Để công trình tưởng niệm COVID-19 mang được giá trị văn hóa - lịch sử đúng với tầm vóc của giai đoạn đặc biệt này, nhiều kiến trúc sư và nhà nghiên cứu đã bày tỏ những góc nhìn chuyên môn.

Theo các kiến trúc sư, công trình tưởng niệm cần đảm bảo ba yếu tố: Hài hòa với kiến trúc hiện hữu của khu vực, giữ lại tối đa cảnh quan tự nhiên – đặc biệt là những mảng xanh và các công trình cũ; và quan trọng nhất, tạo được cảm xúc lắng đọng cho người đến chiêm nghiệm.

Công trình không chỉ là điểm nhấn nghệ thuật mà còn phải là không gian gợi nhớ, giúp mỗi người cảm nhận được tinh thần đoàn kết và sự hy sinh của giai đoạn chống dịch.

Công trình tưởng niệm COVID-19: Tưởng nhớ để tiếp bước

Khu đất tại số 1 Lý Thái Tổ (phường Vườn Lài, TP. Hồ Chí Minh), một địa điểm rộng lớn với nhiều biệt thự cổ và cây xanh, đã được lựa chọn để xây dựng công trình tưởng niệm giai đoạn COVID-19. Công trình được kỳ vọng không chỉ có giá trị nghệ thuật, hài hòa với kiến trúc hiện hữu, mà còn mang giá trị lịch sử sâu sắc. Đây sẽ là nơi để thế hệ mai sau cảm nhận về một giai đoạn đầy hy sinh, mất mát nhưng cũng thể hiện nghị lực và tình người.

Ở một góc độ khác, các nhà sử học cho rằng công trình tưởng niệm không chỉ mang tính nghệ thuật, mà còn phải là một công trình lịch sử – ghi lại giai đoạn mà thành phố đã trải qua những ngày tháng sinh tử, nơi hàng vạn con người đã hy sinh và cả cộng đồng cùng gồng mình để vượt qua đại dịch.

"Vũ điệu rửa tay", "ngoại giao vắc xin": Ký ức COVID-19 là lịch sử hiện đại

Từ khu vực phía Đông TP. Hồ Chí Minh, cũng đã có rất nhiều ý kiến góp ý tâm huyết về công trình 'Biểu tượng ghi nhận sự chung sức, đồng lòng của người dân Thành phố vượt qua đại dịch COVID-19'

Nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bà Rịa – Vũng Tàu trước đây - ông Trần Văn Khánh, mong muốn công trình không chỉ dừng lại ở tính biểu trưng mà còn truyền cảm hứng về sức sống và ý chí vươn lên của người dân thành phố sau đại dịch.

Biểu tượng về một sức sống vươn lên trong đại dịch COVID-19

Tiến sĩ Triết học Nguyễn Sĩ Quyết Tâm nhận định: "Ngay sau khi đại dịch kết thúc, nhiều nước trên thế giới như Nga, Đức, Italia hay Tây Ban Nha đã xây dựng những công trình giàu cảm xúc để tưởng nhớ những người đã qua đời vì COVID-19".

Trên thế giới, nhiều nước cũng có các công trình nhằm tưởng nhớ những người đã mất và tôn vinh những nhân viên y tế ở tuyến đầu chống COVID-19.

Mục đích chung hướng đến của các đài tưởng niệm là nhằm vừa tưởng nhớ nạn nhân, vừa truyền cảm hứng hồi sinh và gắn kết cộng đồng.

Thế giới tri ân, tưởng niệm nạn nhân COVID-19 như thế nào?

Tại Mỹ, National Covid Memorial là dự án tưởng niệm kết hợp số hóa và vật lý, sử dụng công nghệ AR để lưu giữ tên, ảnh và câu chuyện của hơn 1,2 triệu người Mỹ mất vì COVID-19.

Trong khi đó, Đài tưởng niệm COVID-19 tại Chicago là công trình công cộng gồm 5 tượng thép không gỉ phát sáng, tôn vinh nạn nhân, nhân viên y tế và lực lượng tuyến đầu. Được đặt trong khu vực hành chính y tế Illinois, công trình nằm trên một khu đất gần 4.000 mét vuông với không gian xanh. Thiết kế giống bông hoa bồ công anh/SARS-CoV-2, cao 7,5 mét, dự kiến hoàn thành cuối năm 2025.

Còn tại Tây Ban Nha, Đài tưởng niệm nạn nhân COVID-19 ở thủ đô Madrid là tác phẩm điêu khắc lớn bằng chất liệu thép đen, khánh thành ngày 15/5/2020. Tác phẩm gồm vòng tròn gần 2 mét đặt trên bệ, khắc thông điệp "Ngọn lửa của bạn không bao giờ tắt trong tim chúng tôi".

Tại Anh, một bức tường tưởng niệm ở thủ đô Luân Đôn do chính những người mất người thân trong đại dịch COVID-19 tạo nên. Bức tường đá cao 2,5 mét, dài hơn 500 mét, trang trí hình trái tim. Công trình nhằm nhắc nhở công chúng về những mất mát sinh mạng do đại dịch gây ra, đồng thời tôn vinh sự hy sinh của những nhân viên y tế và lực lượng tuyến đầu.

Nhiều ý kiến đề xuất nên cân nhắc về không gian tưởng niệm, tên gọi công trình để có thể truyền tải thông điệp lịch sử, nhắc nhớ trách nhiệm của thế hệ trẻ thành phố.

Mỗi ý kiến đóng góp chính là một phần ký ức, một viên gạch xây nên biểu tượng của nghĩa tình và khát vọng hồi sinh của thành phố mang tên Bác, từ sau đại dịch COVID-19.

 >>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9