Điều gì giúp NSƯT Trần Vịnh (82 tuổi) luôn giữ trọn trái tim đầy nhiệt huyết với việc làm phim chiến tranh và điều gì thôi thúc ông không ngừng tiến về phía trước, ngay cả khi ông đã ở độ tuổi "thất thập cổ lai hy"?
|
NSƯT Trần Vịnh (sinh năm 1943 tại Hà Nội) có 60 năm làm diễn viên sân khấu, phim; 38 năm làm đạo diễn; tham gia 33 phim nhựa từ năm 1977 đến năm 1985; làm 58 phim truyền hình với 568 tập, quay ở 40 tỉnh thành từ Nam đến Bắc.
Ông đã đạt 34 giải thưởng quốc gia và quốc phòng, được Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam phong tặng danh hiệu "Người làm phim chiến tranh nhiều nhất Việt Nam" (2014).
|
Vì tôi là người trong cuộc!
Hành trình của NSƯT Trần Vịnh bắt đầu từ thời điểm ông theo tiếng gọi của Đảng đi xây dựng kinh tế miền núi, "Tôi đi dạy học khi Đảng vận động học sinh Việt Nam lớp 7 đến lớp 10 đi xây dựng kinh tế miền núi. Sau đó, tốt nghiệp trung cấp lâm nghiệp xong, tôi vẫn "máu" vào bộ đội", NSƯT Trần Vịnh kể lại.
NSƯT Trần Vịnh
Nhớ lại những ngày tháng thanh xuân của mình, ông tiết lộ: "Năm 1967, tôi thi vào trường nghệ thuật quân đội vào khoa kịch nói - lúc đó là đào tạo diễn viên cho chiến trường, tôi vinh dự được đào tạo trong hai khoa kịch nói và thanh nhạc.
Chưa kịp tốt nghiệp thì năm 1969, ông Lê Trưởng - Phó Chính ủy Phân khu Trị Thiên - ra miền Bắc gặp hiệu trưởng trường tôi, xin tôi cùng một số diễn viên đi phục vụ chiến trường. Tháng 4/1969, tôi được vào đoàn văn công giải phóng, đi bổ sung cho đoàn văn công giải phóng Trị Thiên - Huế".
Thời điểm đó, có năm người theo đoàn cùng ông Lê Trưởng, trong đó chàng trai trẻ Trần Vịnh 26 tuổi, một người trẻ miền Bắc chưa từng ra ngoài, chưa từng thấy cảnh tàn phá ác liệt của chiến tranh, chưa từng thấy tang thương khói lửa.
Được làm văn công là ước nguyện ban đầu của NSƯT Trần Vịnh
NSƯT Trần Vịnh chia sẻ: "Lúc đó chiến tranh phá hoại đang khủng khiếp nhất. Chúng tôi đi từ 10g sáng một tháng 4 từ Hà Nội vào Quảng Bình. Đi dọc đường thấy vết thương chiến tranh kinh khủng lắm! Đi đâu cũng thấy vết thương chiến tranh, thấy đau khổ. Vào tới Quảng Bình vào tối 10/4, chúng tôi đi xe trong đêmm trời hun hút tối, không thấy gì chỉ nghe tiếng bom vọng từ miền Nam đã vọng ra.
Trong cái tối đen như mực của trời đêm, lòng tôi lo sợ nhưng chưa bao giờ có ý nghĩ quay lại. Vì ý chí quyết tâm của người thanh niên miền Bắc lúc bấy giờ chính là được vào chiến trường, được đi bộ đội. Tôi không chỉ được đi, mà còn được làm văn công như ước nguyện của mình nữa, vậy là mình sướng rồi, nhưng cũng không khỏi lo sợ".
Chuyến đi 27 ngày đêm đã trở thành máu thịt, tâm hồn của NSƯT Trần Vịnh
Từ Quảng Bình, đoàn văn công bắt đầu đi bộ qua Lào và vòng về Trị Thiên. Quãng đường 27 ngày ròng rã, từ 3-4g sáng mỗi ngày đến 5g chiều, với một nắm cơm, một bi-đông nước, một balô quần áo tư trang 20kg và một bao xác (bao đựng xác) bên người in hằn mãi mãi trong ký ức chàng trai trẻ lúc bấy giờ.
Đi bộ; bị sốt cao; chứng kiến cảnh bom B52 dội ngay trạm B1 - trạm giao liên đầu tiên; bất động vì máy OV-10 (máy bay cường kích hạng nhẹ) bay trên đầu khiến 50m đường nửa ngày không qua được; thấy người chết, người bị thương... đã trở thành một phần máu thịt của ông. Để khi thốt lên câu "Vì tôi là người trong cuộc", NSƯT Trần Vịnh đã lý giải được nguyên do vì đâu ông làm phim chiến tranh nhiều và chân thực đến thế!
Vì tôi mắc nợ những người đã nằm xuống!
Vì tôi mắc nợ những người nằm xuống!
Ở độ tuổi 82, NSƯT Trần Vịnh vẫn cho thấy một sự nhiệt thành và một trái tim tâm huyết với nghiệp kể những câu chuyện chiến tranh bằng hình ảnh. Không chỉ vì "Tôi phải làm việc mới tồn tại được, chẳng những giữ được trí não mà còn cống hiến được cho đời", mà còn vì ông đã đi qua cuộc chiến và sống sót, ông "mắc nợ những người nằm xuống!".
Khi nói về ước nguyện của mình trong việc làm nên những bộ phim chiến tranh, NSƯT Trần Vịnh khẳng định: "Làm phim chiến tranh là kể lại câu chuyện cổ tích có thật, cho con cháu chúng ta xem để hiểu cha ông ta đã chiến đấu như thế nào mới có đất nước độc lập tự do như ngày hôm nay, để cho những người đương thời chiêm nghiệm lại mình... vì để có được lá cờ bay trên nền Tổ quốc như hôm nay là biết bao xương máu đã đổ xuống".
NSƯT Trần Vịnh trong phim "Về nơi gió cát"
Câu chuyện về cuộc đời của NSƯT Trần Vịnh, bắt đầu từ những năm tháng thanh xuân rời ghế nhà trường, về chuyến đi khiến ông trở thành "người trong cuộc" đến quá trình dấn thân của ông trên vai trò một diễn viên và bước ngoặt trở thành một đạo diễn, với rất nhiều trăn trở về những bộ phim chiến tranh, những điều muốn kể lại cho mai sau, điều muốn làm vì những người đồng đội đã ngã xuống... sẽ được kể một cách chân thực và đầy xúc động trong số đầu tiên của series "Alo phim nghe - Những hoài niệm đẹp".
Câu chuyện về NSƯT Trần Vịnh sẽ được phát sóng lúc 14g30 hôm nay (21/3) trên kênh HTV7.
Thiên Bình - Hoàng Tân