(HTV) - Với người Việt, dịp Tết Nguyên đán chính là khoảnh khắc được đón chờ nhất trong năm. Vì thế, những món ăn ngày Tết bao giờ cũng đầy đủ và thịnh soạn, lễ nghi hơn ngày thường để dành cho khoảnh khắc thiêng liêng khi gia đình đoàn viên, sum vầy.
Tết đến, xuân về, không khí rộn ràng bao trùm khắp nơi. Ẩm thực ngày Tết trở thành tâm điểm của mọi gia đình, thể hiện nét đẹp văn hóa ẩm thực đặc trưng của người Việt. Mâm cỗ Tết độc đáo của người Việt được ví như một bức tranh nhiều màu sắc. Mỗi món ăn trên đều mang một ý nghĩa sâu sắc, từ gà luộc, bánh chưng đến thịt kho,...
Dù có nhiều nét chung, tuy nhiên khi đi dọc từ địa đầu Lũng Cú xuống đến đất Mũi (Cà Mau), chúng ta lại khám phá thêm những hương vị, màu sắc riêng biệt hiện hữu trong những món ăn ngày Tết của 3 miền tạo nên một bức tranh ẩm thực Việt Nam vô cùng đa dạng và phong phú. Mỗi món ăn biến tấu theo kiểu Bắc - Trung - Nam đều là câu chuyện riêng biệt và hấp dẫn về văn hóa, con người của từng vùng đất.
Các món ăn đặc trưng ngày Tết miền Bắc
Ngày Tết tại miền Bắc, cái lạnh se sắt dường như càng làm tăng thêm hương vị ấm áp của những món ăn truyền thống. Đặc biệt, với Hà Nội - thủ đô ngàn năm văn hiến, ẩm thực ngày Tết không chỉ là bữa ăn mà còn là một tác phẩm nghệ thuật văn hóa truyền thống tinh tế.
Các món ăn ngày Tết tại đây nổi tiếng với sự cầu kỳ và bài bản nhưng cũng không kém phần khéo léo khi phối hợp hài hòa những món nước và món khô, giữa thịt và rau. Đối với người dân miền Bắc, món ăn không chỉ cần phải ngon miệng mà còn cần mang ý nghĩa sâu sắc.
Các món ăn ngày Tết miền Bắc tinh tế, khéo léo
Bánh chưng là thứ không thể thiếu không chỉ với ẩm thực ngày Tết cổ truyền miền Bắc mà còn của cả đất nước. Bên cạnh đó, xôi gấc, giò lụa, giò xào, thịt đông, thịt gà, nem rán, thêm nồi cá chép hoặc cá trắm kho riềng, cùng đĩa nộm xu hào hoặc đu đủ là những món phải có trong dịp Tết. Món nước cũng phong phú không kém: miến nấu lòng gà, chân giò hầm với măng lưỡi lợn, mọc nước,… Món nào cũng đậm đà hương vị, khiến người ta cứ nhớ mãi về hương vị Tết quê hương.
Người miền Bắc tin rằng: Sự sinh động và nhiều màu sắc trên mâm cỗ Tết sẽ mang lại tài lộc cho gia chủ. Vì vậy mà ẩm thực ngày Tết miền Bắc có rất nhiều món với các nguyên liệu đa dạng.
Các món ăn đặc trưng ngày Tết miền Trung
Các món ăn ngày Tết của miền Trung, với sự pha trộn tinh tế giữa truyền thống và hiện đại, luôn mang đến những trải nghiệm ẩm thực độc đáo.
Dù không cầu kỳ như ẩm thực cung đình Huế, nhưng ẩm thực thực ngày Tết tại đây cũng toát lên vẻ đẹp giản dị, mộc mạc và đậm đà hương vị quê hương nhưng cũng không kém phần kỹ lương. Ở các món ăn của người miền Trung, chúng ta còn cảm nhận được âm hưởng của sự chắt chiu, chia sẻ.
Ẩm thực của miền Trung ngày Tết có hương vị chắt chiu, chân thành
Tại miền Trung, ẩm thực ngày Tết gắn liền với bánh tét - một loại bánh cũng có hương vị gần gũi với bánh chưng. Bên cạnh đó, nhiều loại bánh khác cũng được đặt trên mâm cỗ ngày Tết như bánh tổ, bánh in,… Ẩm thực ngày Tết miền Trung cũng không thể thiếu nem chua, thịt giấm. Đặc biệt, tại cố đô Huế - nơi vẫn lưu giữ những món ăn từ cung đình, tôm chua thịt phay, nem bò lụi, chả tôm, gỏi vả cũng được dùng trong dịp lễ hội quan trọng nhất trong năm. Một số khu vực khác còn có thêm món món bò nấu thưng, thịt nạc rim hấp dẫn.
Nếu như miền Bắc có dưa hành và thịt đông thì miền Trung lại đặc trưng với dưa món được làm từ củ kiệu, cà rốt, đu đủ ngâm và thịt ngâm mắm.
Các món ăn đặc trưng ngày Tết miền Nam
Người dân miền Nam giản dị, chân phương và phóng khoáng. Bởi vậy nên mâm cỗ Tết thường đơn giản về mặt nghi thức, phong cách hơn so với miền Bắc hay miền Trung.
Tuy nhiên, đơn giản nhưng không phải là xuề xòa, tùy ý. Với đặc trưng là những sản vật phong phú và nền ẩm thực đa dạng, các món ăn dành cho ngày Tết được người miền Nam chuẩn bị khá nhiều: Chủ yếu là các món ăn thường nhật nhưng được chuẩn bị cầu kỳ và trang trí đẹp mắt hơn. Dù không cầu kỳ như mâm cỗ Huế, nhưng mỗi món ăn đều toát lên vẻ đẹp mộc mạc và hương vị quê hương!
Miền Nam đón Tết Nguyên đán với những món ăn bình dị, gần gũi
Nếu như bánh chưng là linh hồn của ẩm thực ngày Tết miền Bắc thì bánh tét lại là biểu tượng của ngày Tết miền Nam. Với lớp vỏ nếp dẻo thơm và nhân đậu xanh béo ngậy, bánh tét mang đến cảm giác ấm áp, quây quần. Bên cạnh đó, thịt kho tàu, canh khổ qua, dưa món cũng là những món ăn không thể thiếu trong mỗi gia đình miền Nam, tạo nên sự hài hòa về màu sắc và hương vị và cùng nhau tiễn biệt khó khăn của năm cũ để cho một năm mới tốt đẹp, may mắn hơn.
Ẩm thực ngày Tết Nguyên đán, dù ở miền Bắc, miền Trung hay miền Nam, đều mang những nét đặc trưng riêng, cùng nhau tạo nên một bức tranh ẩm thực Việt Nam đặc trưng, độc đáo mà hài hòa, thân thuộc.
Các món ăn đặc trưng cho dịp lễ hội lớn nhất trong năm này từ lâu đã là biểu tượng văn hóa truyền thống của ẩm thực Việt Nam. Là mỗi người con đất Việt, món ăn ngày Tết không chỉ đậm đà hương vị mà còn là một phần không thể thiếu trong tâm hồn, ký ức.
>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9