Lấy cảm hứng từ phong trào "Bình dân học vụ" năm 1945, chương trình "Bình dân học vụ số" được tổ chức tại phường Bình Thới với chủ đề "An toàn mạng và Kỹ năng số cơ bản" đã mang đến một mô hình học tập mới mẻ, thiết thực và đậm tính nhân văn. Không chỉ nhằm phổ cập tri thức số cho cộng đồng, chương trình còn mở ra cơ hội để những người lớn tuổi, ít điều kiện tiếp cận công nghệ – như cụ Thi Thị Thuỷ, một người đã bước qua tuổi 60 – có thể chủ động hòa nhập với đời sống hiện đại.

Cụ Thi Thị Thuỷ, thuộc diện hộ cận nghèo, sống cùng mẹ già hơn 90 tuổi và con cháu trong căn nhà nhỏ cuối con hẻm. Chiếc điện thoại cụ dùng hơn chục năm nay chỉ là một chiếc "cục gạch" đen trắng – bấm mạnh mới sáng, gọi lâu thì nóng ran. Cụ vẫn cố gắng dùng nó để liên lạc với con cháu, nhưng dạo gần đây nỗi lo ngày càng nhiều hơn. Những cuộc gọi lạ xuất hiện liên tục, giọng người bên kia nói những điều cụ không hiểu, yêu cầu cung cấp thông tin, thậm chí đòi chuyển tiền. Có lần cụ suýt trở thành nạn nhân, may mà hàng xóm kịp thời phát hiện và can thiệp. Từ đó, cụ thường nghĩ: "Giá mà mình biết dùng cái điện thoại thông minh như người ta, chắc đỡ sợ hơn…"

Khi nghe tin phường mở lớp "Bình dân học vụ số", cụ Thuỷ vừa mừng vừa ngại. Mừng vì biết đâu đây là cơ hội để cụ học cách bảo vệ mình; ngại vì cụ sợ mình lớn tuổi quá, "không theo kịp công nghệ". "Tôi già rồi, có học được cái gì đâu," cụ thở dài. Nhưng cán bộ khu phố động viên mãi: lớp dễ hiểu, giảng chậm rãi, lại hướng dẫn từng bước. "Cụ học được chút nào hay chút đó, quan trọng là an toàn cho mình." Nghe vậy, cụ Thuỷ đánh liều đăng ký, lòng vẫn thầm mong một ngày nào đó mình có thể sở hữu chiếc điện thoại thông minh để sử dụng thành thạo như mọi người.

Không khí lớp học luôn rộn ràng với những câu hỏi từ các học viên lớn tuổi. Những điều tưởng như rất nhỏ nhưng lại là mối băn khoăn thường trực của họ: "Làm sao biết tin nhắn này không phải giả?", "Vì sao không được đưa mã OTP cho người khác?", "Con tôi gửi ảnh mà tôi mở không được, phải làm sao?". Mỗi câu hỏi đều được giảng viên kiên nhẫn giải thích bằng những ví dụ gần gũi, giúp người lớn tuổi dễ hình dung và ghi nhớ hơn.

Những học viên lớn tuổi chăm chú ghi từng dòng vào sổ tay, nét chữ chậm rãi nhưng đầy cố gắng. Khi nghe đến phần hướng dẫn cách nhận diện tin nhắn lừa đảo, một bác lớn tuổi bật lên: "À, ra vậy! Tôi từng gặp giống y như thế!". Cả lớp bật cười, không phải vì trêu chọc, mà vì cảm giác thân quen và được đồng cảm. Không khí trở nên nhẹ nhàng hơn, như ai cũng vừa trút được một phần nỗi lo từng khiến họ dè chừng mỗi lần cầm điện thoại.

Đến phần thực hành với điện thoại thông minh, các tình nguyện viên được phân công kề bên từng nhóm học viên, cầm tay hướng dẫn từng thao tác: mở tin nhắn, xem hình, lưu số, gọi video cho con cháu. Có người bối rối, có người thao tác sai rồi cười xòa, nhưng khi nhìn thấy khuôn mặt người thân hiện lên trên màn hình, nụ cười của họ sáng bừng, hồn nhiên như trẻ nhỏ: "Nó thấy tôi rồi nè!". Niềm vui lan ra khắp lớp học – đó không chỉ là khoảnh khắc kết nối gia đình, mà còn là khoảnh khắc họ cảm thấy mình đã thực sự bước thêm một bước vào đời sống số hôm nay.

 Khoảnh khắc đặc biệt và món quà đầy ý nghĩa 

Đáng chú ý, chương trình đã vinh danh 10 học viên tích cực và tiến bộ nhất, đồng thời trao tặng mỗi người một chiếc điện thoại thông minh do Realme hỗ trợ. Đại diện Realme Việt Nam, ông Lê Hoàng – Giám đốc sản phẩm, chia sẻ rằng doanh nghiệp mong muốn đồng hành cùng người dân trên hành trình số hóa, để công nghệ trở thành công cụ hữu ích, gần gũi và an toàn trong cuộc sống hằng ngày. 

Món quà ý nghĩa ấy không chỉ khuyến khích tinh thần học tập, mà còn giúp người lớn tuổi có thêm phương tiện thực hành, tự tin hơn khi tiếp cận công nghệ. Một lời chia sẻ giản dị, nhưng chạm đến nhiều người, bởi mục tiêu sâu xa của chương trình không chỉ là dạy kỹ năng, mà còn là thu hẹp khoảng cách số, để bất kỳ ai – dù già hay trẻ – cũng có cơ hội hòa nhập vào đời sống số hiện đại.

Buổi học "Bình dân học vụ số" khép lại trong tiếng cười và cảm giác ấm áp của một cộng đồng cùng nhau học hỏi. Nhiều người tham gia – đặc biệt là các cô chú lớn tuổi – đã tìm thấy sự tự tin khi hiểu thêm về cách nhận diện lừa đảo, sử dụng điện thoại thông minh và bảo vệ mình trong môi trường số.

Phần quà dành cho những học viên tích cực nhất không chỉ là chiếc điện thoại thông minh, mà còn là sự động viên để mọi người tiếp tục thực hành và áp dụng kiến thức vào đời sống hằng ngày. Nhưng quan trọng hơn cả, điều mà nhiều người mang về chính là cảm giác được đồng hành, được hỗ trợ, và không bị bỏ lại phía sau trong thời đại công nghệ.

Dự án được thực hiện bởi Đài Phát thanh và Truyền hình TP.HCM phối hợp cùng Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM, với mong muốn mang những kỹ năng số thiết thực đến gần hơn với người dân. Và đó cũng là ý nghĩa đẹp nhất của "Bình dân học vụ số": giúp công nghệ trở nên thân thiện và nhân văn – để bất cứ ai, ở bất cứ độ tuổi nào, cũng có thể bước vào thế giới số với tâm thế an tâm và nụ cười trọn vẹn.

>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9