Cuối tuần qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ khởi kiện đòi BBC bồi thường từ 1 tới 5 tỷ đô la, sau khi đài truyền hình công của Anh biên tập sai lệch phát biểu của ông ngày 6/1/2021 – ngày xảy ra vụ bạo loạn Đồi Capitol. BBC thừa nhận "sai sót" nhưng bác bỏ cáo buộc phỉ báng. Hai lãnh đạo của tập đoàn truyền thông này từ chức.

Sự việc bùng nổ khi tờ "The Telegraph" đăng tải một thông báo nội bộ của BBC, trong đó một cựu cố vấn về vấn đề quy định và chuẩn mực biên tập đã chỉ trích BBC thiên vị "nghiêm trọng và có hệ thống". Theo đó, chương trình Panorama của BBC đã biên tập lại bài diễn văn của Tổng thống Trump vào tháng 1 năm 2021, cắt ghép các câu nói cách nhau gần 1 giờ, tạo ấn tượng sai lệch rằng ông Trump đã công khai kích động đám đông gây ra cuộc bạo loạn tại tòa nhà trụ sở Quốc hội Mỹ vào tháng 1 năm 2021.

Cụ thể, trong bài phát biểu tại Washington, ông Trump nói: "Chúng ta sẽ đi bộ đến Điện Capitol, và chúng ta sẽ cổ vũ cho các nghị sĩ dũng cảm".

Tuy nhiên, trong bản dựng của Panorama, câu nói được biến thành: "Chúng ta sẽ đi bộ đến Điện Capitol... và tôi sẽ đi cùng các bạn. Và chúng ta chiến đấu. Chúng ta chiến đấu hết mình".

Hai phần trong bài phát biểu bị ghép lại nằm cách nhau đến hơn 50 phút. Cụm "chiến đấu hết mình" được lấy từ một đoạn khác, khi ông Trump nói về việc các cuộc bầu cử ở Mỹ "bị gian lận".

Trước những chỉ trích rằng bộ phim tài liệu lừa dối khán giả, hôm 10/11, Tổng Giám Đốc Tim Davie và Giám đốc Ban Tin Tức Deborah Turness của BBC đã cùng từ chức.

Ông Tim Davie đã đảm nhiệm vị trí Tổng giám đốc BBC trong 5 năm, và vốn đã phải đối mặt với một loạt vấn đề gây tranh cãi và những cáo buộc thiên vị trong cách đưa tin của tập đoàn truyền thông nhà nước này.

David Abraham - Người dân Anh: "Họ cần phải chấn chỉnh lại tổ chức của mình, để trong tương lai chúng ta có thể nhìn nhận BBC với niềm tin".

Đài BBC đã gửi thư xin lỗi Tổng thống Mỹ vì cách biên tập gây tranh cãi trong phim tài liệu Panorama tạo ấn tượng rằng ông Trump đang kêu gọi bạo lực. Tuy nhiên họ khẳng định không có cơ sở pháp lý cho cáo buộc phỉ báng mà phía đội ngũ của ông Trump đưa ra.

Trong một cuộc phỏng vấn với kênh ITN ngày 10/11, Chủ tịch BBC thừa nhận tập đoàn này lẽ ra nên hành động sớm hơn trước chỉ trích về việc biên tập bài phát biểu của Tổng thống Mỹ.

BBC thừa nhận việc chỉnh sửa lời ông Trump là một "sai sót trong phán đoán", cho biết sẽ không phát lại bộ phim tài liệu. Đài này cũng nói đang điều tra các cáo buộc về các sai sót trong chỉnh sửa, bao gồm bài phát biểu của ông Trump trong một chương trình khác - Newsnight.

Tuy nhiên, BBC khẳng định: "Hoàn toàn không đồng ý rằng có cơ sở cho một yêu cầu bồi thường phỉ báng", ngụ ý rằng yêu cầu đòi bồi thường tài chính 1 tỷ USD là không thể thực hiện được. Đến cuối năm 2024, BBC có quỹ dự trữ tiền mặt 477 triệu bảng (tương đương 627 triệu USD).

Về phía mình, đội ngũ pháp lý của ông Donald Trump cũng sẽ đối mặt nhiều thách thức nếu muốn khởi kiện BBC để đòi bồi thường.

Trên kênh truyền hình A.l. Jazeera, luật sư Emma Thompson, thuộc công ty luật Keystone Law của Anh, cho biết về mặt kỹ thuật, ông Trump có lý do chính đáng để kiện BBC. Vì "nếu bạn cắt ghép một video và gộp hai bình luận lại để dẫn dắt một câu chuyện, thì đó chính xác là hành vi phỉ báng".

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia truyền thông cho rằng thông thường, những nhân vật của công chúng như ông Trump rất khó thắng kiện phỉ báng theo luật pháp Mỹ, nơi Hiến pháp bảo vệ nghiêm ngặt quyền tự do ngôn luận.

Vụ cắt ghép lời ông Trump không phải khủng hoảng duy nhất mà hãng tin thành lập từ năm 1922 đang phải giải quyết. Các tài liệu nội bộ bị rò rỉ đã dẫn đến các cáo buộc hãng có dấu hiệu thiên vị trong nhiều lĩnh vực đưa tin, từ chính trị, xung đột Gaza đến vấn đề LGBT+.

Tờ Telegraph dẫn lời Cựu cố vấn BBC Michael Prescott bày tỏ lo ngại về việc BBC không xử lý "các vấn đề mang tính hệ thống", liên quan đến chuyện thiên vị chống Israel trong tin tức về chiến sự Gaza do BBC tiếng Ả-rập sản xuất.

Gần đây nhất, hôm 6/11, BBC cho biết đã nhận 20 khiếu nại vi phạm về tính trung lập, sau khi người dẫn chương trình Martine Croxall trên kênh BBC News đã tự ý thay đổi kịch bản trực tiếp, thay cụm từ "phụ nữ mang thai" bằng "người mang thai".

Hay tháng 8 năm 2024, một bài báo của BBC News đã đưa tin sai sự thật rằng quần thể gấu Bắc Cực trên thế giới đang suy giảm do hiện tượng nóng lên toàn cầu, trong khi thực tế là số lượng loài này vẫn ổn định.

Từng có một quá khứ huy hoàng, đài truyền hình công BBC lớn nhất và lâu đời nhất của Anh đang phải "chiến đấu" để sinh tồn.

Quyết định từ chức của các lãnh đạo và những thông tin tiêu cực về vấn đề nghiệp vụ diễn ra ngay trước thời điểm trọng đại đối với tập đoàn, khi họ đang bước vào các cuộc đàm phán quan trọng với chính phủ về tương lai và nguồn tài chính. Các nhà hoạt động bảo thủ Anh từ lâu đã phản đối phí giấy phép truyền hình mỗi năm lên đến 180 bảng Anh (tương đương hơn 6,2 triệu đồng) mà các hộ gia đình Anh phải trả để xem chương trình của BBC.

Số lượng người trả phí bản quyền đã giảm đều - chỉ đạt 23,8 triệu vào cuối năm tài chính 2023-24, giảm so với mức 25,3 triệu của 2 năm trước.

Ngoài ra, Hiến chương hiện hành của BBC, quy định về quy chế tổ chức, nhiệm vụ cũng như đảm bảo tính độc lập về biên tập của kênh truyền hình công này, sẽ hết hạn vào cuối năm 2027. Theo thường lệ thì ban lãnh đạo đài phải thảo luận với chính phủ, các ủy ban của Quốc Hội Anh trong 1 năm trước thời hạn đó để kịp có Hiến chương mới, kèm ngân sách cho 10 năm tới.

Trên bài báo nhan đề "BBC đối mặt cuộc chiến pháp lý gian khổ với người đàn ông quyền lực nhất thế giới, chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo?", đài truyền hình Anh viết: "Đây là một thời khắc vô cùng quan trọng trong lịch sử BBC, sự tồn tại hay sụp đổ phụ thuộc vào việc được nhìn nhận là công bằng - một nguồn tin để tin cậy trong một thế giới mà niềm tin vào các thể chế đang suy giảm."

Chưa biết BBC sẽ vượt qua lần khủng hoảng này như thế nào, nhưng niềm tin của công chúng với họ rõ ràng đã bị lung lay.

>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9