố triển khai các quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết để thu hút đầu tư. Và quan trọng hơn, đây cũng là nền tảng cho việc lập quy hoạch TP.HCM hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu trong thời gian tới.

Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM cũng vừa gửi văn bản đề xuất, kiến nghị UBND TP.HCM chỉ đạo triển khai thực hiện báo cáo rà soát, điều chỉnh quy hoạch (kinh tế - xã hội) TP.HCM mới trong bối cảnh sáp nhập tỉnh thành. Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố cho rằng khi điều chỉnh quy hoạch cần dựa trên nền tảng của quy hoạch cũ, tập trung vào các chiến lược phát triển và các dự án ưu tiên đầu tư.

Về các dự án hạ tầng giao thông cần tập trung đầu tư, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được đã đưa ra các định hướng tại buổi làm việc với ngành ngân hàng trên địa bàn Thành phố vừa qua.

Ông Vũ Quang Lãm – Chủ tịch HĐQT Saigonbank đề xuất: "Chúng ta nên xem xét phát hành trái phiếu đô thị theo Nghị quyết 98, vì chưa có lúc nào mà nguồn vốn hiện nay các ngân hàng sẵn sàng tham gia và giá rẻ như hiện nay. Nếu chúng ta có những dự án tốt mà chưa kịp huy động vốn của các doanh nghiệp thì Thành phố có thể chủ động sử dụng Nghị quyết 98 phát hành trái phiếu này, rất phù hợp để Thành phố phát triển, đầu tư đặc biệt vào hạ tầng, nhất là hạ tầng số. Hạ tầng số đầu tư thì rất mắc tiền, nhưng nguồn lợi mang lại trong tương lai phải nói là vô biên".

Kinh tế số thực sự là lĩnh vực hấp dẫn nhất đối với các nhà đầu tư. Trong 3 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mà TP.HCM thu hút được trong 6 tháng đầu năm nay, phần lớn rót vào hoạt động chuyên môn và khoa học công nghệ với tổng vốn gần 1,2 tỷ USD. Nhiều công ty, tập đoàn hàng đầu khu vực và thế giới, đặc biệt về công nghệ đã, đang và sẽ đẩy mạnh xúc tiến đầu tư vào TP.HCM.

UBND TP.HCM và Tập đoàn AMD (Hoa Kỳ) vừa ký kết Bản Ghi nhớ hợp tác. Hai bên sẽ phối hợp triển khai nhiều chương trình hợp tác cụ thể. Trong đó có tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo, thiết kế vi mạch và công nghệ bán dẫn cho sinh viên, giảng viên và chuyên gia công nghệ tại Thành phố; thành lập Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển (R&D) của AMD tại Thành phố; nghiên cứu thúc đẩy ứng dụng các công nghệ tiên tiến của AMD vào các lĩnh vực như giáo dục, y tế, trung tâm dữ liệu và hạ tầng số của Thành phố; tham vấn mô hình thử nghiệm chính sách thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Dự kiến trong 6 tháng cuối năm 2025, TP.HCM phấn đấu thu hút đầu tư nước ngoài đạt 4 tỷ USD, nâng tổng số vốn đầu tư nước ngoài thu hút được trong năm 2025 lên 7 tỷ USD.

Song hành với lĩnh vực chuyển đổi số còn có chuyển đổi xanh. Theo các chuyên gia, cần phải coi chuyển đổi xanh là khoản "đầu tư" chứ không phải "chi phí", cần khuyến khích thu hút nguồn lực tư nhân tham gia đầu tư "xanh", tăng hiệu quả phối kết hợp giữa các bên liên quan và hợp tác quốc tế trong chuyển đổi xanh, quan trọng vẫn là hỗ trợ tài chính cho lĩnh vực "xanh".

Tài chính xanh sẽ khó phát triển nhanh nếu tách biệt với những cơ chế chính sách của một Trung tâm Tài chính quốc tế. TP.HCM dự kiến đầu tư khoảng 172.000 tỷ đồng để xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế tại Quận 1 và một phần của TP. Thủ Đức. Đây là dự án trọng điểm, đóng vai trò thúc đẩy phát triển thị trường tài chính trong nước và nâng cao vị thế Thành phố trong khu vực. Dự án cũng được kỳ vọng góp phần vào tăng trưởng dài hạn, tạo động lực thu hút dòng vốn FDI và nhà đầu tư quốc tế đến với TP.HCM.

Trung tâm Tài chính quốc tế TP.HCM đặt mục tiêu sẽ đi vào vận hành ngay từ năm 2025 và hoàn thành trong 5 năm. Giai đoạn đầu, khu lõi rộng 9,2 héc ta tại Thủ Thiêm sẽ được ưu tiên triển khai, là nơi đặt trụ sở các cơ quan quản lý, giám sát và tài phán chuyên trách lĩnh vực tài chính.

Tổng vốn đầu tư sơ bộ của toàn bộ dự án dự kiến khoảng 172.000 tỷ đồng (tương đương 7 tỷ USD). Riêng khu lõi cần khoảng 16.000 tỷ đồng triển khai trong 2-3 năm đầu, trong đó 2.000 tỷ đồng từ ngân sách Nhà nước để xây trụ sở cơ quan nhà nước. Phần còn lại dự kiến huy động từ các nhà đầu tư chiến lược trong và ngoài nước.

Bên cạnh việc chuẩn bị hạ tầng và cơ chế, TP.HCM cũng đang xây dựng đề án phát triển nguồn nhân lực cho Trung tâm Tài chính quốc tế, tập trung vào khung năng lực, tiêu chí tuyển dụng và phương án huy động nhân sự chất lượng cao.

Thực tế, TP.HCM đã là một trung tâm về nhiều mặt, nơi hội tụ các hoạt động kinh tế - tài chính sôi động nhất, nhưng khi được đặt danh xưng chính thức là Trung tâm Tài chính quốc tế, nghĩa là Thành phố đã ở một vị thế hoàn toàn khác.

Và vị thế này sẽ còn được nâng tầm hơn nữa, khi TP.HCM mới được thành lập với tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) lớn nhất cả nước, khoảng 2,7 triệu tỷ đồng, chiếm khoảng 24% GDP của Việt Nam. Tầm nhìn và giải pháp phát triển Thành phố trong thời gian tới sẽ phải rất khác.

Theo Tiến sĩ Trần Du Lịch - Chủ tịch Hội đồng Tư vấn triển khai Nghị quyết 98 phân tích: "Nếu triển khai tốt Nghị quyết 198 của Quốc hội về phát triển kinh tế tư nhân, về cải cách toàn bộ thủ tục hành chính và xây dựng môi trường đầu tư mang tính cạnh tranh, và phát triển tốt về khoa học công nghệ, đặc biệt kể cả xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ trong nước và quốc tế theo Nghị quyết 59, thì phải nói rằng nó sẽ tạo một dòng đầu tư mới, chất lượng mới, kể cả đầu tư tư nhân những công trình trọng điểm, ví dụ Trung tâm Tài chính quốc tế, xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ cộng với Cái Mép - Thị Vải thành một cảng trung chuyển có vị trí lớn ở Đông Nam Á, và phát triển toàn bộ hệ thống đường sắt đô thị theo tinh thần Nghị quyết 188 của Quốc hội, và trong đó nối kết Sân bay Long Thành trong tương lai mặc dù địa bàn Đồng Nai nhưng nó nằm ngay trung tâm của TP.HCM mới. Với tinh thần như vậy, có thể nói trong 10 năm tới, môi trường đầu tư và dòng đầu tư mới sẽ khá mạnh mẽ, tập trung vào các ngành công nghiệp công nghệ cao, phát triển hạ tầng về công nghiệp số, ví dụ Trung tâm dữ liệu lớn, A.I,..."

Tiến sĩ Trần Du Lịch cho rằng có 5 trụ cột lớn để TP.HCM mới tăng trưởng. "Thứ nhất rất quan trọng, đó là phát triển các ngành công nghiệp, một trung tâm công nghiệp lớn của Đông Nam Á, mà Bình Dương, kể cả Bà Rịa - Vũng Tàu, tôi đã đến Khu công nghiệp Châu Đức,... rất thuận lợi về logistics, và TP.HCM thì rất thuận lợi về các ngành công nghiệp công nghệ cao. Đấy là trụ cột thứ nhất. Trụ cột thứ hai là liên quan vấn đề trung tâm tài chính và thương mại. Trụ cột thứ ba là cảng, logistics trung chuyển, nếu xây dựng được khu mậu dịch tự do ở Cái Mép - Thị Vải, TP.HCM, sẽ tạo một cái thế rất mạnh tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, chuỗi phân phối toàn cầu. Thứ tư là du lịch, TP.HCM là cầu nối trung chuyển du lịch nhưng gắn với Bà Rịa - Vũng Tàu, kể cả Côn Đảo, sẽ thành một vùng du lịch rất sinh động. Và thứ năm, đó là phát triển đa trung tâm, hình thành các đô thị trung tâm, kích thích các dự án phát triển về bất động sản, đô thị, nhà ở. Trong tương lai chắc chắn các đô thị này được nối kết bằng hệ thống đường sắt đô thị theo một chuỗi. Nếu tính từ Dầu Tiếng đi Hồ Tràm thì rõ ràng trong tương lai sẽ hình thành chuỗi đô thị được nối kết bằng hệ thống đường sắt đô thị. Rõ ràng đó là tiềm năng, vị trí rất lớn. Và chúng ta hình dung được năm 2035, 2045 hình hài của nó trên nền tảng phát triển hiện nay. Còn trước mắt là những dự án công trình, ví dụ đường Vành đai 3, Vành đai 4, đường cao tốc TP.HCM đi Bình Dương, đi Chơn Thành, kết nối Biên Hòa đi Vũng Tàu, kết nối Bến Lức với Long Thành,... Một hệ thống giao thông kết nối như vậy thì chúng ta sẽ được một sự thuận lợi rất lớn trong phát triển TP.HCM mới" - Tiến sĩ Trần Du Lịch khẳng định.

Ở vị thế mới, cần có tâm thế mới để tạo ra khí thế mới

Việc hợp nhất 3 địa phương không phải quyết định nhất thời, mà là quyết sách mang tính chiến lược, được Trung ương tính toán kỹ lưỡng.

Trước mắt có những thách thức mới, nhưng đồng thời một số thách thức dai dẳng lâu nay sẽ không còn là vấn đề.

TP.HCM đã qua khỏi giai đoạn phải cạnh tranh về từng chỉ số với các tỉnh xung quanh. Đối tượng cần phải cạnh tranh sắp tới là các thành phố lớn khác trong khu vực. TP.HCM đã thực sự được nâng tầm, thoát khỏi chiếc áo đã chật, sẵn sàng vươn mình ra biển lớn.

>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9