Khát vọng bán dẫn Việt Nam: Từ chiến lược đến hành động đột phá

"Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên của Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Hòa chung vào dòng chảy của thời đại, Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển dịch cơ cấu kinh tế có tính chiến lược, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo làm động lực chính".

Nội dung trên được Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, nhấn mạnh tại Lễ Khai mạc Triển lãm ngành Công nghiệp bán dẫn Việt Nam 2025 (SemiExpo Việt Nam 2025), ngày 7/11.

Nền tảng vững chắc và chính sách vượt trội

Theo đó, Phó Thủ tướng khẳng định Việt Nam không chỉ dừng lại ở định hướng mà hàng loạt hành động cụ thể đã được triển khai quyết liệt. Việt Nam đã thành lập Ban Chỉ đạo Quốc gia, ban hành Chiến lược phát triển ngành đến năm 2050 đồng thời triển khai chương trình đào tạo 100.000 kỹ sư đến năm 2030. Và, đặc biệt là hoàn thiện hành lang pháp lý với Luật Công nghiệp công nghệ số vừa được thông qua.

Bên cạnh đó, Việt Nam tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý và tạo môi trường thuận lợi cho hệ sinh thái ngành công nghiệp bán dẫn (như hoàn thiện thể chế về sở hữu trí tuệ); Ban hành các chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư vượt trội (như thành lập Quỹ Hỗ trợ đầu tư). Những chính sách này khẳng định tầm nhìn dài hạn và quyết tâm của Việt Nam phát triển công nghiệp bán dẫn trở thành một trong các trụ cột của nền kinh tế số, kinh tế tri thức và kinh tế xanh.

"Tư duy phát triển của Việt Nam là dù đi sau nhưng nỗ lực để ‘đuổi kịp, tiến cùng và vượt lên’ trong những lĩnh vực có lợi thế, bằng trí tuệ và đổi mới sáng tạo của chính người Việt Nam," Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khẳng định.

Để hiện thực hóa khát vọng, Việt Nam đang xây dựng một hệ sinh thái dựa trên những nền tảng vững chắc và các chính sách mang tính đột phá. Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương cho biết Việt Nam hội tụ nhiều yếu tố tiềm năng từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu, nền tảng công nghiệp điện tử vững mạnh (kim ngạch xuất khẩu hơn 132 tỷ USD năm 2024), đến nguồn nhân lực trẻ dồi dào với khoảng 7.000 kỹ sư thiết kế vi mạch. Đáng chú ý, khung pháp lý mới đã tạo ra những cơ chế ưu đãi chưa từng có.

"Luật Công nghiệp Công nghệ số cùng các luật liên quan đã dành những cơ chế hỗ trợ đặc biệt. Dự án sản xuất sản phẩm bán dẫn với vốn đầu tư chỉ từ 6.000 tỷ đồng sẽ được áp dụng thuế suất 5% trong 37 năm, miễn thuế 6 năm, giảm 50% thuế trong 13 năm tiếp theo, cùng nhiều ưu đãi về đất đai và nhân lực chất lượng cao," ông Phương thông tin về những chính sách vượt trội, thể hiện rõ cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong việc trải “thảm đỏ” cho các nhà đầu tư chiến lược.

Không chỉ thu hút đầu tư, Việt Nam còn tập trung phát triển năng lực nội sinh. Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm, Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ từ một điểm đến sản xuất, lắp ráp truyền thống để tham gia sâu hơn vào các công đoạn giá trị cao như thiết kế, đóng gói tiên tiến.

"Cả nước đã có hơn 50 doanh nghiệp thiết kế vi mạch, 15 doanh nghiệp đóng gói, kiểm thử. Đặc biệt, nhà máy sản xuất chip đầu tiên của Viettel đang được đẩy nhanh tiến độ, đánh dấu bước khởi đầu quan trọng trong hành trình làm chủ công nghệ," ông Tâm chia sẻ.

Tại đây, Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm cũng khẳng định Bộ Tài chính cam kết đồng hành cùng các doanh nghiệp, tập đoàn công nghệ, viện trường và tổ chức quốc tế, tập trung thúc đẩy hợp tác công-tư, tăng cường liên kết 3 Nhà giữa nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp, đồng thời thu hút có chọn lọc các dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào những công đoạn giá trị cao như thiết kế và đóng gói tiên tiến, nhằm thúc đẩy phát triển toàn diện ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam và đưa Việt Nam tiến nhanh hơn trên hành trình “từ khát vọng đến hành động.”

AI là động lực và niềm tin từ cộng đồng quốc tế

Chiến lược phát triển của Việt Nam diễn ra trong bối cảnh ngành bán dẫn toàn cầu đang tăng trưởng như vũ bão đồng thời được thúc đẩy bởi cuộc cách mạng Trí tuệ nhân tạo (AI). Chia sẻ góc nhìn từ thị trường, ông Clark Tseng, Phó Chủ tịch SEMI đưa ra những con số ấn tượng về thị trường vốn cho AI dự kiến tăng gấp đôi lên gần 400 tỷ USD trong năm nay.

“Chúng tôi dự kiến mức đầu tư vào các nhà máy AI và bán dẫn sẽ đạt hơn 125 tỷ USD mỗi năm và tiếp tục mở rộng,” ông Clark Tseng chia sẻ về “cơn sốt AI” đang tạo ra nhu cầu khổng lồ về chip hiệu suất cao và mở ra cơ hội lịch sử cho các quốc gia như Việt Nam.

Dự án sản xuất sản phẩm bán dẫn với vốn đầu tư chỉ từ 6.000 tỷ đồng sẽ được áp dụng thuế suất 5% trong 37 năm, miễn thuế 6 năm, giảm 50% thuế trong 13 năm tiếp theo, cùng nhiều ưu đãi về đất đai và nhân lực chất lượng cao.

Trên thực tế, cơ hội này đã được các đối tác quốc tế nhìn nhận rõ nét. Bà Linda Tan, Chủ tịch Hiệp hội bán dẫn Đông Nam Á (SEMI SEA) chia sẻ đầy xúc động: "Nhìn lại chặng đường từ năm 2014, Việt Nam đã tiến rất xa. Chúng tôi vô cùng ấn tượng với sự cởi mở, chân thành và tinh thần sẵn sàng lắng nghe của Chính phủ Việt Nam. Đó là một điểm khởi đầu mạnh mẽ để Việt Nam tiếp tục phát triển".

Đồng quan điểm, ông Ajit Manocha, Chủ tịch Hiệp hội bán dẫn toàn cầu (SEMI) hoan nghênh sự trỗi dậy của Việt Nam như một trung tâm bán dẫn mới, góp phần tạo ra một chuỗi cung ứng toàn cầu bền vững và dễ thích ứng hơn.

Khẳng định SEMI là một đối tác lớn và sẵn sàng đồng hành cùng Việt Nam, Chủ tịch Ajit Manocha cũng chỉ ra những thách thức lớn mà ngành bán dẫn toàn cầu đang phải đối mặt. Ông ví von đây là những "cơn gió ngược", bao gồm sự đứt gãy chuỗi cung ứng, khó khăn trong việc tiếp cận nguồn nguyên liệu, sự trỗi dậy của các công nghệ đột phá, như AI và máy tính lượng tử, cùng những biến động địa chính trị phức tạp.

Để giải quyết những vấn đề này, SEMI đang chủ động triển khai hàng loạt sáng kiến chiến lược. Các sáng kiến này tập trung vào việc thúc đẩy chính sách toàn cầu, phát triển nhân lực, đảm bảo phát triển bền vững, quản trị chuỗi cung ứng, cũng như đi sâu vào các lĩnh vực then chốt như dữ liệu thông minh, AI và công nghệ đóng gói tiên tiến.

Nguồn: TTXVN