(HTV) - Từ đầu năm tới nay giá cà phê tăng liên tục. Khi giá tăng nông dân được hưởng lợi nhưng, tăng quá thì có hiện tượng đứt gãy chuỗi cung ứng. Trong làn sóng giá cà phê tăng cao hiện nay, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn.
Giá cà phê trong nước bắt đầu có dấu hiệu tăng từ giữa năm 2023, và bước sang năm 2024, giá cà phê hiện đã cán mốc 100.000 đồng/kg, cao nhất trong lịch sử nhiều năm trở lại đây. Bên cạnh niềm vui được mùa, được giá của người trồng cà phê là những băn khoăn của cả ngành hàng, làm sao tăng giá trị để cà phê phát triển bền vững.
Giá cà phê hiện đã cán mốc 100.000 đồng/kg, cao nhất trong lịch sử nhiều năm trở lại đây
Mùa vụ này rất đặc biệt với ngành cà phê khi giá liên tiếp lập đỉnh. Giá tăng cao, nông dân vui mừng vì thắng lớn. Nhưng ở chiều ngược lại, doanh nghiệp xuất khẩu rất lo ngại.
Giá cà phê tăng cao kỷ lục có nguyên nhân từ nguồn cung khan hiếm, điều này cho thấy sự phát triển thiếu bền vững ngành cà phê
Theo ông Nguyễn Đức Hưng - Giám đốc công ty CP SXTM Xuất nhập khẩu cà phê Napoli, việc giá cà phê tăng lên đã dẫn đến nguyên liệu đầu vào cũng tăng. Và khi đó giá thành cũng phải tăng theo, cuối cùng thiệt hại là doanh nghiệp bị mất một số đơn hàng.
Tương tự, ông Nguyễn Ngọc Luận - Người sáng lập thương hiệu cà phê Meet more cũng cho biết, vì không có dự báo trước là giá tăng như thế nào và kịch bản ra sao, nên gây khó khăn cho việc chuẩn bị nguyên liệu sản xuất và ký hợp đồng sắp tới.
Ông Nguyễn Ngọc Luận - Người sáng lập thương hiệu cà phê Meet more
Về lý do cà phê tăng giá phi mã, ông Nguyễn Nam Hải - Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam cho rằng do nhiều vấn đề tác động nhưng có 3 lý do chính và rất khó dự đoán. Tuy nhiên, một điều chắc chắn là giá cà phê Việt Nam sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao. Và 3 lý dó đó là: lượng tồn kho của vụ cũ thấp, thứ 2 là do biến đổi khí hậu, EL Nino khô hạn, gây năng suất cây trồng, nhất là Robusta rất cần nước; thứ 3 là do chiến tranh, cấm vận, ảnh hưởng việc tiêu thụ cà phê ra toàn cầu, như thị trường cà phê Việt Nam trên 50% là ở Châu Âu, nên khi ảnh hưởng chiến tranh tạo giá thành, chi phí vận chuyển lên cao.
Ông Nguyễn Nam Hải - Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam cho rằng có nhiều vấn đề tác động đến giá cà phê Việt Nam
Giá cà phê tăng cao kỷ lục có nguyên nhân từ nguồn cung khan hiếm, điều này cho thấy sự phát triển thiếu bền vững ngành cà phê. Đó là việc chuỗi liên kết bị đứt gãy, khi người nông dân không bán cho nhà xuất khẩu, mà bán cho đại lý, thương lái, từ đây đẩy việc xuất khẩu cà phê vào tình trạng cực kỳ căng thẳng.
Giá cà phê tăng cao: Nông dân hưởng lợi, doanh nghiệp "kêu trời"
Ông Phan Minh Thông - Tổng giám đốc công ty CP Phúc Sinh cho rằng, tất cả các doanh nghiệp xuất khẩu lớn, thường xuyên chuyên nghiệp thì tôi nghĩ rằng họ đều bị lỗ. Bởi vì có 2 vấn đề. Một là hợp đồng đã ký thì cũng mua lại của các nhà cung cấp. Và 1 tỷ lệ lớn các nhà cung cấp không giao hàng, nên các nhà nhập khẩu đang vật lộn.
Ông Nguyễn Nam Hải cũng đã từng cảnh bảo là không nên mua xa bán xa. Ví dụ chúng ta bán xa quá, hoặc chúng ta mua xa quá. Khi tháng 10 cà phê thu hoạch mà tháng 8 doanh nghiệp đã mua cà phê rồi, thì tất cả những điều kiện như vậy sẽ tạo ra những rủi ro trong kinh doanh rất cao.
Để ngành hàng nông sản tỷ đô phát triển bền vững thì giữa người nông dân và nhà xuất khẩu cần phải hài hòa lợi ích cá nhân với lợi ích quốc gia để thúc đẩy chuỗi giá trị cho hạt cà phê
Ông Lê Thanh Tùng - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ NN&PTNT cũng nhấn mạnh thêm, thực sự hiện nay chúng ta chưa có liên kết nào mà cho thấy sự hài hòa giữa các bên. Chúng ta vẫn xem nó vẫn như là hợp đồng thương mại nông sản, là khi đồng ý mua thì ta bán, đồng ý bán thì ta mua. Mà chúng ta chưa có hợp đồng nào mà gọi là chia sẻ mức độ lợi nhuận hoặc rủi ro với nhau. Do đó chúng tôi nghĩ liên kết là hết sức quan trọng, và tất nhiên là các hình thức có thể khác nhau.
Các chuyên gia cho rằng, để ngành hàng nông sản tỷ đô phát triển bền vững thì cần những cái bắt tay liên kết, làm thế nào để người nông dân và nhà xuất khẩu hài hòa lợi ích cá nhân với lợi ích quốc gia để thúc đẩy chuỗi giá trị cho hạt cà phê. Và đây không chỉ là bài học cho cây cà phê mà con nhiều loại cây trồng khác.
>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9