Đánh thuế vàng: Cân bằng thị trường hay tạo áp lực mới?

Chênh lệch kỷ lục và đề xuất siết thuế

Trái ngược với xu hướng giảm của thế giới, giá vàng trong nước hiện neo ở mức cao.

Chốt phiên ngày 1/11, vàng miếng SJC được Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn niêm yết ở mức 146,4 - 148,4 triệu đồng/lượng, giữ nguyên so với phiên hôm trước, chênh lệch mua - bán khoảng 2 triệu đồng/lượng.

Tương tự, giá vàng DOJI tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh cũng đi ngang, trong khi chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới vẫn ở mức kỷ lục, có thời điểm lên tới hàng chục triệu đồng mỗi lượng.

Trước thực trạng đầu cơ, găm giữ và giao dịch thiếu minh bạch, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa đề xuất đánh thuế giá trị gia tăng (VAT) 10% với vàng miếng và vàng trang sức nhằm hạn chế đầu cơ, bình ổn thị trường và tạo sự công bằng trong chính sách thuế.

Từ "tiền" sang "hàng hóa"

Nhiều năm qua, vàng miếng ở Việt Nam được xem như "một dạng tiền", gắn với cơ chế Nhà nước độc quyền nhập khẩu và sản xuất. Tuy nhiên, khi Nghị định 232 (về việc bỏ độc quyền vàng miếng) có hiệu lực, vàng miếng được xác định là hàng hóa, đồng nghĩa doanh nghiệp kinh doanh vàng phải tuân thủ quy định thuế như các ngành hàng khác.

Tác động hai chiều đến thị trường

Dù có thể giúp quản lý thị trường tốt hơn, song việc đánh thuế vàng cũng không đơn giản. Phần lớn giao dịch vàng trước nay thiếu hóa đơn hợp lệ, khiến việc tính thuế thu nhập cá nhân dựa trên chênh lệch mua - bán gần như không khả thi.

Ngoài ra, nếu cộng thêm 10% VAT, giá vàng trong nước có thể tăng mạnh, tạo áp lực lạm phát và ảnh hưởng đến người dân có nhu cầu mua vàng thật.

Theo các chuyên gia, chính sách thuế chỉ phát huy hiệu quả khi thị trường có niềm tin và sự minh bạch. Đánh thuế có thể là bước đi cần thiết, nhưng điều quan trọng hơn là xây dựng cơ chế quản lý đồng bộ, công bằng và mở rộng cạnh tranh.

TS. Ngô Minh Hải nhấn mạnh thêm: "Phải xóa bỏ thế độc quyền nhập khẩu, tạo cơ hội cho nhiều doanh nghiệp tham gia phân phối. Khi cung - cầu cân bằng, thị trường sẽ tự điều tiết hợp lý hơn".

Đánh thuế vàng tưởng chừng là câu chuyện kỹ thuật, nhưng thực chất là thước đo niềm tin. Vì chỉ khi niềm tin được củng cố, vàng mới trở lại đúng giá trị của nó - một tài sản tích trữ an toàn, chứ không phải công cụ đầu cơ.

>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9